Dorothea Christiane Erxleben


Dorothea Christiane Erxleben (ur. 13 listopada 1715 r. w Quedlinburgu jako Dorothea Christiane Leporin; zm. 13 czerwca 1762 r. tamże) - pierwsza niemiecka lekarka dyplomowana. (wyznania ewangelickiego)

Dorothea Erxleben
Dorothea Christiane Erxleben.
Źródło: Wikimedia Commons

Genealogia


Ojciec Christian Polycarp Leporin (1689-1747), lekarz w Aschersleben, później fizyk miejski (lekarz miejski) w Quedlinburgu; matka Anna Sophia (1680-1757), córka Alberta Meinecke (1630-1719), pastora w Quedlinburgu i Dorothei Marii Heimburger; - w 1742 r. poślubiła Johanna Christiana Erxlebena (1697-1759), diakona w Quedlinburgu; miała 2 synów i 2 córki m.in. Johann Christian Polycarp Erxleben (1744-1777), profesor fizyki w Getyndze, Johann Heinrich Christian (1753-1811), profesor prawa w Marburgu oraz 4 przybranych dzieci.

Życiorys


Dorothea Christiane Erxleben była pierwszą kobietą w Niemczech, która nabyła tytuł doktora medycyny. Od dziecka, delikatna i chorowita, wykazywała niezwykłe zdolności umysłowe i skłonność do studiów naukowych. Zdumiewającą znajomość języka łacińskiego zawdzięczała lekcjom rektora i konrektora szkoły miejskiej w Quedlinburgu, wiedzę z zakresu nauk przyrodniczych posiadła dzięki ojcu, który ją i jej brata Christiana Polykarpa (1717-1791) wprowadził w teoretyczną i praktyczną medycynę. Jej pragnienie studiowania medycyny u boku brata musiało ulec odroczeniu, gdyż ten został powołany do służby wojskowej. Późniejsze jego urlopowanie na okres studiów i jednoczesne ponowne wezwanie do regimentu spowodowało, że uciekł do Saksonii.

Wstąpienie na tron Fryderyka Wielkiego (1712-1786) skłoniło ją do napisania prośby do króla o zwolnienie brata ze służby na okres nauki i o wyrażenie zgody na jej własne studia w Halle. W 1741 r. uzyskała pozwolenie króla, ale nie skorzystała z tego od razu, lecz poślubiła owdowiałego diakona, który miał 4 dzieci z pierwszego małżeństwa. W tym też czasie w piśmie »Gründliche Untersuchung der Ursachen, die das weibliche Geschlecht vom Studiren abhalten« (1742, pol. Dogłębne badanie przyczyn odmawiania osobom płci żeńskiej dostępu do studiów) poruszyła kwestię studiów płci pięknej. Pomimo ogromu prac związanych z jej rolą matki i gospodyni przestudiowała ukazujące się dzieła medyczne i zgłębiła także swoją praktyczną wiedzę lekarską. Zgłoszenie kilku lekarzy Quedlinburga było powodem, że 12 czerwca 1754 r. w domu dziekana Wydziału Medycznego uniwersytetu w Halle miało miejsce uroczyste nadanie jej tytułu doktora medycyny, po tym jak wysoko oceniono wyniki jej egzaminu i dysertację »Quod nimis cito ac quounde curare saepius fiat caussa minus tutae curationis«.

Dorothea Christiane Erxleben prowadziła praktykę lekarską w Quedlinburgu, aż do wczesnej śmierci 13 czerwca 1762 roku.

Dzieła (wybór)


  • Gründliche Untersuchung der Ursachen, die das weibliche Geschlecht vom Studiren abhalten : darin deren Unerheblichkeit gezeiget ... 1742.
  • Dissertatio Inavgvralis Medica Exponens Qvod Nimis Cito Ac Ivcvnde Cvrare Saepivs Fiat Cavssa Minvs Tvtae Cvrationis. 1754.

Literatura


  • August Hirsch: „Erxleben, Dorothea” Allgemeine Deutsche Biographie (ADB). Tom 6, Duncker & Humblot, Leipzig 1877, s. 334 (online).
  • Liselotte Buchheim: „Erxleben, Dorothea” Neue Deutsche Biographie (NDB). Tom 4, Duncker & Humblot, Berlin 1959, ISBN 3-428-00185-0, s. 637 (online).

Linki