Erich Moritz von Hornbostel


Erich Moritz von Hornbostel (ur. 25 lutego 1877 w Wiedniu; zm. 28 listopada 1935 w Cambridge) - niemiecki etnomuzykolog. (wyznanie ewangelickie)

Erich Moritz von Hornbostel
Erich Moritz von Hornbostel.
Źródło: Wikimedia Commons

Genealogia


Ojciec Erich (1846-1910), doktor prawa, dworski i sądowy adwokat w Wiedniu, syn producenta jedwabiu Theodora (1815-1888) i bojowniczki o prawa kobiet Helene Winckler(1815-89; matka Helene (1840-1914, wyz. mojżeszowego), śpiewaczka, córka kupca Moritza Magnusa z Hamburga; - ożenił się w Berlinie w 1903 z Susanne Apolant (1881-1956; miał jednego syna.

Życiorys


Erich Moritz von Hornbostel z muzyką spotkał się w rodzinnym domu, gdzie przyjmowani byli ówcześni sławni muzycy m.in. Johannes Brahms. Pomimo skłonności do muzyki studiował najpierw w Wiedniu nauki przyrodnicze, a potem w Heidelbergu chemię u Roberta Bunsena.

Około 1900 r. przybył do Berlina i pracował pod kierownictwem Carla Stumpfa w Instytucie Psychologii. Jako jego asystent brał udział w 1901 r. w założeniu Archiwum Fonograficznego Phonogramm-Archiv, gdzie razem z Stumpfem i Otto Abrahamem, podróżnikiem i misjonarzem zbierali pieśni spoza Europy. Archiwum stało się punktem wyjścia do etnomuzykologii. Zgromadzony na walcach fonograficznych materiał opracował i opisał w licznych artykułach w czasopismach etnologicznych i muzycznych. Hornbostel jest twórcą metody "muzykologii porównawczej" nazywanej dzisiaj etnomuzykologią lub etnografią muzyczną.

Jeszcze przed I wojną światową Berlińskie Archiwum Fonograficzne, którym kierował w latach 1906-33 zajmowało obok Wiedeńskiego czołowe miejsce w tej młodej dziedzinie nauki, a Hornbostel stał się międzynarodowym autorytetem i zyskał międzynarodowe uznanie. W 1914 razem z Curtem Sachsem opublikował w czasopiśmie Zeitschrift für Ethnologie naukową systematykę instrumentów muzycznych tzw. klasyfikację Hornbostela-Sachsa stosowaną oraz rozwijaną do dziś. Pozwala ona sklasyfikować każdy instrument niezależnie od pochodzenia. W 1917 r. otrzymał tytuł profesora. W 1923 r. utrzymywane dotychczas z własnych środków archiwum przekazał państwu. W tym samym roku habilitował się i w 1925 r. został profesorem nadzwyczajnym muzykologii systematycznej i porównawczej. W 1933 r., po przejęciu władzy przez nazistów, Erich Moritz von Hornbostel emigrował najpierw do Szwajcarii, potem do USA, gdzie powołano go do New School of Social Research w Nowym Jorku. Ponieważ klimat nie odpowiadał jego słabemu zdrowiu przesiedlił się w 1935 r. do Anglii, gdzie został powołany na uniwersytet w Cambridge. Jednak i tutaj pogorszył się jego stan zdrowia i nie mógł prowadzić działalności pedagogicznej.

Do jego uczniów należeli m.in. George Herzog (1901-1983), Mieczyslaw Kolinski (1901-1981), Fritz Bose (1906-1975), Robert Lachmann (1892-1939) i wielu innych, którzy kontynuowali jego "berlińską szkołę" muzykologii w Europie i Ameryce.

Dzieła (wybór)


  • Die Probleme der Vergleichenden Musikwissenschaft. w Christian Kaden, Erich Stockmann : Tonart und Ethos. Aufsätze zur Musikethnologie und Musikpsychologie. 1905.
  • Systematik der Musikinstrumente. Ein Versuch. w Zeitschrift für Ethnologie. Tom 46, zeszyt 4-5, 1914, s.. 553-590, wspólna praca razem z Curtem Sachsem.
  • The Unity of the Senses. w Psyche 7, Nr. 28, 1927, s. 83-89.

Literatura


  • Curt Sachs: Erich M. von Hornbostel 1875-1935 w Die Musikforschung, rocznik 1948, zeszyt 4, s. 217-218.
  • Fritz Bose: Hornbostel, Erich M. von w Neue Deutsche Biographie (NDB). Tom 9, Duncker & Humblot, Berlin 1972, ISBN 3-428-00190-7, s. 633.

Linki