Anselm Feuerbach

Anselm Feuerbach (ur. 12 września 1829 r. w Spirze (niem. Speyer); zm. 4 stycznia 1880 r. w Wenecji i pochowany w Norymberdze na cmentarzu Johannisfriedhof) - niemiecki malarz klasycystyczny, profesor malarstwa historycznego w Akademii Sztuki w Wiedniu. Za  najważniejsze obrazy Feuerbach uchodzą »Orfeusz i Eurydyka« (1869), »Medea« (1870), »Uczta Platona« (1869), »Bitwa Amazonek« (1873) i »Ifigenia« (1871). (wyznania ewangelickiego)

Anselm Feuerbach
Anselm Feuerbach.
Źródło: Wikimedia Commons

Genealogia

Ojciec Joseph Anselm von Feuerbach (1798-1851), profesor archeologii we Fryburgu Bryzgowijskim (niem. Freiburg (Breisgau)); matka Amalie Keerl (1805-1830); przybrana matka Henriette Heydenreich (1812-92), córka pastora w Ansbach; wujek Ludwig Andreas Feuerbach (1804-1872), filozof; - kawaler.

Życiorys

Po śmierci matki Anselm Feuerbach przez cztery lata przebywał razem z siostrą u dziadków w Ansbach. Kiedy ojciec jego ponownie się ożenił, dzieci zamieszkały z nim i jego nową żoną we Fryburgu Bryzgowijskim. Tam też uczęszczał do gimnazjum i od 1845 r. studiował w Akademii Sztuki w Düsseldorfie u Friedricha Wilhelma von Schadowa (1788-1862), Karla Ferdinanda Sohna (1805-1867) i Johanna Wilhelma Schirmera (1807-1863). Od 1848 r. kontynuował studia w Monachium, od 13 października 1850 r. w Antwerpii, a w lecie 1851 r. przeprowadził się do Paryża, gdzie został przyjęty do atelier wówczas wysoko cenionego francuskiego malarza Thomasa Couture (1815-1879). W Paryżu studiował w Luwrze dzieła weneckich i hiszpańskich mistrzów.

Od 1853 r. pracował jako samodzielny malarz, ale bez sukcesu. Brak środków finansowych zmusił go do powrotu do Niemiec. W Heidelbergu poznał Bernharda Friesa (1820-1879). Od księcia regenta Fryderyka I Badeńskiego (1826-1907) otrzymał wiosną 1855 r. stypendium i razem z Josephem Victorem von Scheffelem (1826-1886) podróżował do Włoch. Największe wrażenie wywarł na nim pobyt w Wenecji, gdzie podziwiał malarstwo Tycjana. Po zakończeniu stypendium przebywał przez kilka miesięcy we Florencji i 1 października 1856 r. dotarł do Rzymu. Tutaj rozpoczął się nowy okres jego życia, który miał zasadnicze znaczenie na jego pracę malarską.

W Rzymie Anselm Feuerbach poznał m.in. swojego przyszłego biografa Juliusa Allgeyera (1829-1900) i Arnolda Böcklina (1827-1901 ) W tym czasie zauważył, że nie realizm będzie polem jego działania, a urojenia i fantazje, o czym wypowiedział się: "Jeśli sztuka kopiuje tylko życie, zatem jej nie potrzebujemy." W 1860 r. próbował osiąść na stałe w Niemczech, ale jesienią tegoż roku wrócił ponownie do Rzymu. Przez 5 lat modelką jego była Nanna Risi, którą ucieleśnił w postaciach »Ifigenia«, »Mirjam« (1862, Berlin, Galeria Narodowa), »Bianca Cappello« (1864, Hamburg, Kunsthalle), lub »Lucrezia Borgia« (1864/65, Frankfurt/Main, Stadel). Kiedy opuściła go Nanna kolejną jego modelką została Lucia Brunacci. Od 1867 r. powstawały jego najważniejsze dzieła »Orfeusz i Eurydyka« (1869, Wiedeń, Österreichische Galerie), »Medea« (1866 szkic, dawniej we Wrocławiu, Schlesisches Museum; 1870, Monachium, Nowa Pinakothek), »Uczta Platona« (1 wersja, 1869, Karlsruhe, Kunsthalle), »Bitwa Amazonek« (1873, Nürnberg, Gemäldegalerie) i »Ifigenia« (2 wersja, 1871, Stuttgart, Staatsgalerie).

W 1872 r. otrzymał profesurę w Akademii Sztuki w Wiedniu jako kierownik klasy mistrzowskiej malarstwa historycznego, którą jednak dopiero w 1873 r. przyjął. Pomimo sukcesów jego sztuka napotykała wciąż na oficjalne odrzucenie. Załagodzeniem tej sytuacji było zlecenie na wykonanie fresków na suficie nowej auli, do czego w 1874 r. wykonał szkice, a w 1875 r. rozpoczął prace. Z powodu licznych przeszkód dzieło ukończyli dopiero jego uczniowie, a w 1892 r. aula została poświęcona. Ze względu na chorobę Feuerbach poprosił w 1876 r. o zwolnienie i ukończył rozpoczęte w 1874 r. swoje wspomnienia, które zostały wydane po jego śmierci przez jego przybraną matkę i przyjaciółkę pt. »Ein Vermächtnis«. W 1876 r. Anselm Feuerbach zamieszkał w Wenecji, skąd odbywał wiele podróży. Dopiero teraz zaczęły jego prace kupować różne niemieckie muzea. W 1911 r. wydane zostały 2 tomy listów do przybranej matki, które podobnie jak »ermächtnis« ukazują jego plany i rozczarowania.

Obrazy (wybór)

Anselm Feuerbach–Nanna, 1860

 

Nanna, 1860.
Źródło: Wikimedia Commons

Anselm Feuerbach Medea

 

Medea, 1870, Nowa Pinakoteka.
Źródło: Wikimedia Commons

Anselm Feuerbach-Skalna szczelina z krowami

 

Skalna szczelina z krowami, 1855.
Źródło: Wikimedia Commons

Feuerbach Ifigenia

 

Ifigenia, 1862.
Źródło: Wikimedia Commons

  • Italienisches Begräbnis. 1851, (Włoski pogrzeb), Monachium, prywatny właściciel.
  • Das Mädchen mit dem toten Vogel. 1854,(Dziewczyna z martwym ptakiem).
  • Iphigenie. 1862 (Ifigenia).
  • Orpheus und Eurydike   (Orfeusz i Eurydyka). 1869, Wiedeń, Belweder.
  • Das Urteil des Paris, 1870, (Wyrok Parysa). Kunsthalle Hamburg, Hamburg.
  • Selbstbildnis mit Zigarette. 1871, (Autoportret z papierosem), Wiedeń, Belweder.
  • Die Stiefmutter des Künstlers. 1878, (Przybrana matka artysty), Berlin, Stara Galeria Narodowa.

Literatura

  • Karl Werner: „Feuerbach, Anselm”, w: Allgemeine Deutsche Biographie (ADB). Tom 48, Duncker & Humblot, Leipzig 1904, s. 524-533, online.
  • Irmgard Wirth: „Feuerbach, Anselm”, w: Neue Deutsche Biographie (NDB). Tom 5, Duncker & Humblot, Berlin 1961, ISBN 3-428-00186-9, s. 111-113, online.
  • Ronny Baier: Anselm Feuerbach, w: Biographisch-Bibliographisches Kirchenlexikon (BBKL). Tom 21, Bautz, Nordhausen 2003, ISBN 3-88309-110-3, Sp. 387-398.

Linki