Johann Fischart

Johann Fischart (ur. w 1548 roku lub na początku 1547 w Strasburgu (Alzacja), zm. w 1590 lub w 1591 roku w Forbach (Lotaryngia)) - niemiecki poeta. (wyznania ewangelickiego)

Christoph Murer: Johann Fischart (1607). Źródło: Wikimedia Commons

Genealogia ↑

Ojciec Hans Fischa(e)rt zwany Mentzer (zmarł około 1561 roku), z Trewiru (niem Trier), od 1529 roku w Strasburgu, kupiec; matka Barbara>, córka Johanna Kürmann,kupca w Strasburgu; - ożenił się w Wörth 11 listopada 1583 roku z Anną Elisabrth Hertzog (ur. 1562); miał 1 syna i 1 córkę.

Życiorys ↑

Mało wiadomo o dzieciństwie Fischarta. Prawdopodobnie otrzymał najpierw gruntowne wykształcenie humanistyczne w gimnazjum w Strasburgu prowadzonym przez Johannesa Sturma, a od 1565 roku w Wormacji u Caspar Scheidt.
Po studiach na uniwersytetach w Strasburgu, Paryżu i Sienie, gdzie przed 1570 rokiem studiował prawo, odbytej podróży do Niderlandów i Anglii (Londyn) pracował jako pisarz w swoim rodzinnym mieście. W 1574 roku otrzymał tytuł doctor iuris na uniwersytecie w Bazylei.
Swoje dzieła w Strasburgu wydawał we współpracy ze swoim szwagrem Bernhardem Jobinem, w dużej części pod pseudonimem i z fałszywym miejscem drukowania. Tutaj też osiągnął szczyt swojej twórczości literackiej.
Od 1580 roku działał jako adwokat w Wyższym Sądzie Krajowym Rzeszy w Spirze (niem. Speyer) a od 1583 roku aż do śmierci jako urzędnik w Forbach (Lotaryngia). Jako przekonany protestant Johann Fischart był publicystycznym rywalem Thomasa Murnera w okresie po śmierci Marcina Lutra.

Znaczenie ↑

Obszerna literacka twórczość Fischarta obejmuje wyznaniowo-polemiczne i humorystyczno - satyryczne pisma począwszy od jego głównego dzieła Affentheurlich Naupengeheurliche Geschichtklitterung (1575), które jest wolnym opracowaniem dzieła ”Gargantua i Pantagruel” François Rabelais a kończąc na moralno- filozoficznych pismach. Najbardziej znanym był jego poemat Das glückhafft Schiff von Zürich. W latach 1575-1590 napisał broszury i wiersze o treści polityczno-wyznaniowej, które są niepohamowane zarówno w stylu i tonie. Pisał o upadku obyczajów, przeciw papiestwu i jezuitom. Napisał także pieśni kościelne jak również teksty o reformatorach.
Jako miłośnik sztuki miał również zamiłowanie do muzyki i sam grał na lutni, ulubionym wówczas instrumencie. Na wzór innych protestanckich poetów napisał także pieśni pochwalne do muzyki pieśni kościelnych. W wielu jego pismach spotyka się muzyczne spostrzeżenia np. w Ein artlich Lob der Lauten i hymnach o lutni. Johann Fischart był jednym z największych talentów językowych niemieckiej literatury. Prawie wszystkie dzieła opracował wg jednego wzoru i często posługiwał się knittelversem (forma poetycka spotykana w językach germańskich).

Dzieła (wybór) ↑

Literatura ↑

Linki ↑