Ernst Rietschel
Ernst Friedrich August Rietschel (ur. 15 grudnia 1804 w Pulsnitz; zm. 21 lutego 1861 w Dreźnie) – niemiecki rzeźbiarz w dobie późnego klasycyzmu. (wyznanie ewangelickie)
![]() |
Ernst Rietschel. Autor Julius Thaeter (1804–1870) Źródło: Wikimedia Commons |
Genealogia
Ojciec Friedrich Ehregott (1768–1828), rękawicznik, później kościelny w kościele św. Mikołaja w Pulsnitz; matka Caroline Salome Röllig (1770–1834); miał 5 rodzeństwa (3 wcześnie zmarło); – ożenił się 1) w Lauchhammer w 1832 z Albertine Trautschold (1811–35,) z Bockwitz (obecnie część Lauchhammer), 2) w Dreźnie w 1836 z Charlotte Carus (1810–38) z Lipska, 3) w Jenie w 1841 z Marie (Maria) Hand (1819–47) z Jeny, 4) w Dreźnie w 1851 z Friederike Oppermann (1841–1906) z Wörth/Donau; z pierwszego małżeństwa miał 2 córki, z drugiego jednego syna Wolfganga (1837–74), z trzeciego 2 synów i córkę, z czwartego jedną córkę.
Życiorys
Ernst Rietschel po krótkim okresie nauki kupiectwa uczył się od 1820 r. w Akademii Sztuk Pięknych w Dreźnie. Od 1823 r. kształcił się za modelarza u rzeźbiarza dworskiego Franza Pettricha (1770–1844) w odlewni żelaza w Lauchhammer. W listopadzie 1826 wstąpił do atelier Christiana Daniela Raucha (1777–1857) w Berlinie. W 1828 r. otrzymał za wykonany relief Abschied des Ikarios von Penelope und Odysseus saksońskie stypendium na pobyt we Włoszech. W tym samym roku brał udział jako reprezentant firmy Raucha w położeniu kamienia węgielnego pod posąg Albrechta Dürera (1471–1528) w Norymberdze i odwiedził Johanna Wolfganga von Goethego (1749–1832) w Weimarze. W 1830 r. pracował razem z Rauchem w Monachium, gdzie zawarł znajomość z Bertelem Thorvaldsenem (1770–1844) i Ludwigiem Schwanthalerem (1802–1848). Dopiero w zimie 1830/31 wykorzystał otrzymane stypendium na pobyt w Rzymie. Pierwszym jego wielkim zleceniem, otrzymanym dzięki pośrednictwu Raucha było wykonanie pomnika zmarłego króla Saksonii Fryderyka Augusta I Wettyna (1750–1827). Modele były sporządzone w 1831/32, odsłonięcie pomnika odbyło się w 1843 r. w Dreźnie.
W 1832 r. powołano go na profesora rzeźbiarstwa do Akademii Sztuk Pięknych w Dreźnie. We współpracy z wieloma wybitnymi architektami, m.in. z Gottfriedem Semperem (1803–1879), był odpowiedzialny za rzeźbiarskie ozdabianie wielu budowli, przede wszystkim w Dreźnie. Razem z Ernstem Hähnelem (1811–1891) zaprojektował w latach 1839–43 rzeźby dla Królewskiego Teatru Dworskiego zwanego też Operą Sempera oraz w latach 1851–54 razem z Hähnelem i Johannesem Schillingiem (1828–1910) ozdobił Galerię Sempera. W 1843 r. odbył podróż do Belgii i Paryża. W 1851 r. odrzucił powołanie do Akademii Sztuk Pięknych w Wiedniu, jak również w 1859 r. propozycję kierowania Akademią Sztuk Pięknych w Berlinie.
Rietschel był jednym z najważniejszych rzeźbiarzy XIX wieku. Reprezentował nowoczesne, zorientowane bezpośrednio na rzeczywistość pojmowanie sztuki. Szczególne znaczenie dla historii tworzenia pomników miały jego projekty odsłoniętego w 1853 r. w Brunszwiku pomnika Lessinga, jak również odsłonięty w 1857 r. w Weimarze podwójny posąg Goethego i Schillera. Jego uczniami byli m.in. Johannes Schilling (1828–1910), Adolf von Donndorf (1835–1916) i Gustav Adolph Kietz (1824–1908).
Ernst Rietschel zmarł 21 lutego 1861 r. w wyniku długotrwałej choroby płuc i został pochowany w Dreźnie na cmentarzu Trinitatisfriedhof.
Rzeźby (wybór)
- Posąg Neptuna na rynku w Nordhausen, 1828.
- Pomnik Fryderyka Augusta I w Dreźnie, 1828–35.
- Popiersia i reliefy w auli uniwersyteckiej Augusteum w Lipsku, 1833–36.
- Reliefy w szczycie Opernhaus Unter den Linden w Berlinie, 1844.
- Pieta w Kościele Pokoju w Poczdamie, 1847–54.
- Pomnik Lessinga w Brunszwiku, 1849–53.
- Pomnik Gellerta w Hainichen, 1855.
- Pomnik Goethego i Schillera w Weimarze, 1856.
- Pomnik Carla Marii von Webera w Dreźnie, 1858.
- Pomnik Marcina Lutra w Wormacji (od 1861 r. realizowany wg koncepcji Rietschela przez jego uczniów Adolfa von Donndorfa, Johannesa Schillinga i Gustava Adolpha Kietza, odsłonięty w 1868).
Literatura
- R. Muther: Rietschel, Ernst w Allgemeine Deutsche Biographie (ADB). Band 28, Duncker & Humblot, Leipzig 1889, s. 596–602.
- Bärbel Stephan: Rietschel, Ernst Friedrich August w Neue Deutsche Biographie (NDB). Band 21, Duncker & Humblot, Berlin 2003, ISBN 3-428-11202-4, s. 613.
- Martin O. Johannes: Ernst Rietschel, der Bildhauer. Heimatwerk Sachsen, Dresden 1938.
Linki
- Biografia i lista dzieł w ernst-rietschel.com. (dostęp 30.10.2017)