Ernst Kuhn

Ernst Kuhn, właściwie Ernst Wilhelm Adalbert Kuhn (ur. 7 lutego 1846 w Berlinie, zm. 21 sierpnia 1920 w Monachium) - niemiecki indolog, indoeuropeista i profesor uniwersytecki. (wyznanie ewangelickie)

Ernst Kuhn
Ernst Kuhn.
Źródło: Bayerische Akademie der Wissenschaften.

Genealogia

  • Ojciec: Adalbert (1812-1881), językoznawca;
  • Matka: Albertine z d. Schwartz;
  • Żona: 1) od 1877 Klara (1852–78), córka Karla Kniesa (zm. 1898), 2) od 1882 Mathilde z d. Kaulitz (1856–1943);
  • Dzieci: córka z pierwszego małżeństwa (wcześnie zmarła).

Życiorys i twórczość

Ernst Kuhn urodził się 7 lutego 1846 w Berlinie jako syn indoeuropeisty i językoznawcy Adalberta Kuhna oraz Albertine z d. Schwartz. Pod wpływem ojca poświęcił się indologii i językoznawstwu. Po zdanym egzaminie dojrzałości w 1864 roku w Cöllnisches Gymnasium w Berlinie studiował językoznawstwo porównawcze i indoeuropeistykę na uniwersytetach w Berlinie, Tybindze i ponownie w Berlinie m.in. u Augusta Boeckha i Heinricha Brugscha (»Pascha«). W 1869 roku doktoryzował się na uniwersytecie w Halle dysertacją pt. Kaccayanappakaranae specimen>, nawiązującą do traktatu Kaccāyana-vyākaraṇa Kaccayana o gramatyce języka pali. W 1871 roku habilitował się z zakresu sanskrytu i gramatyki porównawczej na uniwersytecie w Halle, gdzie został też Privatdozentem. W następnym roku przeniósł się jako Privatdozent na uniwersytet w Lipsku, a w 1875 został profesorem zwyczajnym w Heidelbergu. W 1877 roku przyjął powołanie na kierownika katedry filologii aryjskiej i indoeuropejskiego językoznawstwa porównawczego na uniwersytecie w Monachium. Tutaj, do przejścia na emeryturę w 1917 roku, uczył sanskrytu, języka awestyjskiego i perskiego.

Głównym dziełem Ernsta Kuhna była gramatyka języka pali Beiträge zur Pāli-Grammatik (1875). W studiach historyczno-językowych np. w książce Barlaam und Joasaph (Barlaam i Jozafat, 1893) wskazał na buddyjski wpływ na legendy chrześcijańskie. Poza tym razem z Wilhelmem Geigerem (1856–1943) wydał Grundriss der iranischen Philologie (Zarys filologii irańskiej, 1895-1904)). Od 1881 roku był współwydawcą założonego przez ojca w 1852 roku czasopisma Zeitschrift für vergleichende Sprachforschung auf dem Gebiete des Deutschen, Griechischen und Lateinischen, które obecnie ukazuje się pt. Historische Sprachforschung. W 1883 roku Ernst Kuhn został członkiem Bawarskiej Akademii Nauk, w której w latach 1900-1920 był sekretarzem Philologisch-Historische Klasse (Klasa Filologiczno-Historyczna).

Pisma Ernsta Kuhna (wybór)

  • Kaccâyanappakaranae specimen, 1871.
  • Die Vorstellungen von Seele und Geist in der Geschichte der Culturvölker (Wyobrażenia duszy i ducha w historii kultury narodów, 1872.
  • Ueber die sprache der Etrusker (O języku Etrusków; razem z Wilhelmem Paulem Corssenem), 2 tomy, 1874–75.
  • Beiträge zur Pali-grammatik (Przyczynki do gramatyki języka pali) , 1875.
  • Beiträge zur Sprachenkunde Hinterindiens (Przyczynki do nauki o językach Azji Południowo-Wschodniej), 1889.
  • Barlaam und Joasaph; eine bibliographisch-literargeschichtliche Studie (Barlaam i Jozafat; studium bibliograficzno-literacko-historyczne), 1893.
  • Grundriss der iranischen philologie (Zarys filologii irańskiej, razem z Wilhelmem Geigerem).
  • Über die Literatur der Himmel- und Höllenfahrten (O literaturze dotyczącej wniebowstąpień i zejść do piekła), 1895.
  • Aufsätze zur Kultur- und Sprachgeschichte vornehmlich des Orients (Eseja na temat historii kultury i języka Orientu), 1916.

Literatura

Linki

  • Biografia Ernsta Kuhna  w Professorenkatalog der Universität Halle/Saale (online, dostęp 18.06.2020)