Friedrich Wilhelm Hemprich

Friedrich Wilhelm Hemprich (ur. 24 czerwca 1796 w Kłodzku; zm. 30 czerwca 1825 w Massawie nad Morzem Czerwonym) – niemiecki zoolog, przyrodnik, podróżnik. (wyznanie ewangelickie)

Życiorys

Po nauce w gimnazjum w Kłodzku Friedrich Wilhelm Hemprich towarzyszył ojcu, który wprowadził go w tajniki medycyny, jako felczera w armii. W 1814 rozpoczął studia medyczne we Wrocławiu, w 1815 jako chirurg podążał z armią pruską do Francji, od 1817 do 1818 studiował w Berlinie, gdzie uzyskał stopień doktora. W 1819 habilitował się na uniwersytecie w Berlinie z zakresu fizjologii porównawczej i jednocześnie pracował jako nauczyciel fizyki w Korpusie Kadetów.

Oprócz tego zajmował się w Muzeum Historii Naturalnej kierowanym przez Martina Hinricha Lichtensteina działem płazów i gadów. W 1820 roku razem z przyjacielem Christianem Gottfriedem Ehrenbergiem dołączył jak przyrodnik do wyprawy archeologicznej do Egiptu kierowanej przez generała Heinrichicha Menu von Minutoliego. Wkrótce obaj badacze odłączyli się od ekspedycji i samotnie podążyli wyznaczoną dla nich trasą. Podróżowali po Pustyni Libijskiej, Egipcie, Nubii, Synaju, Libanie i po arabskich i abisyńskich wybrzeżach Morza Czerwonego, gdzie Friedrich Wilhelm Hemprich zmarł z powodu malarii w Massawie. Ehrenberg pochował go na wyspie Toalul.

Przez pięć lat Hemprich i Ehrenberg badali faunę i florę tego regionu. Zebrali obszerny materiał, obejmujący próbki skalne i 46.000 okazów botanicznych reprezentujących 3.000 gatunków oraz 34.000 okazów zwierzęcych reprezentujących 4.000 gatunków, w tym wiele nowych gatunków. W ich kolekcji znalazły się dwa zabite przez nich ptaki nieznanego gatunku, które nazwali Ibis comatus („ibis grzywiasty”). Dla uczczenia pamięci swojego zmarłego przyjaciela, Ehrenberg postanowił w 1832 roku zmienić nazwę na Ibis hemprichi. Wyniki ich wyprawy Ehrenberg opublikował w Symbolae physicae, a autorstwo podzielił z Hemprichem. Opis ten okazał się jednak nieważny, nomem nudus.

Hemprich jest upamiętniony w nazwach mewy czarnej (Larus hemprichii), dzioborożca hempricha (Tockus hemprichii), scynkowca Hempricha (Scincus hemprichii), węża koralowego Hempricha (Micrurus hemprichii) i kopalnego bursztynowego pseudoskorpiona (Pseudogarypus hemprichii).

Za życia Friedrich Wilhelm Hemprich wydał jedynie książkę Grundriß der Naturgeschichte für höhere Lehranstalten (Zarys historii naturalnej dla szkół wyższych, 1820). Przed wyjazdem zostawił staranne opracowanie płazów i gadów „Panu Fitzingerowi w Wiedniu do wspólnego wydania” (Alexander von Humboldt). Opracowanie to ukazało się rok po jego śmierci, ale jedynie pod nazwiskiem Leopolda Josefa Fitzingera. Również Martin Hinrich Lichtenstein sam opublikował w 1823 roku wyniki badań Hempricha.

Pisma (wybór)

  • Grundriß der Naturgeschichte für höhere Lehranstalten, 1820.
  • Reisen in Ägypten, Libyen, Nubien und Dongola, 1828.
  • Symbolæ physicæ, 1828.

Literatura

  • Robert Mertens: "Hemprich, Friedrich Wilhelm" w: Neue Deutsche Biographie 8 (1969), w: 514, online
  • Friedrich Ratzel: "Hemprich, Friedrich Wilhelm" w: Allgemeine Deutsche Biographie 11 (1880), s. 728-729, online