Georg Major

Georg Major właściwie Meier (ur. 25 kwietnia 1502 w Norymberdze, zm. 28 listopada 1574 w Wittenberdze) - niemiecki teolog luterański, należący do najwybitniejszych przedstawicieli drugiej generacji wittenberskich reformatorów.

Georg-Major
Georg Major.
Źródło: Wikimedia Commons

Genealogia

  • Ożenił się: w 1528 r. w Wittenberdze z Margarethe von Mochau (zm. 1577), siostrą żony Andreasa Rudolpha Bodensteina von Karlstadt (1486–1541);
  • Dzieci: 6 synów i 6 córek.

Życiorys

Georg Major po ukończeniu szkoły w Dreźnie immatrykulował w kwietniu 1511 r. jako Georgius Meyer de Nürnberga na uniwersytet w Wittenberdze. Początkowo przebywał na dworze elektorskim jako śpiewający chłopiec. W 1521 r. rozpoczął studia, w marcu 1522 r. został bakałarzem, a przypuszczalnie już w następnym roku magistrem siedmiu sztuk wyzwolonych. Po studiach zarabiał w Wittenberdze na utrzymanie jako nauczyciel domowy. Jako uczeń Marcina Lutra (1483–1546) i Filipa Melanchtona (1497–1560) został w 1529 r. rektorem Johannesgymnasiums w Magdeburgu. Dla uczniów wydał w 1535 r. w języku łacińskim i dolnoniemieckim Mały katechizm Marcina Lutra, pisma Titusa Macciusa Plautusa (ok. 250 p.n.e.–ok. 184 p.n.e.), psałterz (Psalterium Davidis iuxta translationem veterem, 1547), śpiewnik i modlitewnik (Psalmi seu Cantica ex sacris literis, …, 1558). Często używany był także jego zbiór sentencji Sententiae veterum poetarum locos communes digestae (1534).

W 1536 r. wrócił do Wittenbergi, gdzie został profesorem siedmiu sztuk wyzwolonych i kaznodzieją w Kościele zamkowym (niem. Schloßkirche). 7 października 1537 r. był ordynowany przez Marcina Lutra. Od 1541 r. był także profesorem na Wydziale Teologicznym, w roku akademickim 1540/41 rektorem uniwersytetu i od 1542 r. członkiem konsystorza. Zainspirowany przez Marcina Lutra opracował biografie świętych (Vitae patrum in unum ministrorum verbi, 1544). 18 grudnia 1544 r. został przez Marcina Lutra promowany na doktora teologii, w 1546 r. zastąpił Filipa Melanchtona w rozmowach religijnych w Ratyzbonie. Po wybuchu wojny szmalkaldzkiej napisał anonimowo pismo Ewiger: Göttlicher/Almechtiger Maiestät Declaration …, 1546) skierowane przeciw cesarzowi oraz papieżowi i razem z rodziną wyjechał do Magdeburga skąd wrócił do Wittenbergi w lecie 1547 roku. Od sierpnia do lutego 1548 r. pracował jako inspektor w Mersburgu, po czym wrócił do Wittenbergi, gdzie piastował poprzednie stanowiska.

Ponieważ Georg Major razem z Filipem Melanchtonem brał udział od 1548 r. w negocjacjach dotyczących wprowadzenia „Interim augsburskiego”, gnezjoluteranie podejrzewali go o zdradę nauk Lutra. W związku z tym w Eisleben, gdzie był superintendentem od końca 1551 do końca 1552 roku, spotkał się z ostrą wrogością. W piśmie De Origine et autoritate Verbi Dei … z roku 1550 wystąpił przeciw papieskim roszczeniom do władzy i w 1551 r. w piśmie Refutatio horrendae prophanationis coenae domini … odrzucił rzymską naukę o Komunii Świętej, co wywołało spór z Nikolausem von Amsdorfem (1483–1565), w którym posądzono Majora o powrót do rzymskiej nauki o zasługach. W obliczu niewystarczających owoców wiary Georg Major podkreślił, że dobre uczynki są konieczne dla zbawienia, nie wątpiąc jednocześnie, że tylko Bóg usprawiedliwia człowieka przez łaskę. Chociaż Major bronił się w 1552 r. i wyjaśnił swój punkt widzenia ponownie w 1553 r., to nie uniknął kolejnych ataków. Dlatego też opublikował kolejne pisma Bekentnis … von dem Artickel der|Iustification (1558), Commonofactio historica de statu eius temporis, … (1567), Repetitio“ und „Resignatio magistratus scholastici semestris aestivi (1567) i Testamentum (1570). Przyznał wprawdzie, że wyraził się niejasno, ale trwał nieugięcie przy swoich poglądach. Po wygłoszonej mowie 11 maja 1570 r. zaczęto oskarżać go o kryptokalwinizm. 30 maja 1574 r. musiał podpisać tzw. artykuł z Torgau dotyczący eliminacji kryptokalwinizmu, przy czym wyjaśnił, że nigdy nie odstąpił od nauki Lutra i nigdy nie zaakceptował stanowiska Kalwina.

Chociaż do historii teologii wszedł dzięki sporowi, który nazwany został jego imieniem (Majoristischer Streit), to wywarł silny wpływ na współczesnych sobie dzięki innym pismom. Z czterema w języku łacińskim i ośmioma w niemieckim tomami ukończył w latach 1552–59 19-tomowe wydanie wittenberskie pism Lutra Der ... Teil der Bücher des Ehrnwirdigen Herrn D. Martini Lutheri.... Po wydaniu już w latach 1534–37 trzech łacińskich interpretacji psalmów przez Marcina Lutra, opublikował w 1551 i 1559 własną interpretację psalmów (68, 22, 72) oraz w 1565 r. Enarratio Septem Psalmorum poenitentialium. Występował także jako egzegeta i objaśniał listy św. Pawła (1552–65) oraz napisał jego biografię Vita S. Pauli apostoli (1555). Georg Major należał do najwybitniejszych przedstawicieli drugiej generacji wittenberskich reformatorów. Od śmierci Jana Bugenhagena (1485–1558) w 1558 do 1574 był dziekanem Wydziału Teologicznego oraz w semestrach letnich 1561 i 1567 pełnił funkcję rektora uniwersytetu.

Dzieła (wybór)

  • Sententiae veterum poetarum, 1534.
  • Quaestiones rhetoricae, 1535.
  • Vita Patrum, 1544.
  • Psalterium Davidis juxta translationem veterem repurgatum, 1547.
  • De origine et auctoritate verbi Dei, 1550.
  • Commonefactio ad ecclesiam catholicam, orthodoxam, de fugiendis . . . blasphemiis Samosatenicis, 1569.

Literatura

  • Julius August Wagenmann: Major, Georg w Allgemeine Deutsche Biographie (ADB). Tom 20, Duncker & Humblot, Leipzig 1884, s. 109–111.
  • Helmar Junghans: Major, Georg w Neue Deutsche Biographie (NDB). Tom 15, Duncker & Humblot, Berlin 1987, ISBN 3-428-00196-6, s. 718.

Linki

Nowości

Popularne artykuły