Christian Friedrich Tieck


Christian Friedrich Tieck (ur. 14 sierpnia 1776 w Berlinie; zm. 12 maja 1851 tamże) – niemiecki rzeźbiarz, przedstawiciel XIX-wiecznej berlińskiej szkoły rzeźbiarstwa. Wykonywał popiersia, jak również wyposażenia licznych budowli klasycystycznych architekta Karla Friedricha Schinkela (1781–1841), w tym w Schauspielhausie (Konzerthaus) w Berlinie.

Tieck Christian Friedrich Selbstbildnis@20150929
Autoportret, 1805/1806.
Źródło: Wikimedia Commons

Genealogia


  • Ojciec : Johann Ludwig Tieck (zm. 1801), powroźnik.
  • Matka : Anna Sopie (zm. 1801).
  • Brat : Ludwig (1773–1853), poeta i pisarz.
  • Siostra : Sophie, poślubiła w 1799 r. Augusta Ferdinanda Bernhardiego.
  • Ożenił się : ok. 1846 z N.N.

Życiorys


Friedrich Tieck, podobnie jak jego brat Ludwig Tieck (1773–1853), uczył się w Berlinie w Friedrich-Werdersches Gymnasium kierowanym od 1779 r. przez Friedricha Gedike. Od 1789 do 1795 kształcił się u rzeźbiarza Heinricha Bettkobera (1746–1809). Tutaj musiał wykonywać rysunki francuskich rycin i rzeźb gipsowych oraz nauczył się obrabiać kamień. Oprócz tego od 1791 do 1795 uczył się rysunku w Akademii Sztuk Pięknych u Johanna Gottfrieda Schadowa (1764–1850). Pod koniec nauki w Akademii otrzymał nagrodę akademicką za kopię rzeźby Szermierz Borghese. Po zakończeniu nauki pracował w atelier Schadowa. Z 1796 pochodzą pierwsze jego udane popiersia i medaliony m.in. siostry Sophie, brata Ludwiga i jego szkolnego przyjaciela Wilhelma Heinricha Wackenrodera (1773–1798).

Dzięki wstawiennictwu Johanna Gottfrieda Schadowa i Wilhelma von Humboldta (1767–1835) otrzymał królewskie stypendium na podróż do Włoch. W towarzystwie Humboldta i Wilhelma von Burgsdorffa (1772–1822) udał się w 1797 przez Drezno do Wiednia, gdzie wykonał popiersie żony Heinricha Friedricha Fügera (1751–1818). Wybuch wojny uniemożliwił dalszą podróż do Rzymu, więc udali się do Paryża, gdzie przybyli w styczniu 1798. W Paryżu rysował i malował w atelier Jacques'a Louis'a Davida (1748–1825) oraz wykonał popiersie żony Humboldta, tancerki Clotilde oraz hrabiny Schlabrendorf. Jesienią 1800 odniósł sukces na konkursie zorganizowanym przez paryską École des Beaux-Arts prezentując relief Priam prosi Achillesa o zwłoki Hektora. Jako, że obcokrajowiec nie mógł otrzymać pierwszej nagrody, więc tej nie przyznano nikomu, a Friedrich Tieck otrzymał drugą nagrodę. Po tym sukcesie zyskał wielkie uznanie. W lecie 1801 opuścił Paryż i udał się do Weimaru, gdzie zaprosił go Johann Wolfgang von Goethe (1749–1832), aby wykonał ozdoby w tamtejszym pałacu. Najpierw wykonał tam popiersie Goethego. W Jenie poznał przyjaciół brata m.in. braci Augusta Wilhelma Schlegela (1767–1845).

W zimie 1801/02 przebywał ponownie w Berlinie, gdzie wykonał popiersia m.in. hrabiny Catharin von Kalkreuth (zm. 1839), córki ministra von Haugwitza i aktorki Berthy Unzelmann (1822–1858). Propozycję wykonania popiersia królowej Luizy odrzucił, gdyż nie chciał brać udziału w konkursie razem ze swoim mistrzem Schadowem. Wiosną 1802 wrócił do Weimaru, aby poświęcić się pracom w tamtejszym pałacu, gdzie wykonał trzy duże reliefy na klatce schodowej, osiem w pokoju księcia dziedzica, cztery posągi muz naturalnej wielkości w sali bankietowej i inne prace. Poza tym wykonał liczne popiersia gipsowe m.in. księcia i księżnej, Johanna Heinricha Vossa (1751–1826), Johanna Gottfrieda Herdera (1744–1803), Friedricha Augusta Wolfa (1759–1824) i Clemensa Brentano (1778–1842). Na koniec budowy pałacu wymodelował dwa medaliony, które zostały odlane z brązu.

W 1803 wrócił do Berlina. W 1805 podróżował przez Wiedeń do Monachium i stamtąd do Włoch. Na ten cel otrzymał stypendium Akademii Sztuk Pięknych w Berlinie. W Rzymie początkowo studiował dzieła dawnych mistrzów. Tam też powstało popiersie Alexandra von Humboldta (1769–1859), a dla poznanej w Paryżu Anne Louise Germaine de Staël (1766–1817) sporządził marmurowy relief na grób jej ojca. Z marmuru wykonał także popiersie kardynała Giulio Marii della Somaglia (1744–1830).

Na zaproszenie pani Staël pojechał w 1809 do Szwajcarii. Tam wykonał jej popiersie oraz Augusta Wilhelma Schlegela. Następnie udał się do Monachium, gdzie przebywał w tym czasie jego brat i siostra. Modelował tam popiersia m.in. przyszłego króla Bawarii Ludwika I (1786–1868), Friedricha Heinricha Jacobiego (1743–1819) i Friedricha Wilhelma Josepha von Schellinga (1775–1854) oraz otrzymał zlecenie na dużą liczbę marmurowych popiersi do tzw. „sali bohaterów" Walhalla. W Monachium pozostał do 1811, następnie jeszcze raz pojechał do Szwajcarii, a potem do Rzymu, aby tam wykonywać prace zlecone w Monachium.

W 1811 poznał w Rzymie Christiana Daniela Raucha (1777–1857), z którym pracował we wspólnym atelier. Z powodu zapotrzebowania na marmur obaj wkrótce przenieśli się do Carrary. Tutaj ukończył zamówiony przez panią Staël posąg jej ojca Jacques'a Neckera (1732–1804). Podobnie jak Rudolf Schadow (1786–1822) odrzucił profesurę w Akademii Sztuk Pięknych w Düsseldorfie, o co zabiegał Rauch. W Carrarze pozostał do 1819.

29 kwietnia 1819 wrócił do Berlina z włoskimi pomocnikami z Carrary i pracował we wspólnym warsztacie z Rauchem. W 1820 został profesorem w tamtejszej Akademii Sztuk Pięknych. Głównym zleceniem, które otrzymał w Berlinie, było wykonanie ozdób do budowanego przez Karla Friedricha Schinkela (1781–1841) nowego teatru Schauspielhausu. Wykonał tam m.in. 16 Kariatyd w sali koncertowej i posąg Augusta Wilhelma Ifflanda (1759–1814). Przy pomniku Mikołaja Kopernika (1473–1543), który został ukończony w 1840 i wykonany dla miasta Torunia, właściwie nie pracował, chociaż uchodzi za jego autora. Jedną z jego ostatnich prac była statua Karla Friedricha Schinkela, którą nie ukończył. W latach 1830-51 był dyrektorem antycznych zbiorów rzeźby, waz, terakoty i sarkofagów (Antikensammlung) w Berlinie.

Literatura


  • Wilhelm Bernhardi: Tieck, Friedrich w Allgemeine Deutsche Biographie (ADB). Tom 38, Duncker & Humblot, Leipzig 1894, s. 247–251.

Linki