Max Friedlaender

Max Friedlaender (ur. 12 października 1852 w Brzegu (wówczas niem. Brieg) na Dolnym Śląsku; zm. 2 maja 1934 w Berlinie) – niemiecki śpiewak (tenor) i muzykolog.(wyznanie mojżeszowe)

Max Friedlaender
Max Friedlaender.
Źródło: Wikimedia Commons

Genealogia

  • Ojciec: Heinrich, kupiec radca miejski w Brzegu;
  • Matka: Marie Ölsner;
  • Brat: Karl (1847–87), profesor, anatom i patolog;
  • Żona: Alice (ur. 1864), córka profesora medycyny Adama Politzera (ur. 1820).

Życiorys i twórczość

Max Friedlaender uczył się śpiewu w Londynie u hiszpańskiego śpiewaka operowego i nauczyciela muzyki Manuela García oraz we Frankfurcie nad Menem u Juliusa Stockhausena. Od 1881 do 1883 roku pracował we Frankfurcie nad Menem, a później w Berlinie, gdzie zajął się studiami historycznymi. Jako uczeń Philippa Spitta uzyskał w 1887 roku w Rostoku stopień doktora dzięki pracy na temat Franza Schuberta pt. Beiträge zu einer Biographie Franz Schubert's (Przyczynki do biografii Franza Schuberta). W 1894 roku habilitował się z zakresu muzykologii na uniwersytecie w Berlinie.

W 1903 roku został profesorem nadzwyczajnym, w 1908 tajnym radcą rządu i w 1918 zwyczajnym profesorem honorowym, a także akademickim dyrektorem muzycznym na uniwersytecie w Berlinie. W 1911 roku był gościnnym docentem w Stanach Zjednoczonych Ameryki i otrzymał tytuł doktora honoris causa na Harvard University w Cambridge. Max Friedlaender był sekretarzem, a później kierownikiem pruskiej Komisji Pieśni Ludowych (Volksliedausschuss), która opiekowała się tzw. Kaiserliederbuch, w czasie I wojny światowej wraz z Verband der Volkstumsvereine i badaczem pieśni ludowych Johnem Meierem rozpowszechniał broszury z pieśniami ludowymi.

Max Friedlaender wydał dwa zbiory melodii do pieśni Johanna Wolfganga von Goethego (1896 i 1916) oraz wykazał, że kołysanka przypisywana dotąd Amadeuszowi Mozartowi była dziełem Bernharda Fliesa. W trzytomowym dziele Deutsches Lied im 18. Jahrhundert (Niemiecka pieśń w XVIII wieku, 1902) udowodnił, że Valentin Rathgeber był wydawcę Augsburger Tafel-Confect. Ponadto wydał niepublikowane dotychczas pieśni Franza Schuberta, zredagował nowe wydania pieśni Schuberta, Schumanna, Felixa Mendelssohna Bartholdy oraz pieśni szkockich Beethovena.

Max Friedlaender zmarł 2 maja 1934 w Berlinie, gdzie pochowano go na cmentarzu Südwestkirchhof Stahnsdorf.

Pisma (wybór)

  • Volkslied und Chorgesang, 1890.
  • Textrevision zu Robert Schumann's Liedern, 1890.
  • Mozart's Wiegenlied, 1892.
  • 100 Commerslieder, (wydawca) 1894.
  • Franz Schubert, 1897.
  • Mozarts Lieder, 1910.
  • Deutsche Dichtung in Beethovens Musik, 1913.
  • Konzert im Stile von Goethes Hausmusik im Großherzoglichen Hoftheater, 1914.
  • Goethe und die Musik, 1916.
  • Über musikalische Herausgeberarbeit, 1922.

Literatura

Autor: Roman Penkała