Felix Draeseke

Felix August Bernhard Draeseke (także Felix Dräseke; ur. 7 października 1835 r. w Coburgu; zm. 26 lutego 1913 r. w Dreźnie) - niemiecki librecista i kompozytor, który rozwinął nowy nurt w niemieckiej muzyce zorientowany na klasyczny ideał. Uzyskał także uznanie jako pedagog i pisarz muzyczny. (wyznania ewangelicko-luterańskiego)

Felix Draeseke. Autor: Robert Sterl (1907). Źródło: Wikimedia Commons

Genealogia ↑

Ojciec Theodor (1808-70), pastor i superintendent w Coburgu; matka Maria z domu Hanstein (1815-35); - ożenił się w Dreźnie w 1894 r. z Fridą Neuhaus (1859-1942); matka przybrana Emilie Bähring (1821-1882); bezdzietny.

Życiorys ↑

Matka Felixa Draeseke zmarła osiem dni po porodzie i jego wychowaniem zajmowały się trzy siostry ojca. Felix Draeseke już jako pięciolatek miał problemy ze słuchem po przebytym zapaleniu uszu. Wzrastająca głuchota zniekształcała mu później postrzegany obraz dźwięków i utrudniała bezstronność osądów o utworach jemu współczesnych. Jako dziecko nauczył się grać na fortepianie i mając osiem lat napisał pierwszy utwór fortepianowy. W latach 1850-52 brał lekcje kompozycji u flecisty Caspara Kummera (1795-1870) i jako siedemnastolatek postanowił zostać muzykiem. W kwietniu 1852 r. wstąpił do Konserwatorium Lipskiego, gdzie studiował teorię muzyki u Ernsta Friedricha Richtera (1808-1879), grę na fortepianie u Ignaza Moschelesa (1794-1870) i kompozycję u Juliusa Rietza (1812-1877).

Nowy świat otworzył przed nim w 1852 r. Ferenc Liszt (1811-1886), gdy w Weimarze wystawiał Lohengrin Richarda Wagnera (1813-1883), której świadkiem był Draeseke. Zawarł przyjaźń z Hansem von Bülowem (1830-1894), a Franz Brendel (1811-1868) w 1855 r. zaangażował go do czasopisma Neue Zeitschrift für Musik. Brendel wspierał także jego publikacje o esejach Wagnera, jak również »Symphonische Dichtungen« Liszta. W 1857 r. Brendel doprowadził w Weimarze do spotkania Draeseke z Lisztem, który z uznaniem przyjął jego pierwszą operę »König Sigurd«. Draeseke znalazł serdeczne przyjęcie w kręgu weimarskich artystów. Szczególnie ważna stała się dla niego przyjaźń z Hansem Bronsartem von Schellendorfem (1830-1913) i Peterem Corneliusem (1824-1874). Na spotkaniu muzyków w Weimarze w 1861 r., gdzie rozbrzmiała jego »Germania-Marsch« doszło do katastrofy artystycznej i bezlitosnej krytyki utworu. Już wcześniej dzięki kantacie »Germania an ihre Kinder« do tekstu Heinricha von Kleista i poematowi symfonicznemu »Julius Caesar« zapewnił sobie uznanie jako ultraradykalny reprezentant "nowej niemieckiej szkoły". Nowy nurt w niemieckiej muzyce przeżył upadek, kiedy w tym samym roku Liszt wyjechał do Rzymu, a Draeseke w 1862 r. przesiedlił się do francuskojęzycznej Szwajcarii.

Przez 12 lat Draeseke prowadził cichą działalność w Szwajcarii (Yverdon-les-Bains, Lozanna, Genewa). Na utrzymanie zarabiał jako nauczyciel gry na fortepianie. Dzięki rocznym studiom w Hiszpanii i Włoszech oraz przede wszystkim osobowości Wagnera, z którym spotykał się w Lucernie zawdzięcza "powrót na naturalną drogę". Intensywne studia kontrapunktu dają świadectwo o głębokiej przemianie. Stopniowo odchodził od typowych nowo-niemieckich gatunków takich jak poezja symfoniczna i dramat muzyczny, a zwracał się ku tradycyjnym gatunkom. Zmiana ta została chłodno przyjęta przez Liszta, który wypowiedział się o Draeseke, że "z lwa zrobił się króliczek". W 1876 r. Draeseke wrócił do Niemiec, do Drezna.

W Dreźnie początkowo zarabiał jako prywatny nauczyciel muzyki. Dopiero we wrześniu 1884 r. otrzymał posadę w Drezdeńskim Konserwatorium jako profesor kompozycji, teorii harmonii i kontrapunktu. Do jego uczniów należeli m.in. Walter Damrosch (1862-1950), Alberto Franchetti (1860-1942), Paul Büttner (1870-1943), Theodor Blumer (1881-1964), Leo Kestenberg (1882-1962) i Gustav Grossmann (1890-1959).

Felix Draeseke pisał pieśni, muzykę kameralną, opery, dramaty muzyczne (»Bertrand de Born«,1892-94), muzykę orkiestrową, sonety, kantaty i koncerty fortepianowe. Jego sukcesy pedagogiczne i dzieła przyniosły mu wiele wyróżnień m.in. w 1912 r. uniwersytet w Berlinie nadał mu tytuł doctora honoris causa. W lutym 1912 r. przeżył ostatni wielki sukces związany z premierą całego misterium Christus. W listopadzie tegoż roku zachorował na zapalenie płuc, a 26 lutego 1913 r. zmarł w wyniku udaru mózgu. Został pochowany w Dreźnie na cmentarzu Städtische Friedhof und Urnenhain Tolkewitz.

Jako kontynuatorzy stylu i muzyczni następcy Felixa Draeseke postrzegani są Max Reger (1873-1916) i Hans Pfitzner (1869-1949).

Dzieła (wybór) ↑

Literatura ↑

Linki ↑