Georg Friedrich Meier

Georg Friedrich Meier (ur. 29 marca 1718 roku w Ammendorf k. Halle/Saale, zm. 21 czerwca 1777 roku w Giebichenstein k. Halle/Saale) - niemiecki filozof. (wyznania ewangelickiego)

Georg Friedrich Meier
Georg Friedrich Meier, 1750.
Źródło: Wikimedia Commons

Genealogia

Ojciec Gebhard Friedrich Christoph, pastor w Ammendorf; matka Dorothea (nazwisko nie znane czasem pojawia się Kuskopf); - ożenił się w Halle w 1750 roku z Johanną Concordią (ur. 1724 roku), córką pastora Valentina Heermanna w Spröda k. Delitzsch.

Życiorys

W pierwszym okresie życia uczyli go jego rodzice łaciny,liczenia i pisania. Od 1727 roku Georg Friedrich Meier uczęszczał do szkoły Waisenhaus w Halle, którą jednakże po kilku miesiącach musiał opuścić z powodu choroby (epilepsja).

Od 1729 roku uczył go w Halle prywatnie matematyki, astronomii i mechaniki Christoph Semler. Wiedzę humanistyczną w tym czasie zdobywał w większości sam. Semler umożliwił mu od 1732 roku słuchanie wykładów na uniwersytecie w Halle.
W 1735 roku immatrykulował na teologię i filozofię na uniwersytecie w Halle. Jego ulubionymi nauczycielami byli bracia Siegmund Jakob i Alexander Gottlieb Baumgarten. Sigmund Jacob Baumgarten prowadził wykłady z teologii, a Alexander Gottlieb Baumgarten z logiki, metafizyki i filozofii. W 1739 roku zdał egzamin magisterski i w tym samym roku habilitował się pracą „De nonnullis abstractis mathematicis“. Gdy w 1740 roku Alexander Gottlieb Baumgarten został powołany na uniwersytet do Frankfurtu nad Odrą Meier przejął jego obowiązki. Wykłady jego cieszyły się wielką popularnością. W 1746 roku po interwencji Sigmunda Jacoba Baumgartena został profesorem nadzwyczajnym, a w 1748 profesorem zwyczajnym i prowadził wykłady ze wszystkich dziedzin filozofii. Otrzymał kilka propozycji pracy z innych uniwersytetów, ale je odrzucił.
Do znanych jego uczniów należeli: Karl Abraham von Zedlitz , Karl Theophil Guichard , Johann August Nösselt, Johann Salomo Semler, Thomas Abbt, Johann August Eberhard i Christian Gottfried Schütz.

Znaczenie

Jako uczeń A. G. Baumgartena trwał w tradycji metafizyki Gottfrieda Wilhelma Leibniza i Christiana Wolffa, ale pod wpływem empiryzmu Johna Locke odwrócił się jednak od hipotetycznej rozsądnej teorii w stronę praktycznego rozsądnego pojęcia oświecenia. Celem jego było popieranie rozsądku we wszystkich ludzkich dziedzinach jako warunku szczęśliwego życia. Dlatego Georg Friedrich Meier przyłączył się do tych popularnych filozoficznych pisarzy, którzy starali się przekazać swoje myśli w języku niemieckim mniej wykształconemu odbiorcy w sposób bardziej zrozumiały.
W „Abbildung eines wahren Weltweisen“ (1745) poświęca uwagę zadaniom naukowców, a w szczególności filozofów. Nie czysty zysk poznania świadczy o wartości naukowej badań, lecz dopiero jego wdrożenie w praktycznym myśleniu i zastosowanie.

Jego znaczenie w filozofii opiera się przede wszystkim na jego pracach dotyczących estetyki. Już przed wydaniem przez Baumgartena „Aesthetica“ (1750) wydał przekazane mu opracowania jego wykładów pod tytułem „Anfangsgründe aller schönen Wissenschaften“ (3 tomy, 1748–50). Tym samym przedstawił pierwsze systematyczne dzieło na temat estetyki. Jego określenie estetyki to „logika niższych sił poznania”. Takie znaczenie jakie ma logika dla rozumu, takie ma estetyka Meiera dla zmysłowości. O tyle także uczuciu przypada wartość poznania, a więc estetyka jest ową dziedziną filozofii, która zajmuje się naukowo tą szczególną formę poznania – pomimo że według Leibnitza, Wolffa i Baumgartena jest to „niewyraźne i skomplikowane” poznanie. A ponieważ zmysłowość rozpala się najpierw i przeważnie przy fenomenie piękna, jest oczywistym, że sztuka i piękno stoją w centrum zainteresowania estetyki. Meier ogranicza się jednak w tym przedstawieniu do poezji. Później w drugim wydaniu „Anfangsgründe“ (1754-59) obejmuje nią wszystkie sztuki piękne i nauki.
Pytanie czy Georg Friedrich Meier w „Anfangsgründen“ wykroczył poza koncepcje estetyki Baumgartena jest kontrowersyjne. W jednym punkcie można być zgodnym, że bez dzieła Meiera nowa dziedzina nie zostałaby rozpowszechniona i nie doszłoby do ostrego sporu między Johannem Christophem Gottschedem i szwajcarem Johannem Jakobem Bodmerem. Także Meier zabrał głos w tej debacie. W kilku pismach opowiedział się po stronie szwajcara i wystąpił z nim przeciw Gottschedowi. Całkiem w stylu Bodmera wypada jego pochwała Mesjasza („Der Messias“ (1749 ) Friedricha Gottlieba Klopstocka, która w nie małej części przyczyniła się do uznania Klopstocka i podziwu dla jego dzieła przez publiczność. Podobnie zasłużył się w nowym ruchu literackim w Niemczech, wydając w 1752 roku przedmowę do dzieła Christopha Martina Wielanda „Die Natur der Dinge“ (Natura rzeczy).
Jak w estetyce tak i w pozostałych dyscyplinach filozoficznych jest zobowiązany swojemu nauczycielowi Baumgartenowi. Nigdy nie starał się ukryć tego przywiązania. Po śmierci Baumgartena, jako pierwszy, napisał jego biografię „Leben des Professors Alexander Gottlieb Baumgarten“, (1763). W dyskusji trwającej za jego czasów na temat nieśmiertelności duszy nie zajął jednoznacznego stanowiska.
Dzieła Meiera przyczyniły się w niezwykły sposób do rozpowszechnienia nowego kierunku myślenia, a w szczególności tego oświeceniowego i filiozoficzo-artystycznego. Można zatem o nim powiedzieć, że był jednym z prekursorów oświecenia.

Dzieła (wybór)

  • Exercitatio Theologica De Discrimine Ejus Quod Naturale Et Morale Dicitur In Theologia , Halae Magdeburgicae, 1738.
  • Meditationes Mathematicae De Nonnvllis Abstractis Mathematicis , 1739.
  • Gründliche Anweisung, wie jemand ein neumodischer Weltweiser werden könne: in einem Sendschreiben an einen jungen Menschen , Franckfurth 1745.
  • Beurtheilung des abermaligen Versuchs einer Theodicee , Halle, 1747.
  • Vertheidigung der Gedanken von Gespenstern , Halle, 1748.
  • Vertheidigung seines Beweises des ewigen Lebens der Seele und seiner Gedancken von der Religion , Halle, 1752.
  • Abermalige Vertheidigung seines Beweises daß die Menschliche Seele ewig lebe , Halle, 1753.
  • Philosophische Sittenlehre , Halle, 1761.

Literatura

Linki

Autor: Roman Penkała