Ferdinand Schubert
Ferdinand Lukas Schubert ( ur. 18 października 1794 w Himmelpfortgrund (obecnie część Wiednia); zm. 26 lutego 1859 w Wiedniu) - austriacki nauczyciel, organista i kompozytor. Znaczenie uzyskał dzięki przekazaniu wszystkich dzieł Franza Schuberta (1797–1828). (wyznanie katolickie)
![]() |
Ferdinand Schubert, ok. 1850. Źródło: Wikimedia Commons |
Genealogia
Ojciec Franz Theodor (1763–1830), z Vysokiej na Morawach (do 1948 Nová Ves, niem. Neudorf-Alt także Neudorf bei Altstadt), nauczyciel, kompozytor; matka Elisabeth (1756–1812), córka ślusarza Franza Johanna Vietza (1720–68) i puszkarza w Zlaté Hory (niem. Zuckmantel) na Śląsku i Marii Elisabeth Riedel (ur. 1724) z Białej Nyskiej (niem. Bielau); matka przybrana od 1813 Anna Kleinböck (ur. 1783) z Wiednia; miał 13 rodzeństwa (9 wcześnie zmarło); – ożenił się 1) w 1816 z Anną Schüler, 2) w 1832 z Therese Spazierer; dzieci z obu małżeństw miał 29 dzieci, z których przeżyło tylko 12.
Życiorys
Pierwszych lekcji gry na fortepianie i skrzypcach udzielili mu jego ojciec i starszy brat Ignaz. Następnie Ferdinand Schubert uczył się śpiewu, gry na organach, skrzypcach, fortepianie oraz basu generalnego i kompozycji u Michaela Holzera, a harmonii u Josepha Drechslera (1782–1852). W latach 1807–09 uczęszczał do Normal-Hauptschule zu St. Anna, szkoły przygotowującej nauczycieli, po ukończeniu której został nauczycielem pomocniczym swojego ojca. Podobną funkcję pełnił od 1810 r. w szkole przy sierocińcu (Hauptschule des k. k. Waisenhauses), a w 1816 r. awansował tam na pełnoprawnego nauczyciela. W 1820 r. otrzymał posadę kierownika szkoły w Altlerchenfeld, w 1824 został nauczycielem w Normal-Hauptschule zu St. Anna. Jako dyrektor tej placówki (od 1851) przeprowadził jej reorganizację w Normal-Hauptund Unterrealschule. W latach 1841–51 był także nauczycielem pedagogiki w szkole urszulanek dla dziewcząt, gdzie prowadził kursy pedagogiczne dla przyszłych nauczycielek.
Oprócz sukcesów pedagogicznych, za które odznaczony został w 1855 r. Złotym Krzyżem Zasługi Cywilnej z Koroną (niem. Goldenes Verdienstkreuz mit der Krone), był cenionym tenorem i uznanym organistą. Od 1820 r. był kierownikiem chóru (Regens Chori) przy kościele Pfarrkirche Altlerchenfeld. W 1822 r. zabiegał bezskutecznie o stanowisko dworskiego organisty. W 1838 r. został honorowym profesorem gry na organach w Wiedeńskim Konserwatorium oraz pełnił ważne funkcje w wiedeńskim życiu muzycznym.
Największą zasługą Ferdinanda Schuberta była dbałość o spuściznę muzyczną brata Franza, której został zarządcą. Był jednym z jego najważniejszych kopistów i propagatorem jego dzieł, przez to, że troszczył się o ich wydawanie i grał je podczas własnych koncertów.
Dzieła (wybór)
Pisma
- Der kleine Kopfrechner, 1826.
- Der kleine Feldmesser, 1830.
- Der kleine Stereometer, 1832.
- Der kleine Geograph, 1833.
- Der kleine deutsche Grammatiker, 1841.
- Versuch einer Naturgeschichte für Volksschulen, 1851.
Kompozycje
- Hirtenmesse, opus 13.
- Salve Regina, opus 12.
- Messe F-dur (1830), opus 10.
- Filiae Regum.
- Regina Coeli.
- Requiem op. 9.
Literatura
- Constantin von Wurzbach: Schubert, Ferdinand (Schulmann) w Biographisches Lexikon des Kaiserthums Oesterreich. 32. Theil. Kaiserlich-königliche Hof- und Staatsdruckerei, Wien 1876, s. 27–29.
- Welti, Heinrich: Schubert, Ferdinand w Allgemeine Deutsche Biographie 32 (1891), s. 612-613.
Linki
- H. Reitterer: Schubert, Ferdinand Lukas (1794-1859), Komponist und Lehrer w Österreichisches Biographisches Lexikon.