Johann Caspar Füssli

Johann Caspar Füssli (ur. 3 stycznia 1706 w Zurychu, zm. 6 maja 1782 w Zurychu) – szwajcarski malarz i pisarz. (wyznanie ewangelickie)

Portret Johanna Caspara Füssli wykonany przez Antona Graffa w 1765. Źródło: Wikimedia Commons

Genealogia

• Ojciec: Hans Rudolf, malarz;
• Matka: Elisabeth Schärer z Schaffhausen;
• Żona: od 1736 Anna Elisabeth, córka Caspara Wasera z Zurychu;
• Dzieci: 2 synowie: Johann Heinrich Füssli (1741–1825, malarz) i Johann Kaspar Füssli (1743–1786, malarz i entomolog) i 2 córki: Elisabeth Füssli i Anna Füssli, obie malowały kwiaty.

Życiorys

Johann Caspar Füssli początkowo uczył się malarstwa u ojca Hansa Rudolfa, po czym w latach 1724-31 kontynuował naukę w Wiedniu u malarza portrecisty Martina van Meytensa i malarza fresków Daniela Grana. Po ukończeniu studiów pracował jako portrecista na różnych niemieckich dworach książęcych m.in. w Rastatt, Ettlingen, Mannheim. Dla rozwoju jego stylu portretowego istotne było poznanie w latach 1733–34 w Norymberdze Johanna Kupezkyego i w Augsburgu w Georga Philippa Rugendasa.

W 1736 roku został przyjęty w Zurychu do cechu Zur Meise. W Zurychu namalował portrety członków rządu i intelektualistów m.in. Johanna Jakoba Bodmera, Johanna Jakoba Breitingera, Friedricha Gottlieba Klopstocka, Ewalda Christiana von Kleista, Johannesa i Salomona Gessnera, Johanna Caspara Hagenbucha i Davida Herrlibergera. W malarstwie portretowym odszedł od reprezentowanego w Szwajcarii przez Johanna Rudolfa Dällikera i Johanna Simmlera malarstwa rokokowego i wprowadził elementy naturalizmu. Reprodukcje portretów wykonywał techniką mezzotinto. W latach 1757–1767 był pisarzem w radzie Zurychu.

Füssli był również kolekcjonerem dzieł sztuki. Szczególną wagę przywiązywał do szwajcarskich artystów z XVI i XVII wieku. Systematycznie zbierał rysunki i odlewy gipsowe, które wykorzystywał jako materiał poglądowy w trakcie lekcji w swojej szkole sztuki, z której wyszli m.in. Heinrich Hirzel i Johann Kölla.

Jako pisarz i wydawca Johann Caspar Füssli opublikował m.in. Geschichte und Abbildung der besten Mahler in der Schweitz ( 1755, 1757) i Geschichte der besten Künstler in der Schweitz (1769-79). Dzięki działalności pisarskiej stał się artystycznym mentorem zuryskiego oświecenia.

Dzieła (wybór)

• Geschichte und Abbildung der besten Mahler in der Schweitz, tom 1 (online), 1755; tom 2 (online) 1757.
• Geschichte der besten Künstler in der Schweiz, nebst ihren Bildnissen, 5 tomów, 1769–1779.
• Leben Georg Philipp Rugendas und Joh. Kupezki Zürich 1758. (online).
• Raisonnirende Verzeichniß der vornehmsten Kupferstecher und ihrer Werke, zum Gebrauch der Sammler und Liebhaber, Orell, Gessner, Füsslin und Comp., Zürich 1771. (online).
• Winkelmann’s Briefe an seine Freunde in der Schweiz. 1778.