Erhard Schnepf

Erhard Schnepf (także Erhard Schnepff; ur. 1 listopada 1495 r. w Heilbronnie; zm. 1 listopada 1558 r. w Jenie) - niemiecki teolog luterański, reformator religijny i profesor na uniwersytetach w Marburgu, Tybindze i Jenie.

Erhard Schnepf
Erhard Schnepf.
Źródło: Wikimedia Commons

Genealogia

Ojciec Erhard (zm. 1535), szewc w Großgartach, od 1483 r. w Heilbronnie; matka N. N. (zm. 1544 r.); brat Matthias, kupiec i członek rady miejskiej w Heilbronnie; - ożenił się w Wimpfen w 1525 r. z Margarete Wurzelmann (1504-1569); miał 4 synów m.in. Dietricha (1525-1586) i córkę; jednym z jego potomków jest teolog i historyk Karl Friedrich Haug (1795-1869).

Życiorys

Po ukończeniu szkoły łacińskiej w Heilbronnie studiował od 1509 r. w Erfurcie, gdzie w 1511 r. otrzymał tytuł bakalaureata (baccalaureus artium). W tym samym roku przeniósł się na uniwersytet w Heidelbergu, gdzie uzyskał stopień magistra artium, w 1518 r. został tam bakalaureatem teologii. Tytułu doktora teologii nie nabył ze względu na koszty. Od 1518 r. studiował prawo i brał udział jako młody magister w heidelberskiej dyspucie Marcina Lutra (1483-1546).

Prawdopodobnie dzięki temu spotkaniu został w 1520 r. następcą Jana Oekolampada (1482-1531) jako kaznodzieja w Weinsbergu. Z powodu nastawienia reformacyjnego został wypędzony w 1522 r. z Weinsberga i znalazł schronienie na zamku Guttenberg/Neckar u Dietricha von Gemmingena. Od 1524 r. głosił kazania w Wimpfen i należał do sygnatariuszy pisma "Syngramma Suevicum" (1525) zainicjowanego przez Johannesa Brenza (1499-1570), a skierowanego przeciw nauce o Wieczerzy Pańskiej Ulricha Zwingli (1484-1531) i Oekolampada.

W 1526 r. został powołany przez grafa Philippa von Nassau do Weilburgu, a w 1528 r. przez landgrafa Filipa Wielkodusznego (1504-1567) na uniwersytet do Marburga, gdzie został profesorem teologii. W 1529 r. i 1530 r. uczestniczył jako doradca landgrafa w sejmie Rzeszy w Spirze (niem. Speyer) i w Augsburgu. W 1532 r. odrzucił propozycję zostania drugim kaznodzieją po Johannie Lachmannie (1491-1538) w Heilbronnie.

Po odzyskaniu władzy przez Ulryka Wirtemberskiego (1487-1550) został powołany razem z Ambrosiusem Blarerem (1492-1564) do przeprowadzenia Reformacji w Wirtembergii. Schnepf wprowadzał Reformację od Stuttgartu na północ, a Blarer od Tybingi na południe. W 1535 r. książę mianował Schnepfa kaznodzieją nadwornym i generalnym superintendentem wszystkich wirtemberskich kościołów.

Erhard Schnepf miał od 1536 r. istotny udział w redagowaniu wirtemberskiego porządku kościelnego. W 1537 r. doszło do sporu miedzy nim a Blarerem na temat usunięcia obrazów z kościołów, jednak nie był wstanie przeforsować swojego zdania. Po zwolnieniu Blarera w 1538 r. przejął wszystkie obowiązki związane z krzewieniem Reformacji w całym wirtemberskim kraju. Poza tym brał udział w dysputach religijnych w Hagenau, Wormacji (1540/41) i Ratyzbonie (1546).

W 1544 r. nabył tytuł doktora teologii w Tybindze i został tutaj profesorem teologii. Jego wykłady dotyczyły głownie Starego Testamentu i zasłyną także jako znawca języka hebrajskiego.

Z powodu krytyki Interim augsburskiego musiał opuścić w 1548 r. Tybingę i udał się najpierw na zamek Bürg Eberharda von Gemmingena, później przebywał u grafa Philippa III von Rienecka. W 1549 r. otrzymał powołanie do otworzonego w marcu 1548 r. w Jenie Collegium (wówczas wyższa uczelnia) i otrzymał probostwo w kościele St. Michael oraz został superintendentem. W 1557 r. brał udział w rozmowach religijnych w Wormacji, gdzie pod wpływem m.in. Nikolausa von Amsdorfa reprezentował punkt widzenia gnezjoluteran, co doprowadziło do konfliktu z dawnymi przyjaciółmi takimi jak Brenz, Filip Melanchton (1497-1560) i Jakob Andreae (1528-1590). W 1557 r. został rektorem w Collegium, które w następnym roku zostało uniwersytetem.

Jego znaczenie leży przede wszystkim w jego działalności reformatorskiej, szczególnie na terenie Księstwa Wirtembergii i w kształceniu przyszłych księży.

Erhard Schnepf zmarł w dniu swoich urodzin 1 listopada 1558 r. w Jenie.

Dzieła (wybór)

  • Confession ettlicher der fürnembsten streittigen artickell des glaubens, gestelt durch Erhardum Schnepffium. Anno 1540. Aedita autem nunc primum. Anno 1545. Iudicio et mandato Philippi Melanchtonis. 1545.
  • Propositiones, complectentes summam verae et incorruptae doctrinae, de justificatione et de bonis operibus. 1555.
  • Warhaffte vnd || auß Heyliger Schrifft wol=||begründte Sprüche darinn der || ganntz Jnhalt/ reyner vngefelschter Leere || vom Christenlichen allein gerechtmachẽ=||den Glauben/ vnd den daher fliessenden || gutten wercken fein rundt/ richtig vnnd || rechtschaffen verfasset der Löblichen || Vniuersitet zu Jhena/ durch den || Gottsgelerten vnnd Ehrnwir=||digen Herrn vnnd Vatter/|| Doctor Erhart Schnepf=||fen Zu disputiren für=||gestelt.|| Anno gratiae. M.D.LV.|| 26. Julij.|| ... || 1555.
  • Enth. außerdem: Confessio Erhardi Schnepffi de eucharistia ... 1556.
  • Paraphrasis Psalmi LXXIII carmine elegiaco reddita et ad praesentem ecclesiae statum accommodata. 1567.

Literatura

  • Adolf Brecher: „Schnepff, Erhard”. W: Allgemeine Deutsche Biographie (ADB). Tom 32, Duncker & Humblot, Leipzig 1891, s. 168-172 (online).
  • Hermann Ehmer: „Schnepff, Erhard”.W: Neue Deutsche Biographie (NDB). Tom 23, Duncker & Humblot, Berlin 2007, ISBN 978-3-428-11204-3, s. 320 (online).
  • Dietrich Rusam: Schnepf(f), Erhard. W: Biographisch-Bibliographisches Kirchenlexikon (BBKL). Tom 9, Bautz, Herzberg 1995, ISBN 3-88309-058-1, s. 574-576.

Linki