Wolfgang Heribert von Dalberg
Wolfgang Heribert Freiherr von Dalberg (ur. 18 listopada 1750 roku w Worms-Herrnsheim[1]; zm. 27 września 1806 roku w Mannheim) - badeński minister i od 1778 roku dyrektor Teatru Narodowego w Mannheim. (wyznania katolickiego)
 |
| Wolfgang Heribert von Dalberg. Źródło: Wikimedia Commons |
Genealogia
- Ojciec: Franz Heinrich Freiherr von und zu Dalberg (1716-1776), kierownik wydziału finansowego w Wormacji;
- matka: Maria Sophie Anna Freiin von Eltz-Kempenich (1722-1763);
- Rodzeństwo: m.in. Johann Friedrich Hugo von Dalberg (1760–1812, pisarz, pianista i kompozytor) i Karl Theodor von Dalberg (1744–1817, arcybiskup Moguncji i Ratyzbony);
- Żona: od 1771 roku Elisabeth Auguste von Dieburg (1751-1816);
- Dzieci: syn Emmerich Joseph (1773–1833), badeński przedstawiciel dyplomatyczny w Paryżu.
Wolfgang Heribert von Dalberg odbył studia prawnicze w Getyndze, po których pracował w tamtejszym Królewskim Instytucie Historycznym. W 1776 roku został tajnym radcą i przewodniczącym Naczelnego Sądu Apelacyjnego. W 1778 roku otrzymał polecenie od księcia Palatynatu Karola IV Teodora Wittelsbacha założenia Teatru Narodowego w Mannheim. Zaangażował najpierw grupę teatralną kierowaną przez Abla Seylera. Z Gotha sprowadził trzech przyjaciół, aktorów, którzy byli wolni po śmierci ich dyrektora Konrada Ekhofa (1720 - 1778), wśród których był August Wilhelm Iffland.
Doprowadził scenę w Mannheim do rozkwitu. Tutaj miały miejsce premiery Zbójców, Sprzysiężenia Fieska w Genui Friedricha Schillera, a 15 kwietnia 1784 roku wystawiono tu Intrygę i miłość tego samego autora.
Gdy w 1803 roku został badeńskim ministrem, kierowanie teatrem w Mannheim przejął w tym samym roku jego zięć Friedrich Anton von Venningen (1765–1832).
Sam Wolfgang Heribert von Dalberg napisał kilka własnych dramatów oraz opracował dzieła Williama Szekspira, które wystawiono na scenie w Mannheim.
Dzieła (wybór)
- Walwais und Adelaide. 1778.
- Cora. 1780.
- Der weibliche Ehescheue. 1786.
- Oronooko. 1786.
- Montesquieu, oder die unbekannte Wohlthat. 1786.
- Der Mönch vom Carmel. 1787.
Literatura
- Hans Knudsen: „Dalberg, Wolfgang Heribert Tobias Otto Maria Johann Nepomuk von” Neue Deutsche Biographie (NDB). Tom 3, Duncker & Humblot, Berlin 1957, ISBN 3-428-00184-2, s. 490 (online).
- Jacob Achilles Mähly: „Dalberg, Wolfgang Heribert von” Allgemeine Deutsche Biographie (ADB). Tom 4, Duncker & Humblot, Leipzig 1876, s. 708 (online).
Przypisy
- ↑ ADB podaje jako miejsce urodzenia rodzinny zamek Schloss Herrnsheim (obecnie Worms-Herrnsheim), natomiast wg NDB urodził się w Moguncji (Mainz).