Anna Göldi


Anna Göldi (znana także jako Göldin; ur. 24 października 1734 roku w Sennwald, obecnie w kantonie Sankt Gallen; zm. 13 czerwca 1782 roku w Glarus) była ostatnią kobietą w Europie, którą posądzono o czary i stracono. Było to ostatnie legalne stracenie czarownicy, które wywołało oburzenie w Europie.

Anna Göldi
Anna Göldi z Göldi Museum w Mollis.
Źródło: Wikimedia Commons

Życiorys


Anna Göldi pochodziła z ubogiej rodziny i pracowała jako dziewka. Urodziła troje dzieci. Drugie dziecko zmarło pierwszej nocy i Anna została oskarżona jako dzieciobójczyni i ukarana. Od września 1780 roku służyła w domu Johanna Jakoba Tschudi, lekarza i sędziego w sądzie miejskim, w Glarus. Po tym jak w październiku 1781 roku w mleku drugiej córki lekarza znaleziono szpilki, została zwolniona. Córka zaczęła, według członków rodziny, pluć szpilkami i cierpiała na konwulsyjne drgawki. W lutym 1782 roku Anna została pod zarzutem o czary uwięziona.

W kulisach tego oskarżenia znajduje się wszakże wcześniejszy skandal z jej panem Tschudi. Przy czym dobrze znała jego szwagra Ruediego Steinmüllera, który prowadził spór spadkowy z rodziną Tschudi. On również został oskarżony i uwięziony jako współsprawca.

Göldi uzdrowiła dziewczynkę, ale to umocniło jej prześladowców w przekonaniu, że jest czarownicą. Podczas postępowania sądowego poddano ją torturom i przyznała się do korzystania z pomocy szatana. Również Steinmüller był poddany torturom, ale powiesił się w nocy z 11 na 12 maja 1782 roku, co uznano za przyznanie się do winy.

Protestancki sąd w Glarus skazał 13 czerwca 1782 Annę na śmierć przez ścięcie. Wyrok wykonano natychmiast. Ponieważ Anna nie był obywatelką Glarus (Sennwald był w jurysdykcji Zurychu), więc nie podlegała tamtejszemu sądowi. W związku z tym wyrok nie był zgodny z prawem.

Proces ten wzbudził duży protest w Europie, i pomimo cenzury prasowej określił go August Ludwig von Schlözer jako morderstwo sądowe.
W XX wieku na podstawie procesu ostatniej czarownicy powstała książka Eveline Hasler Anna Göldin, letzte Hexe jak również film Gertrudy Pinkus i Stephana Portmanna Anna Göldin – Letzte Hexe.

W dniu 27 sierpnia 2008 roku, sąd krajowy Glarus uznał jednogłośnie, że werdykt był nielegalny i , że Anna Göldi była ofiarą mordu sądowego.

Literatura


  • E. Korrodi-Aebli, Auf den Spuren der letzten Hexe, Liz. Zürich, 1996.

Linki


  • Artykuł „Anna Göldi, première «sorcière» réhabilitée?”, online
  • Elisabeth Korrodi-Aebli: „Göldi [Göldin], Anna” w Historisches Lexikon der Schweiz, online.
  • Artykuł „Anna Göldi” na stronie de.wikipedia.org, online.