Benno Erdmann
Benno Erdmann (ur. 30 maja 1851 w Guhrau (obecnie Góra na Dolnym Śląsku); zm. 7 stycznia 1921 w Berlinie) - niemiecki filozof i profesor uniwersytecki. (wyznania ewangelickiego)
">![]() |
Benno Erdmann (1906). Fotografia: Aura Hertwig. Źródło: Wikimedia Commons |
Genealogia ↑
Ojciec Karl, kaznodzieja; matka Marie Solf; - ożenił się 1) N. N., 2) w 1913 z Emilie de Gruyter (ur. 1869); z pierwszego małżeństwa miał syna Lothara (1888-1939), który został zamordowany w obozie koncentracyjnym w Sachsenhausen i dwie córki.
Życiorys ↑
Benno Erdmann studiował na uniwersytetach w Berlinie i Heidelbergu. Duży wpływ wywarli na niego jego nauczyciele Heymann Steinthal i Hermann von Helmholtz. Hermann Bonitz (1814-1888) i Eduard Zeller przekazali mu arsenał metodyczny badania historyczno-filologicznego, który później zastosował w swoich badaniach związanych z historią i filozofią XVII i XVIII wieku. W 1873 r. doktoryzował się pracą »Über die Stellung des Dinges an sich in Kants Ästhetik und Analytik«, a w 1877 r. habilitował się u Hermann von Helmholtza pracą o teoretyczno-poznawczym znaczeniu nieeuklidesowej geometrii (»Die Axiome der Geometrie»). Od 1876 r. pracował jako Privatdozent na uniwersytecie w Berlinie, od 1878 r, jako profesor nadzwyczajny w Kilonii, a w 1879 r. został tam profesorem zwyczajnym. W następnych latach uczył we Wrocławiu (1884-1890), Halle(1890-1898), Bonn (1898-1909), gdzie jego następcą został Oswald Külpe i w 1909 r. wrócił ostatecznie do Berlina. Od 1903 r. należał do Pruskiej Akademii Naukowej i po śmierci Wilhelma Diltheya kierował z ramienia Akademii wydaniem dzieł Immanuela Kanta i Gottfrieda Wilhelma Leibniza.
Główne znaczenie Benno Erdmann uzyskał jako autor prac z zakresu historii filozofii, a szczególnie dotyczących Immanuela Kanta. Jako pierwszy napisał plan służący do załagodzenia kontrowersji prawidłowej interpretacji filozofii kantowskiej, zwłaszcza »Krytyki czystego rozumu«. W zakresie filozofii systematycznej interesował się teorią poznania i logiką. W ówczesnej dyskusji na temat zakresu ważności normatywnych zasad logicznych opowiedział się przeciw poglądom Edmunda Husserla i stanął po stronie angielskiego empirysty Johna Stuarta Milla (1806-1873). Dużą część prac badawczych Benno Erdmann poświęcił też kwestiom poznawczo-psychologicznym i postrzegawczo-psychologicznym. Ich wyniki znajdują się w »Grundzügen der Reproduktionspsychologie« (1920).
Jego uczniem był Wolfgang Köhler.
Dzieła (wybór) ↑
- Martin Knutzen und seine Zeit, 1876.
- Die Axiome der Geometrie, eine philosophische Untersuchung der Riemann-Helmholtz'schen Raumtheorie. 1877.
- Kant's Kriticismus in der ersten und in der zweiten Auflage der Kritik der reinen Vernunft, 1878.
- Abhandlungen zur Philosophie und ihrer Geschichte, 1893.
- Psychologische Untersuchungen über das Lesen auf experimenteller Grundlage, 1898.
- Die Psychologie des Kindes, und die Schule, 1901.
- Historische Untersuchungen über Kants Prolegomena, 1904.
- Umrisse zur Psychologie des Denkens, 1908.
- Über den modernen Monismus, 1914.
Literatura ↑
- Gäbe, Lüder, "Erdmann, Benno" w: Neue Deutsche Biographie 4 (1959), s. 570 f.; URL: https://www.deutsche-biographie.de/pnd11653012X.html#ndbcontent .
Linki ↑
- Pisma Erdmanna i o nim, w: Deutsche Digitale Bibliothek.
- Biogram, w: Professorenkatalog der Universität Halle/Saale.