Dora Stock

Dora Stock, właściwie Johanna Dorothea Stock (ur. 6 marca 1759 w Norymberdze; zm. 30 maja 1832 w Berlinie) – niemiecka malarka i kopistka (wyznanie ewangelickie).

Johanna Dorothea Stock
Johanna Dorothea Stock. (Autoportret)
Źródło: Wikimedia Commons

Genealogia

  • Ojciec: Johann Michael Stock (1737–1773), miedziorytnik;
  • Matka: Marie Helene Endner z domu Schwabe;
  • Rodzeństwo: Gustav Georg Endner (1754-1824) i siostra Anna Maria Wilhelmine Jacobine, zwana Minna (ur. 1762), żona pisarza i prawnika Christiana Gottfrieda Körnera (1756–1831).

Życiorys

Dorothea Stock. Autor: Anton Graff
Johanna Dorothea Stock. (Autor portretu Anton Graff)
Źródło: Galeria Obrazów Starych Mistrzów, Drezno

Dora Stock była córką miedziorytnika Johanna Michaela Stocka (1737–1773) i Marie Helene Endner z domu Schwabe. W 1764 roku jej ojciec z rodziną zamieszkał w Lipsku, gdzie pracował dla wydawnictwa „Verlag Breitkopf” i jednocześnie uczył. Miedziorytnictwa i drzeworytnictwa uczył między innymi Johanna Wolfganga von Goethego podczas jego studiów w Lipsku. Goethe ten epizod swojego życia opisał w książce „Z mojego życia. Zmyślenie i prawda”.

Dora uczyła się malarstwa początkowo u ojca, a później u Adama Friedricha Oesera i Antona Graffa. Poświęciła się malarstwu portretowemu. Obrazy wykonywała pastelami i farbami olejnymi. Po nieudanych zaręczynach z pisarzem Ludwigiem Ferdinandem Huberem (1764–1804) zrezygnowała z małżeństwa i mieszkała z rodziną siostry Anny Marii, która poślubiła Christiana Gottfrieda Körnera. Wspierała początkowy rozwój artystyczny swojej siostrzenicy Emmy Körner (1788-1815) i siostrzeńca Theodora Körnera (1791-1813). W 1815 roku przeprowadziła się z siostrą i jej mężem do Berlina.

Pod koniec maja 1784 r. Dora Stock wraz z Minną, Christianem Gottfriedem Körnerem i Ludwigiem Ferdinandem Huberem wysłała list do Fryderyka Schillera, który cierpiał w Mannheim z powodu wyjątkowo niezadowalających warunków, a był przez nich bardzo podziwiany. Do listu dołączyła cztery rysunki portretowe nadawców. Nawiązanie kontaktu z poetą zaowocowało zaproszeniem go do Lipska, gdzie Fryderyk Schiller przybył 17 kwietnia 1785 roku. Swoim protektorom autor dramatu „Zbójcy” zadedykował wiersz „Oda do radości” (niem. „An die Freude”). Sławę drezdeński salon literacki Körnerów zawdzięczał także artystycznym, intelektualnym i towarzyskim umiejętnościom Dory Stock.

Dorothea Stock. Autor nieznany
Johanna Dorothea Stock. (Autor nieznany)
Źródło: Digitaler Portraitindex

Dokonania artystyczne Dory Stock znacznie przekraczały miarę dyletanta. Przez jej współczesnych chwalone były nie tylko jej zdolności malarskie, lecz także talent muzyczny i aktorski. W swoim testamencie pozostawiła królowi pruskiemu Fryderykowi Wilhelmowi III trzynaście kopii arcydzieł Galerii Drezdeńskiej, z których dochód przeznaczyła na darmowe posiłki dla niezamożnych studentów. Inne dzieła jej autorstwa, oprócz licznych małych akwarel, w tym autoportretu i portretu siostrzenicy Emmy Körner, znajdują się w Muzeum Körnera w Dreźnie, które posiada również obraz namalowany przez Graffa, ukazujący jej rysy. Dora Stock korespondowała między innymi z Charlotte Schiller.

Dora Stock zmarła 30 maja 1832 w Berlinie i znalazła miejsce ostatecznego spoczynku pod słynnym dębem w Wöbbelin, obok swoich krewnych.

Dzieła (wybór)

Od 1780 roku Dora Stock była członkiem Drezdeńskiej Akademii Sztuki. Jej twórczość składała się prawie wyłącznie z portretów. W wykonywanych pracach stosowała pastele, farby olejne i technikę graficzną silverpoint (rysowanie srebrnym rysikiem lub drutem po wcześniej przygotowanej powierzchni za pomocą zaprawy lub podkładu). Wykonywała liczne kopie dzieł zgromadzonych w Galerii Drezdeńskiej (Galeria Obrazów Starych Mistrzów [niem. Gemäldegalerie Alte Meister]). Najsłynniejszą jej pracą jest portret Wolfganga Amadeusza Mozarta wykonany techniką silverpoint na płytce z kości słoniowej o wymiarach 7,6 na 6,0 centymetrów. Mozart przebywał w domu Körnerów w kwietnia 1789 roku.

Wolfgang Amadeusz Mozart, 1789.

 

Portret Mozarta z 1789 roku.
Źródło: Wikimedia Commons

Fryderyk Schiller.

 

Fryderyk Schiller, 1791.
Źródło: Österreichische Nationalbibliothek.

Christian Gottfried Körner

 

Christian Gottfried Körner.
Źródło: Wikimedia Commons.

Literatura

  • Franz Schnorr von Carolsfeld: "Stock, Dorothea" w: Allgemeine Deutsche Biographie 36 (1893), s. 279-280 (online).
  • Dorothea Stock (1759-1832) w BERLIN-BRANDENBURGISCHES KÜNSTLERINNENLEXIKON (online).