Ferdinand Keller

Ferdinand von Keller (ur. 5 sierpnia 1842 w Karlsruhe; zm. 8 lipca 1922 w Baden-Baden) - niemiecki malarz, nauczyciel portretu i malarstwa historycznego w Akademii Sztuk Pięknych w Karlsruhe. (wyznanie katolickie)

Ferdinand Keller (1842-1922), ok 1888. Źródło: Wikimedia Commons

Genealogia

Ojciec Joseph (zm. 1877), badeński radca budowlany, inżynier, budował pierwszą kolej żelazną w południowej Badenii; matka Maria, córka kupca Ferdinanda Delorme w Brunszwiku; brat Franz K.-Leuzinger (1835–90), profesor, inżynier, podróżnik. malarz, ilustrator;– ożenił się 1) w 1870 z Miną Fecht, 2) z Marthą Henriette Wilke.

Życiorys

Gdy ojciec otrzymał w 1857 r. zlecenie rządu brazylijskiego na przeprowadzenie regulacji rzeki i budowę mostów i dróg towarzyszyli mu w Brazylii obaj synowie. Przez 4 lata byli tam samoukami i sporządzili wiele rysunków. W 1862 r. wrócili do Niemiec, do Karlsruhe, gdzie Ferdinand Keller zaczął studia w szkole sztuki (Kunstschule). Najpierw uczył się rysunku u Karla Schicka (1820–1876), potem przeniósł się do klasy pejzażu Johanna Wilhelma Schirmera. Po śmierci Schirmera w 1863 r. kontynuował studia u Ludwiga Des Coudres'a (1820–1878). W 1864 r. został uczniem przebywającego w Karlsruhe wiedeńskiego malarza Hansa Canona (1829–1885). W 1866 r. odbył podróże do Szwajcarii i Francji. Od 1867 do 1869 r. przebywał w Rzymie, gdzie dzięki pośrednictwu Josepha Victora von Scheffela poznał Anselma Feuerbacha, który obok Canona wywarł silny wpływ na jego twórczość. Keller zaprzyjaźnił się z Feuerbachem, był często jego modelem i brał udział w ukończeniu »Wyroku Parysa« (Urteil des Paris), który to obraz w 1870 r. wystawiono na jesiennej wystawie w Berlinie. W 1870 r. Keller został nauczycielem portretu i malarstwa historycznego w szkole sztuki w Karlsruhe, po tym jak w 1867 r. jego obraz » Śmierć Filipa II« (Tod Philipps II. von Spanien) zyskał uznanie na światowej wystawie w Paryżu.

Po trzech latach otrzymał tytuł profesora i w następnych latach był dyrektorem szkoły. Poza granicami Badenii stał się znany dopiero w 1876 r. dzięki ukoronowanemu nagrodą projektowi kotar do królewskiego teatru dworskim w Dreźnie (obecnie Semperoper). Ponieważ to alegoryczne przedstawienie utrzymane było w stylu Hansa Makarta nazywano często Kellera »badeńskim Makartem«.

Twórczość Kellera można podzielić na trzy okresy: najpierw okres nauki rysunku i dojrzałość kolorystyczna osiągnięta w czasie nauki u Canona, następnie okres wpływu sztuki Feuerbacha i znalezienie własnego stylu oraz 3 etap ok. 1885/86, który przede wszystkim wyróżniają zlecenia reprezentacyjne. Na pierwszy okres przypadają obrazy »Śmierć Filipa II Habsburga« (Tod Philipps II. von Spanien, 1867) i »Alchemik« (Der Alchimist, 1868, Karlsruhe, Staatliche Kunsthalle), na drugi zniszczone w czasie II wojny światowej freski w klatce schodowej Karlsruher Sammlungsgebäude w Karlsruhe i kotara królewskiego teatru dworskiego w Dreźnie. Jednak najważniejszym dziełem z tego okresu jest monumentalne malowidło historyczne »Margrabia Ludwik Wilhelm Badeński w bitwie pod Salankamen« (Markgraf Ludwig Wilhelm von Baden-Baden in der Schlacht von Salankamen, 3 x 5 m, 1879, Karlsruhe, Staatliche Kunsthalle).

Wyraźną zmianę stylu w trzecim okresie charakteryzuje zmiana barw. Barwny i jaskrawy koloryt ustępuje stonowanym kolorom np. w »Wielki elektor w bitwie pod Fehrbellin« (Der große Kurfürst in der Schlacht bei Fehrbellin, 1884) i w »Założeniu uniwersytetu w Heidelbergu« (Die Gründung der Universität Heidelberg, 1886, aula Starego Uniwersytetu). Jako uznany portrecista, przede wszystkim na badeńskim dworze, upodobnił się do międzynarodowego stylu salonowego. Jako reprezentant »zasad akademickich« korzystał z życzliwości badeńskiego dworu.

Dzieła (wybór)

 

Selene, 1886.
Źródło: Wikimedia Commons

 

Flora, 1883.
Źródło: Wikimedia Commons

• Podróżnicy w Brazylii, 1863.
• Śmierć Filipa II Habsburga, 1866 lub 1867.
• Alchemik, 1868.
• Wniebowstąpienie Marii, (fresk) 1871.
• Humboldt nad Orinoko, 1877.
• Albert Bürklin, 1883.
• Flora, 1883.
• Założenie uniwersytetu w Heidelbergu, 1886.
• Selene, 1886.
• Najady, 1894.
• Mitologiczny pejzaż, 1894.
• Grób Böcklina, 1901.
• Pejzaż klasyczny, 1902.

Literatura

• Michael Koch: Ferdinand Keller, Karlsruhe (Verlag C.F. Müller) 1978 ISBN 3-7880-9618-7.
• Richard Bellm: Keller, Ferdinand w Neue Deutsche Biographie (NDB). Tom 11, Duncker & Humblot, Berlin 1977, ISBN 3-428-00192-3, s. 434.

Linki

• Ferdinand Keller w Deutsche Digitale Bibliothek.