Georg Gottfried Gervinus

Georg Gottfried Gervinus (ur. 20 maja 1805 w Darmstadt; zm. 18 marca 1871 w Heidelbergu) był niemieckim historykiem literatury i sztuki oraz politykiem narodowo-liberalnym. (wyznanie ewangelickie)

Georg Gottfried Gervinus
Georg Gottfried Gervinus.
Źródło: Wikimedia Commons

Genealogia

Ojciec Georg Gottfried (1765–1837), garbarz, później karczmarz i handlarz skórami w Darmstadt; matka Anna Maria Margaretha Schwarz (1772–1837); – ożenił się w Hamburgu w 1836 z Victorią Schelver (1817–93); szwagier Karl Lanz (1805–74), tłumacz pism Julesa Verne (1828–1905); bezdzietny.

Życiorys

Georg Gottfried Gervinus uczył się w latach 1814–19 w gimnazjum w rodzinnym mieście, a od 1819 do 1824 zawodu kupca. Od 1825 r. studiował filologię i filozofię w Gießen, od 1826 r. historię w Heidelbergu. W 1830 r. habilitował się. Punkt zwrotny w jego karierze przyniosła podróż do Włoch (1832/33). Za namową wydawcy W. Engelmanna z Lipska w następnych latach napisał pięciotomowe dzieło »Geschichte der poetischen National-Literatur der Deutschen« (1835–42, pt. »Geschichte der deutschen Dichtung«, tomy 3-5 wydał Karl Bartsch), Praca ta zyskała natychmiast uznanie m.in. Jacoba Grimma i Friedricha Christopha Dahlmanna, ale także spotkała się z dezaprobatą ówczesnych pisarzy. Ukazanie się pierwszego tomu przyniosło mu tytuł profesora nadzwyczajnego w Heidelbergu w 1835 r. i jeszcze w tym samym roku dzięki pośrednictwu Dahlmanna powołano go na profesora zwyczajnego do Getyngi. Bezspornie pismo jego zalicza się do osiągnięć niemieckiej myśli w XIX w. i to nie przez problematyczną wartość naukową, lecz dzięki koncepcjom politycznym i skutecznemu ich zrealizowaniu.

W 1837 r. brał udział w proteście przeciw zniesieniu przez króla Ernsta Augusta I uchwalonej w 1833 r. liberalnej konstytucji Królestwa Hanoweru w wyniku czego został zwolniony z zajmowanego stanowiska na uniwersytecie w Getyndze i wypędzony z kraju wraz z pozostałymi członkami »Siódemki z Getyngi«, do której należeli również Wilhelm Eduard Albrecht, Friedrich Christoph Dahlmann, Heinrich Ewald, Jacob Grimm, Wilhelm Grimm, Wilhelm Eduard Weber. Odtąd ponownie poświęcił się w Heidelbergu pracy nad historią literatury, a od 1844 r. ponownie uczył na uniwersytecie jako profesor honorowy. W 1847 r. objął redakcję czasopisma liberalnych intelektualistów, »Deutsche Zeitung«. Jako mąż zaufania miast hanzeatyckich został w okresie rewolucji 1848 r. członkiem »komisji siedemnastu«, która miała opracować nową konstytucję.18 maja 1848 r. został deputowany we Frankfurckim Zgromadzeniu Narodowym. Końcem lipca 1848 r. ustąpił ze stanowisk redaktora i deputowanego i udał się do Włoch.

W sławnych listach »Vom Rheine« publikowanych od 21.11.1948 do 24.05.1849 domagał się rozwiązania stosunków łączących Niemcy z Austrią. Jego myśli liberalne znalazły wyraz w jego wprowadzeniu »Einleitung in die Geschichte des 19. Jahrhunderts« (1853) do drugiego głównego dzieła »Geschichte des 19. Jahrhunderts seit den Wiener Verträgen«(8 tomów, 1855–66). Wprowadzenie to spowodowało, że w 1853 r. w wyniku procesu sądowego odebrano mu prawo nauczania (venia docendi) i skazano na dwa miesiące więzienia. Jednak Sąd Wyższy w Mannheim unieważnił wyrok Sądu Nadwornego w Mannheim, a później całe oskarżenie z nieznanych przyczyn zostało wycofane.

We wzrastającym rozgoryczeniu i osamotnieniu podzielał myśl zjednoczenia Niemiec Otto von Bismarcka. W ostatnich latach życia Georg Gottfried Gervinus zajmował się twórczością Georga Friedricha Händela i troszczył się o rozpowszechnienie jego dzieł.

Dzieła (wybór)

  • Einleitung in die Geschichte des neunzehnten Jahrhunderts, 1853.
  • G. G. Gervinus Leben. Von ihm selbst, 1860.
  • Geschichte der poetischen National-Literatur der Deutschen, 5 tomów, 1835–1842.
  • Geschichte des neunzehnten Jahrhunderts seit den Wiener Verträgen, 8 tomów, 1855–1866.
  • Grundzüge der Historik, 1837.
  • Händels Oratorientexte, G. G. Gervinus (tłumacz), Berlin, Verlag v. F. Duncker, 1875.
  • Händel und Shakespeare: Zur Ästhetik der Tonkunst, Leipzig 1868.

Literatura

  • August Thorbecke: „Gervinus, Georg” w Allgemeine Deutsche Biographie (ADB). Tom 9, Duncker & Humblot, Leipzig 1879, s. 77–86.
  • Erich Angermann: „Gervinus, Georg Gottfried” w Neue Deutsche Biographie (NDB). Tom 6, Duncker & Humblot, Berlin 1964, ISBN 3-428-00187-7, s. 335–338.

Linki

Autor: Roman Penkała