Friedrich Rückert

Friedrich Rückert (pseudonim Freimund Raimar, Reimar lub Reimer; ur. 16 maja 1788 r. w Schweinfurcie; zm. 31 stycznia 1866 r. Neuses (dzisiaj część Coburga)) - niemiecki poeta, językoznawca, tłumacz oraz jeden z założycieli niemieckiej orientalistyki. Oprócz języka niemieckiego znał co najmniej 44 inne języki. (wyznania ewangelickiego)

Friedrich Rückert. Źródło: Wikimedia Commons

Genealogia

• Ojciec: Johann Adam (1763-1831), z Hildburghausen, adwokat w Schweinfurcie;
• Matka Maria Barbara Schoppach (1766-1835);
• Rodzeństwo: miał 7 rodzeństwa z czego 4 wcześnie zmarło;
• Ożenił się: w Coburgu w 1821 r. z Luise Wiethaus-Fischer (1797-1857);
• Dzieci: 7 synów (2 wcześnie zmarło) i 3 córki (jedna wcześnie zmarła).

Życiorys

W 1792 r. rodzina Friedricha Rückerta przeprowadziła się ze Schweinfurtu do Oberlauringen, gdzie uczęszczał do szkoły łacińskiej. W 1805 r. studiował w Würzburg najpierw prawoznawstwo, a później filologię i filozofię. Po krótkiej działalności w 1811 r. jako docent filologii klasycznej na uniwersytecie w Jenie i jako nauczyciel w gimnazjum rozpoczął pracę jako prywatny uczony w Würzburgu, którą umożliwił mu mecenat barona Christiana Truchseßa von Wetzhausena (1755-1826). W kolejnych latach mieszkał przemiennie w Würzburgu, Hildburghausen i w domu rodzinnym w Ebern, gdzie rodzina zamieszkała w 1809 roku.

Dzięki baronowi Friedrich Rückert poznał wydawcę Johanna Friedricha Cotta (1764-1832), który powierzył mu w latach 1815-17 wspólne redagowanie w Stuttgarcie z Friedrichem Haugiem (1761-1829) czasopisma Morgenblatt für gebildete Stände. Cotta umożliwił mu także na przełomie 1817/18 r. podróż do Włoch, gdzie poznał Augusta von Platena (1796-1835). Podczas podróży powrotnej na przełomie 1818/19 r. odwiedził w Wiedniu orientalistę Josepha von Hammera-Purgstalla (1774-1856), u którego uczył się języka perskiego. W tym czasie powstało pierwsze jego dzieło w duchu orientalnym »Oestliche Rosen« (1819-21).

Po kongenialnym przekładzie Friedricha Rückerta arabskiego klasyka »Die Verwandlungen des Ebu Seid von Serúg oder die Makámen des Haríri in freier Nachbildung« (1823-25, wydr. 1826) został w 1826 r. profesorem języków orientalnych w Erlangen. Szybko powstały tutaj tłumaczenie dzieł z różnych języków i kręgów kulturowych m.in. końcem lat 30-tych fragmentaryczny przekład »Koranu«. Poza tym w latach 1834-38 wydał swój zbiór wierszy »Gesammelte Gedichte« (6 tomów), opublikował »Weisheit des Brahmanen« (6 tomów, 1836-39) i stworzył ponad 400 wierszy obszernego cyklu »Kindertodtenlieder« (1834).

W 1841 r. Friedrich Rückert przyjął z powodów finansowych powołanie na uniwersytet w Berlinie. Powszechne odrzucenie jego stworzonych tu dramatów skłoniło go w 1848 r. do rezygnacji z pełnionej funkcji i powrót do swoich dóbr w Neuses koło Coburga.

Oprócz studiów językowych, które prowadził, aż do starości, napisał tutaj ponad 1000 wierszy, do dzisiaj w dużej mierze nieopublikowane, które sam określał jako "swój pamiętnik pieśniowy" (niem. Liedertagebuch). Rozczarowany przebiegiem rewolucji, komentował upadek epoki, krytykował społeczność szlachecką i wskazywał na niebezpieczeństwo industrializacji.

Do wierszy Rückerta muzykę napisali m.in. Franz Schubert (1797-1828), Robert Schumann (1810-1856), Johannes Brahms (1833-1897), Richard Strauss (1864-1949), Friedrich Curschmann (1805-1841), Gustav Mahler (1860–1911) i Felix Draeseke (1835-1913). Obecnie przyznawane są nagrody jego imienia: Coburger Rückert-Preis i Friedrich-Rückert-Preises.

Dzieła (wybór)

• Geharnischte Sonette. 1814, (pod pseudonimem Freimund Raimar).
• Oestliche Rosen. 1822.
• Die Verwandlungen des Ebu Seid von Serûg oder die Makâmen des Hariri, in freier Nachbildung. 1 tom 1826, 2 tom 1837.
• Erbauliches und Beschauliches aus dem Morgenlande. 1837.
• Die Weisheit des Brahmanen. Ein Lehrgedicht in Bruchstücken. 6 tomów, 1836-1839
• Hamâsa oder die ältesten arabischen Volkslieder. 2 tomy, 1846.
• Gesammelte Gedichte. 6 tomów, 1840.
• Das Leben der Hadumod, erster Aebtissin des Klosters Gandersheim, Tochter des Herzogs Liudolfs von Sachsen, beschrieben von ihrem Bruder Agius. 1845.
• Der Wonne Wehklage. 1857.

Literatura

• Rückert, 1) Friedrich. W: Meyers Konversations-Lexikon. Tom 14, Verlag des Bibliographischen Instituts, Leipzig/ Wien 1885–1892, s. 6-7.
• Robert Boxberger: „Rückert, Friedrich.” W: Allgemeine Deutsche Biographie (ADB). Tom 29, Duncker & Humblot, Leipzig 1889, s. 445-453 (online).
• Rudolf Kreutner: „Rückert, Johann Michael Friedrich”. W: Neue Deutsche Biographie (NDB). Tom 22, Duncker & Humblot, Berlin 2005, ISBN 3-428-11203-2, s. 208-210 (online).