Max Frischeisen-Köhler

Genealogia

• Ojciec: Gustav Köhler (zm. 1881), kupiec w Berlinie;
• Matka: Antonie (1853–1928), córka radcy rachunkowego Oskara von der Goltza z Poznania i Berthy Tritschler;
• Ojczym: Paul Frischeisen (zm. 1916), kupiec w Berlinie;
• Żona: od 1914 Idaa Mortensen (1887–1958), dr filozofii, kierowniczka Instytutu Psychologii w Berlinie–Zehlendorf.

Życiorys

Max Frischeisen-Köhler ukończył Luisen-Gymnasium w rodzinnym mieście, po czym od 1897 roku studiował matematykę, fizykę i zoologię na uniwersytecie w Berlinie. Pod wpływem Wilhelma Dilteya zainteresował się filozofią i jej historią. W 1902 roku doktoryzował się pracą  Hobbes w swoim stosunku do mechanicznego spojrzenia na naturę (Hobbes in seinem Verhältnis zu der mechanischen Naturanschauung), a w 1906 habilitował się na uniwersytecie w Berlinie pismem Rzeczywista wartość walorów zmysłowych (Realitätswert der sinnlichen Qualitäten). Po habilitacji był Privatdoznetem, a oprócz tego pracował jako docent w Wyższej Szkole Handlowej w Berlinie. Od 1912 roku prowadził kursy w pruskim seminarium dla nauczycieli, co zrodziło jego zainteresowanie pedagogiką i psychologią. W 1915 roku został profesorem nadzwyczajnym filozofii i pedagogiki na uniwersytecie w Halle, gdzie w 1921 awansował na profesora zwyczajnego.

W Halle wielki sukces odniosły jego wykłady dotyczące pedagogiki. Konserwatywnie nastawiony Max Frischeisen-Köhler, zaangażowany w wojenne cele, opracował granice psychologicznego eksperymentu i podkreślał znaczenie teorii pedagogicznych dla kształtowania światopoglądu nauczycieli i uczniów. Znalazło to wyraz w pismach Problem wiecznego pokoju. Rozważanie o istocie i znaczeniu wojny (Das Problem des ewigen Friedens – Betrachtungen über das Wesen und die Bedeutung des Krieges, 1915), Granice metody eksperymentalnej (Grenzen der experimentellen Methode, 1918) i Edukacja i światopogląd (Bildung und Weltanschauung, 1921).

Jako filozof zajmował się teorią poznania (epistemologią). Wpływ Diltheya ujawnia się wyraźnie w poglądzie, że naukowa teoria poznania z jej racjonalną i matematyczną konstrukcją form poznania nie jest wystarczająca. Uważał, że poznanie nie jest tylko teoretyczne, a w dużej mierze zachowaniem praktycznym.

Dzieła (wybór)

• Moderne Philosophie (Filozofia nowożytna), 1907.
• Descartes, 1911.
• Wissenschaft und Wirklichkeit (Nauka i rzeczywistość), 1912.
• Wilhelm Dilthey, 1912.
• Philosophie und Dichtung (Filozofia i poezja), 1916.
• Bildung und Weltanschauung (Edukacja i światopogląd), 1921.

Literatura

• Kautz, Heinrich, "Frischeisen-Köhler, Max" w: Neue Deutsche Biographie 5 (1961), s. 619; URL: https://www.deutsche-biographie.de/pnd118693700.html#ndbcontent.