Ignaz Aurelius Feßler


Ignaz Aurelius Feßler (węg. Ignácz Aurél Fessler; ur. 18 maja 1756 r. w Zurndorf (węg. Zurány); zm. 15 grudnia 1839 r. w Sankt Petersburgu) - austro-węgierski duchowny katolicki, orientalista, kapucyn, pisarz, jak również luterański generalny superintendent. (wyznania katolickiego, od 1791 r. ewangelicko-luterańskiego)

Ignaz Aurelius Feßler, Rombauer Fessler Ignác-2009-07-16
Ignaz Aurelius Feßler.
Źródło: Wikimedia Commons

Genealogia


Ojciec Johann Georg (ok. 1710-1774), żołnierz, gospodarz; matka Anna Maria z domu Kneidinger (1729-1795), córka producenta jedwabiu; - ożenił się 1) w 1792 r. z N. N., 2) w 1802 r. z Karoline Marie z domu Wegeli z Berlina.

Życiorys


Ignaz Aurelius Feßler uczył się w Bratysławie i Győr, po czym w 1773 r. wstąpił do klasztoru kapucynów w Mór koło Székesfehérvár. Później przebywał w różnych klasztorach. W 1779 r. otrzymał święcenia kapłańskie, a w 1781 r. przybył do klasztoru kapucynów w Mödling koło Wiednia. W klasztorze silne wrażenie zrobiła na nim śmierć mnicha więzionego przez 52 lata w podziemnym lochu. Dowiedział się również, że jeszcze 4 osoby są w klasztorze więzione. Jedna 50 lat, druga 42, trzecia 15, a czwarta 9 lat.[1] Fakt ten opisał w liście z 24 lutego 1782 r. skierowanym bezpośrednio do cesarza Józefa II (1741-1790), co spowodowało kontrole we wszystkich klasztorach.

Obawiając się represji ze strony mnichów przyjął zaproponowaną mu posadę profesora orientalistyki i egzegezy Starego Testamentu na uniwersytecie we Lwowie i jako pierwszy kapucyn otrzymał tytuł doktora teologii. Krótko przed odejściem z klasztoru cudem uniknął zamachu dokonanego przez fanatycznego współbrata zakonnego Patera Sergiusa. We Lwowie na własną prośbę został zwolniony z klasztoru. Z powodu opublikowanego w 1788 roku dramatu »Sidney«, w którym przedstawił tyranię Jakuba II Stuarta i fanatyzm angielskich papistów, a który przez jezuitów został zinterpretowany jako satyra cesarza, uciekł na Śląsk, gdzie znalazł schronienie niedaleko Głogowa jako wychowawca młodego księcia Erdmanna Schönaich-Carolatha.

W 1791 r. przestąpił na luteranizm, a w 1792 r. zawarł nieszczęśliwe małżeństwo, które po 10-ciu latach zostało rozwiązane. Po ślubie udał się do Berlina, gdzie wydawał różne czasopisma i przebywał w kręgach wolnomularskich. Spotkał tam m.in. Johanna Gottlieba Fichte (1762-1814), Jeana Paula (1763-1825) i Zachariasa Wernera (1768-1823). W 1803 r. kupił majątek Kleinwall koło Berlina. W 1807 r. majątek został splądrowany przez Francuzów i popadł w ruinę, a Feßler dzięki jednemu z byłych uczniów został nauczycielem języków orientalnych w Alexander-Newsky-Akademie w Sankt Petersburgu. W 1810 r. został zwolniony z tej posady i borykał się z problemami finansowymi. Położył tutaj wielkie zasługi dla kolonii niemieckiej. W 1820 r. mianowano go superintendentem w Saratowie, a w 1833 r. został generalnym superintendentem w Sankt Petersburgu.

Ignaz Aurelius Feßler pisał powieści historyczne w stylu Augusta Gottlieba Meißnera (1753-1807). Prace dotyczące historii Hiszpanii, Węgier i Czech uważał za studium do pisanych powieści. Większe znaczenie zyskał jako krzewiciel niemieckiej kultury w Rosji.

Dzieła (wybór)


  • Sydney : Ein Trauerspiel in fünf Aufzügen ; So auf dem Lemberger Theater in Gallicien mit Censur am 9ten Febr. 1788. von der Toscanischen Gesellschaft aufgeführt, nach der Aufführung aber gleich unterdrückt worden und dann wichtige Folgen für den Verfasser gehabt. 1788.
  • Fortsetzung der in Anacharsis Reise enthaltenen Geschichte von Alt-Griechenland. 1797.
  • Eleusinien des neunzehnten Jahrhunderts. Oder Resultate vereinigter Denker über Philosophie und Geschichte der Freimaurerei. 2 tomy, 1802/1803.
  • Actenmäßige Aufschlüsse über den Bund der Evergeten in Schlesien. 1804.
  • Gemaelde aus den alten Zeiten der Hungarn. 1808.
  • Versuch einer Geschichte der Spanischen Nation. 1810.
  • Alexander der Eroberer. 1810.
  • Liturgische Versuche zur Erbauung der Gläubigen, sowohl geistlichen als weltlichen. 1823.

Literatura


  • Hermann Palm: „Feßler, Ignaz Aurelius”. W: Allgemeine Deutsche Biographie (ADB). Tom 6, Duncker & Humblot, Leipzig 1877, s. 723-726.
  • Gustav Gugitz: „Feßler, Ignaz Aurelius”. W: Neue Deutsche Biographie (NDB). Tom 5, Duncker & Humblot, Berlin 1961, ISBN 3-428-00186-9, s. 103.
  • Friedrich Wilhelm Bautz: Ignaz Aurelius Feßler. W: Biographisch-Bibliographisches Kirchenlexikon (BBKL). Tom 2, Bautz, Hamm 1990, ISBN 3-88309-032-8, s. 23.

Linki



Przypisy


  1. Wydarzenie to opisane jest w Franz Gräffer: Josephinische Curiosa w rozdziale V. Kaiser Joseph, Feßler und die Capuzinergräuel in Wien. online w Projekt Gutenberg.de).<li