Hermann Wagener

Friedrich Wilhelm Hermann Wagener (ur. 8 marca 1815 r. w Segeletz (obecnie część Wusterhausen/Dosse); zm. 22 kwietnia 1889 r. w Friedenau koło Berlina) - pruski prawnik, redaktor naczelny czasopisma Neue Preußische Zeitung (zwanego też Kreuzzeitung), konserwatywny polityk. (wyznawał irwingianizm)

Życiorys

Hermann Wagener studiował od 1835 r. prawo na uniwersytecie w Berlinie. Interesował się filozofią prawa Friedricha Juliusa Stahla (1802-1861) i ideami ekonomicznymi Karla Ludwiga von Hallera (1768-1854).

W 1838 r. został referentem w Krajowym Sądzie Wyższym we Frankfurcie nad Odrą, gdzie jego przełożonym był Leopold von Gerlach (1790-1861). W latach 1844-1847 pracował w urzędzie melioracyjnym, a później w konsystorzu prowincji kościelnej Saksonii. W 1847 r. został asesorem w Krajowym Sądzie Wyższym w Marburgu. W 1848 r. zrezygnował z tej funkcji i rozpoczął pracę jako adwokat w Pruskim Trybunale Wyższym. W 1848 r. założył m.in. z Ernstem Ludwigiem von Gerlachem (1795-1877) i Friedrichem Juliusem Stahlem czasopismo Neue Preußische Zeitung jako organ prasowy partii Konservative Partei Preußen. Do 1854 r. był naczelnym redaktorem czasopisma. W tym czasie w czasopiśmie pracował także Theodor Fontane (1819-1898), który w swoich wspomnieniach nazwał Wagenera »pewnego rodzaju bocznym słońcem Bismarcka«. Wagener stał się jednym z najbardziej znanych i kontrowersyjnych publicystów, na co wpływ miała współpraca z Bismarckiem. W 1848 r. założył klub Verein für König und Vaterland.

Hermann Wagener odszedł w 1854 r. z redakcji, a swój majątek zainwestował w posiadłość Dummerwitz koło Neustettin (obecnie Szczecinek). Do 1856 r. pracował jako adwokat w Berlinie. Zrezygnował z dotychczasowej pracy i został w 1856 r. posłem Pomorza Tylnego w Pruskiej Izbie Deputowanych, w 1867 r. w Związku Północnoniemieckim i w 1871 r. w Niemieckim Reichstagu.

W 1873 r. został pierwszym radcą w Departamencie Stanu. W międzyczasie rozeszła się pogłoska o jego udziale w nierzetelnym założeniu Pommersche Centralbahn. Wagener musiał nie tylko złożyć dymisję, ale także został skazany z powodu osiągnięcia nielegalnych zysków na karę 40.000 talarów, przez co stracił cały majątek. W 1878 r. założył międzywyznaniowe stowarzyszenie Sozialkonservative Vereinigung.

Najważniejszym dziełem Hermanna Wagenera było Staats- und Gesellschaftslexikon. Napisał także w 1876 r. program Niemieckiej Partii Konserwatywnej (Deutsche Konservative Partei). Był także duchowym ojcem ubezpieczenia socjalnego robotników. Politycznie dążył do ograniczenia wpływu Kościoła katolickiego i przeciwstawiał »papieżowi społecznemu« »cesarza społecznego« co opisał w 1878 r. w Eine Lösung der sozialen Frage vom Standpunkt der Wirklichkeit und der Praxis (Rozwiązanie kwestii społecznej z punktu widzenia rzeczywistości i praktyki).

Hermann Wagener należał do Katolickiego Kościoła Apostolskiego. Zmarł 22 kwietnia 1889 r. w Friedenau (obecnie dzielnica Berlina).

Dzieła (wybór)

  • Das Judenthum und der Staat. 1857.
  • Neues Conversations-Lexikon. 1859.
  • Denkschrift über die wirthschaftlichen Associationen und socialen Coalitionen. 1867.
  • Die Politik Friedrich Wilhelm IV. 1883.
  • Erlebtes. 1884.

Literatura

  • Herman von Petersdorff: Wagener, Hermann. W: Allgemeine Deutsche Biographie (ADB). Tom 40, Duncker & Humblot, Leipzig 1896, s. 471-476.

Linki

Nowości

Popularne artykuły