Heinrich Dorn

Heinrich Ludwig Egmont Dorn (ur. 14 listopada 1804 w Królewcu (niem. Königsberg) w Prusach; zm. 10 stycznia 1892 w Berlinie) – niemiecki kompozytor, dyrygent, krytyk muzyczny i pedagog w dobie romantyzmu. (wyznanie ewangelickie)

Heinrich Dorn. Źródło: Wikimedia Commons

Genealogia

Ojciec Ludwig Ferdinand (zm. 1808), kupiec; matka Johanna Fanny Hartog (drugie małżeństwo z kupcem Heinrichem Schindelmeißerem), nauczycielka gry na fortepianie; – ożenił się z Minną Zettel; miał kilkoro dzieci m.in. synów Alexandra (1833–1901, dyrygent) i Otto (1848–1931, krytyk muzyczny i kompozytor).

Życiorys

O wykształcenie muzyczne Heinricha Dorna od wczesnych lat dbała matka, przybrany ojciec i wujek Johann Friedrich Dorn (1777–1845), który założył szkołę muzyczną w Elblągu i był dyrektorem muzycznym w teatrze miejskim w Królewcu. Od 1823 r. studiował prawoznawstwo na uniwersytecie w Berlinie. Odbył podróże do Lipska, Drezna, Pragi i Wiednia. W Berlinie uczył się gry na fortepianie u Ludwiga Bergera (1777–1839), Carla Friedricha Zeltera (1758–1832) i kompozycji u Bernharda Kleina (1793–1832). Już w 1826 r. odbyła się w Berlinie premiera jego opery Die Rolands Knappen.

Jako dyrygent pracował w Królewcu, Lipsku, gdzie jego uczniami byli m.in. Clara Wieck (1819–1896) i Robert Schumann (1810–1856). Później działał w Hamburgu i dwa razy w Rydze. W Rydze zorganizował w 1836 r. pierwszy festiwal muzyczny we wschodniej prowincji Rosji. W 1843 r. został następcą Conradina Kreutzera (1780–1849) w Kolonii. W 1845 r. założył Reńską Szkołę Muzyczna (Rheinische Musikschule) i kierował w tym czasie kilkoma Dolnoreńskimi Festiwalami Muzycznymi (Niederrheinisches Musikfest). W latach 1849–69 był kapelmistrzem w Operze Berlińskiej obok Wilhelma Tauberta (1811–1891). W następnych latach Heinrich Dorn pracował w Berlinie jako nauczyciel i krytyk muzyczny.

Dzieła (wybór)

Kompozycje

• Die Rolands Knappen, opera komiczno-heroiczna w 2 aktach, op. 1, (Berlin, 1826)
• Uwertura Artaxarxes, (Berlin i Królewiec, 1828)
• Die Bettlerin, śpiewogra w 4 aktach, (tekst: Karl von Holtei), (Królewiec, 1828)
• Amors Macht, balet, (Lipsk, 1830)
• Abu Kara, opera komiczna w 3 aktach, op. 18, (tekst: Ludwig Bechstein), (Lipsk, 1831)
• Das Schwanenmädchen, kwartet, (Ryga, 8 kwietnia 1834)
• Der Schöffe von Paris, opera komiczna w 2 aktach, (tekst: Wilhelm August Wohlbrück), (Ryga, 1 listopada 1838)
• Das Banner von England, opera romantyczna w 4 aktach, (tekst: Carl Alt według Waltera Scotta), (Ryga, 1842)
• Die Nibelungen, opera w 5 aktach, op. 73, (1854), (tekst: von Eduard Gerber),(Weimar, 22 marca 1854 pod kierownictwem Ferenca Liszta
• Ein Tag in Russland, opera komiczna w 2 aktach, (tekst: Johann Christoph Grünbaum według Eugène Scribe) (Berlin, 1856)
• Der Botenläufer von Pirna, opera komiczna w 3 aktach, (tekst: Moritz Heydrich według Mélesville), (Berlin, 1865)
• Gewitter bei Sonnenschein, operetk jednoaktowa, (tekst: Charles Nuitter), (Berlin, 1866)
• Siegesfestklänge, opera (Berlin, 1866)

Pisma

• Aus meinem Leben - Erinnerungen, (Berlin, 1870-72)
• Ostracismus. Ein Gericht Scherben, (Berlin, 1875)
• Ergebnisse aus Erlebnissen, (Berlin, 1877)
• Streifzüge im Gebiet der Tonkunst, (Berlin, 1879)
• Quodlibert, (Berlin, 1886)

Literatura

• Robert Eitner: „Dorn, Heinrich” w: Allgemeine Deutsche Biographie (ADB). Tom 48, Duncker & Humblot, Leipzig 1904, s. 35–37 (online).
• Willi Kahl: Dorn, Heinrich w: Neue Deutsche Biographie (NDB). Tom 4, Duncker & Humblot, Berlin 1959, ISBN 3-428-00185-0, s. 79 (online).

Linki

• Pisma Dorna i o nim w Deutsche Digitale Bibliothek.
• Dorn, Heinrich w Kulturportal West-Ost.