Friedrich Wilhelm Marpurg

Friedrich Wilhelm Marpurg (ur. 21 listopada 1718 r. w Seehof koło Wendemarku (Altmark); zm. 22 maja 1795 r. w Berlinie) - niemiecki teoretyk, krytyk i historyk muzyki okresu oświecenia. (wyznania ewangelickiego)

Friedrich Wilhelm Marpurg. Źródło: Wikimedia Commons

Genealogia

Ojciec Friedrich Wilhelm (zm. 1731), rolnik; matka Margarethe Krusemarck; - ożenił się z Wilhelmine Friederica Döring (zm. 1826); miał 4 synów (1 wcześnie zmarł), 3 córki (2 wcześnie zmarły).

Życiorys

Informacje na temat Marpurga nie są kompletne. Wiadomo, że w młodości otrzymał dobre wykształcenie i że zaprzyjaźmił się z Gottholdem Ephraimem Lessingiem (1729-1781) i Johannem Joachimem Winckelmannem (1717-1768). Studiował od 1738 r. w Jenie i od 1839 r. w Halle (Saale). Napisany przez niego paszkwil przeciw staremu magistrowi z Jeny spowodował, że musiał uciekać, aby uniknąć więzienia. Friedrich Wilhelm Marpurg udał się przez Holandię do Normandii, gdzie prawdopodobnie mieszkał przez 7 lat. Ernst Ludwig Gerber (1746-1819) przekazuje, że w 1746 r. Marpurg przebywał w Paryżu. Informację tę potwierdza Karl Spazier (1761-1805). W Paryżu był przypuszczalnie sekretarzem generała Friedricha Rudolfa Grafa Rothenburga (1710-1751). Generałowi zadedykował w 1750 r. »Der critische Musicus an der Spree«.

Od 1749 r. żył w Berlinie, pomijając pobyt w Hamburgu w 1766 roku. Najpierw był sekretarzem ministra, w 1757 r. próbował bezskutecznie znaleźć posadę w Lipsku w wydawnictwie muzycznym Breitkopf. W 1763 r. został dyrektorem królewskiej loterii i pruskim radcą wojny. Większość jego prac muzycznych i na temat teorii muzyki powstało w latach 1750-1763.

Marpurg był blisko związany z berlińskim dworem oraz z działającymi w jego bliskości muzykami takimi jak: Johann Joachim Quantz (1697-1773), Carl Philipp Emanuel Bach (1714-1788), Johann Friedrich Agricola (1720-1774) i Carl Heinrich Graun (1704-1759). Był pierwszym, który zaprezentował berlińską muzykę publicznie. Zaznajomił krajan z podstawami muzycznej teorii i praktyki, jak również istotnymi problemami swojego okresu. Wyniki prowadzonych eksperymentów z antycznymi organami wodnymi zachowały się w jego manuskrypcie. Dzięki licznym pismom Friedrich Wilhelm Marpurg stał się jednym z czołowych niemieckich teoretyków muzyki XVIII wieku. Christian Schubart (1739-1791) nazwał go "największym muzycznym teoretykiem w całej Europie".

Dzieła (wybór)

• Der critische Musicus an der Spree, 1750.
• Abhandlung von der Fuge, 1753.
• Handbuch bey dem Generalbasse und der Composition, 1757–1762.
• Kritische Einleitung in die Geschichte und Lehrsätze der alten und neuen Musik, 1759.
• Kritische Briefe über die Tonkunst, 1759–1763.
• Versuch über die musikalische Temperatur, 1776.
• Legende einiger Musikheiligen, 1786.

Literatura

• Josef Sittard: Marpurg, Friedrich Wilhelm. W: Allgemeine Deutsche Biographie (ADB). Tom 20, Duncker & Humblot, Leipzig 1884, s. 407, online.
• Wilhelm Seidel: Marpurg, Friedrich Wilhelm. W: Neue Deutsche Biographie (NDB). Tom 16, Duncker & Humblot, Berlin 1990, ISBN 3-428-00197-4, s. 235, online.