Friedrich Adolf Krummacher

Friedrich Adolf Krummacher (ur. 13 lipca 1767 w Tecklenburgu (Nadrenia Północna-Westfalia); zm. 4 kwietnia 1845 w Bremie) – niemiecki teolog ewangelicki, autor znanych przypowieści, bajek i pieśni kościelnych.

Friedrich Adolf Krummacher
Friedrich Adolf Krummacher
Źródło: Wikimedia Commons

Genealogia

  • Ojciec: Jacob Friedrich (1735–91), dworski urzędnik finansowy (Hoffiskal) i burmistrz;
  • Matka: Maria Dorothea z d. Strücker (1736–96);
  • Brat: Gottfried Daniel Krummacher (1774–1837), teolog;
  • Żona: od 1794 Eleonore z d. Möller (1763–1844);
  • Szwagier: Anton Wilhelm Peter Möller (1762–1846), profesor teologii w Duisburgu i Wrocławiu, starszy radca konsystorialny w Münster;
  • Dzieci: 4 synów m.in. teolodzy Emil Wilhelm Krummacher (1798–1886 i Friedrich Wilhelm Krummacher (1796–1868) oraz 2 córki;
  • Wnuk: Cornelius Friedrich Adolf Krummacher (1824–1884), teolog i autor pieśni kościelnych;
  • Prawnuk: Paul Natorp (1854–1924), profesor filozofii w Marburgu.

 

Życiorys

Friedrich Adolf Krummacher wyrastał w duchu pietystycznym rodzinnego domu. Po nauce w szkole łacińskiej w Tecklenburgu i w Gimnazjum Akademickim w Lingen (1784–1786) studiował od jesieni 1786 roku teologię i filologię na uniwersytecie w Halle, gdzie jego nauczycielami byli Johann Salomo Semler, Georg Christian Knapp, Carl Friedrich Bahrdt i Friedrich August Wolf. Jesienią 1788 roku zdał egzamin w Tecklenburgu.

W zimie 1789/90 został zastępcą rektora gimnazjum w Hamm, gdzie należał do założycieli loży wolnomularskiej St. Johannis zum hellen Licht. W 1793 roku został rektorem w gimnazjum w Moers. Siedem lat później powołano go na profesora teologii na uniwersytet w Duisburgu, na którym rozpoczął pracę wiosną 1781 roku. W tym samym roku uzyskał tytuł doktora teologii. Oprócz tego objął w 1802 roku wakat na stanowisku profesora retoryki i historii. Jako profesor retoryki prowadził wykłady o greckich tragikach. Do jego przyjaciół w Duisburgu należał, utrzymujący kontakty z Johannem Wolfgangiem von Goethe, filozof Friedrich Victor Leberecht Plessing.

Po upadku uniwersytetu w Duisburgu Friedrich Adolf Krummacher został pastorem w Kettwig (obecnie dzielnica Essen). W latach 1810–12 był prezesem synodu w Kleve. Jako superintendent kraju Anhalt-Bernburg, radca konsystorza i pastor działał od 1812 roku w Bernburgu, gdzie od 1817 roku współpracował przy tworzeniu unii protestanckiej. Choroba oczu spowodowała, że w 1820 roku odrzucił zaproponowane mu stanowisko profesora na uniwersytecie w Bonn. W 1824 roku wybrano Krummachera na pastora w kościele St. Ansgarii w Bremie, gdzie głosił Słowo Boże do przejścia w stan spoczynku w 1843 roku.

Friedrich Adolf Krummacher
Kościół St. Ansgarii w Bremie (1839).
Źródło: Wikimedia Commons

W 1840 roku głoszący gościnnie w kościele St. Ansgarii kazanie jego syn Friedrich Wilhelm Krummacher wywołał tzw. bremski spór kościelny (Bremer Kirchenstreit). Friedrich Wilhelm Krummacher był – podobnie jak ojciec – zaciekłym przeciwnikiem racjonalizmu i wypowiedział się przeciwko „perwersyjnym zamiarom współczesnych krytyków biblijnych”, którzy za „ich plecami chcą stworzyć nowy świat”. Ducha czasu scharakteryzował jako skierowany „nie tylko przeciw teologii, lecz także przeciw wszystkim apostołom”. Zaatakował przy tym teorie wielkich filozofów i pisarzy takich jak: Sokrates, Platon, Immanuel Kant, Georg Wilhelm Friedrich Hegel, Johann Gottlieb Fichte, Johann Wolfgang von Goethe i Friedrich Schiller. Przeciwnikiem jego stał się pastor Carl Friedrich Wilhelm Paniel z kościoła St. Ansgarii, który w trzech kazaniach występował przeciw Krummacherowi.

Twórczość

Oprócz różnorodnych prac jako nauczyciel, pedagog uniwersytecki i pastor Friedrich Adolf Krummacher zajmował się także działalnością pisarską. Istotny wpływ na jego rozumienie świata biblijnego wywarły poglądy Johanna Gottfrieda Herdera. Oprócz autorów antycznych cenił także Friedricha Gottlieba Klopstocka, Johanna Georga Hamanna, Matthiasa Claudiusa, Johanna Petera Hebla, podczas gdy miał zastrzeżenia do twórczości Goethego i Schillera. Odrzucał racjonalizm i opowiadał się publicznie za ruchem odrodzenia (przebudzenia) chrześcijańskiego (Erweckungsbewegung). Jego najważniejszym pismem teologicznym jest Über den Geist und die Form der Evangelischen Geschichte in historischer und ästhetischer Hinsicht (O duchu i formie historii protestanckiej w sensie historycznym i estetycznym, 1805). Z działalności szkolnej i późniejszych doświadczeń jako duchownego wyrosło pismo Die christliche Volksschule im Bunde mit der Kirche (Chrześcijańska szkoła ludowa w przymierzu z kościołem, 1823).

Friedrich Adolf Krummacher pisał także dramaty o treściach biblijnych, poetyckie pisma religijne o charakterze edukacyjnym m.in. Die Kinderwelt. Ein Gedicht in vier Gesängen (Dziecięcy świat. Poemat w czterech pieśniach, 1806), skąd najczęściej pochodzą jego pieśni religijne, wśród nich Eine Herde und ein Hirt, która znalazła się w niemieckich śpiewnikach ewangelickich. Najbardziej znanym i wysoko cenionym przez Johanna Wolfganga von Goethego i Jean Paula jest trzytomowe dzieło Parabeln (Przypowieści, 1805–17).

Do jego wierszy muzykę napisał między innymi Franciszek Schubert (Die Nacht).

Pisma (wybór)

  • Hymnus an die Liebe (Hymn do miłości), 1801.
  • Parabeln (Przypowieści), 3 tomy, 1805–1817.
  • Über den Geist und die Form der evangelischen Geschichte in historischer und ästhetischer Hinsicht (O duchu i formie historii protestanckiej w sensie historycznym i estetycznym), 1805.
  • Die Kinderwelt. Gedicht in vier Gesängen (Dziecięcy świat. Poemat w czterech pieśniach), 1806.
  • Der Eroberer, eine Verwandlung (Zdobywca, przemiana), 1814.
  • Leiden, Sterben und Auferstehung unseres Herrn Jesu Christi (Męki, śmierci i zmartwychwstania naszego Pana Jezusa Chrystusa), 1818.
  • Katechismus der christlichen Lehre (Katechizm nauki chrześcijańskiej), 1823.
  • Die christliche Volksschule im Bunde mit der Kirche (Chrześcijańska szkoła ludowa w przymierzu z kościołem), 1823.
  • Das Täubchen (Gołąbeczek), 1828.

Literatura

Ten artykuł jest dostępny na licencji Creative Commons. Uznanie autorstwa-Użycie niekomercyjne-Na tych samych warunkach 4.0 Międzynarodowe.