Georg Curtius

Georg Curtius (ur. 16 kwietnia 1820 r. w Lubece; zm. 12 sierpnia 1885 r. w Hermsdorf unterm Kynast obecnie Sobieszów na Dolnym Śląsku) - niemiecki filolog i językoznawca. (wyznania ewangelickiego)

Georg Curtius - Imagines philologorum
Georg Curtius.
Źródło: Wikimedia Commons

Genealogia

Ojciec Karl Georg Curtius (1771-1857), syndyk w Lubece; matka Dorothea z domu Plessing (1783-1851); miał 3 braci Paula - teolog, zmarł jako młody pastor, Theodora - prawnik, Ernsta - filolog i historyk; - ożenił się w październiku 1850 r. z Amalie Reichhelm.

Życiorys

Georg Curtius ukończył w 1837 r. gimnazjum Katharineum w Lubece, gdzie jego nauczycielem był Johannes Classen. W 1838 r. rozpoczął studia w Bonn, które od 1840 kontynuował w Berlinie. W Bonn słuchał wykładów Friedricha Gottlieba Welckera, Christiana Lassena, Friedricha Ritschla i Augusta Wilhelma von Schlegela, a w Berlinie Franza Boppa, Augusta Boeckha i Karla Lachmanna. W 1842 r. otrzymał tytuł doktora po obronie dysertacji De nominum Graecorum formatione. W latach 1842-1845 uczył w gimnazjum w Dreźnie. W 1845 r. przeniósł się do Berlina, gdzie w 1846 r. habilitował się w dziedzinie filologii klasycznej i został tam Privatdozentem.

Georg Curtius pierwszą książkę Die Bildung der Tempora und Modi im Griechischen und Lateinischen sprachvergleichend dargestellt (1846) zadedykował swoim nauczycielom z Bonn, Lassmanowi i Ritschlowi. Dzięki bratu Ernstowi wszedł w krąg księżnej Augusty Sachsen-Weimar-Eisenach i uczonych takich jak: Albrecht Weber, Adalbert Kuhn, August Meineke, Adolf Trendelenburg, Emanuel Geibel i Kurd von Schlözer. W 1849 r. został kierownikiem seminarium filologicznego w Pradze, a dwa lata później profesorem filologii klasycznej na uniwersytecie praskim. W Pradze ukazał się jego podręcznik gramatyki greckiej Griechische Schulgrammatik (1852), do którego napisał w 1863 r. objaśnienie dla nauczycieli Erläuterungen zu meiner griechischen Schulgrammatik.

W 1854 r. przeniósł się na uniwersytet do Kolonii. W Kilonii napisał swoje główne dzieło Grundzüge der griechischen Etymologie (1 tom 1858, 2 tom 1862). Słownik ten, zawierający etymologię słów, stał się wielkim sukcesem i przyniósł mu uznanie w kręgu filologów klasycznych. Wkrótce był jednym z najbardziej używanych podręczników naukowych wśród filologów klasycznych, jak i indoeuropejskich. O jego znaczeniu świadczy zaskakująca liczba kolejnych edycji (2 w 1866, 3 w 1869, 4 w 1873, 5 w 1879).

Kolejnym etapem działalności Georga Curtiusa profesorskiej był uniwersytet w Lipsku, gdzie przybył w 1862 r. i wygłosił mowę inauguracyjną na temat filologii i językoznawstwa Philologie und Sprachwissenschaft (1862). W Lipsku pracował przez 23 lata, aż do śmierci. Jego wykłady (gramatyka grecka, gramatyka łacińska, wprowadzenie do ogólnego językoznawstwa i inne) cieszyły się wielkim uznaniem i uczestniczyło w nich 200 do 300 słuchaczy.

Od 1881 r. pogorszył się stan jego zdrowia. Początkiem sierpnia 1885 r. podróżował razem z żoną do Hermsdorfu (Sobieszowa). Podczas podróży doznał 8 sierpnia udaru mózgu i zmarł 12 sierpnia. 16 sierpnia został pochowany w Lipsku na cmentarzu Johanniskirchhofe.

Uczniem Georga Curtiusa był Hermann Paul.

Dzieła (wybór)

  • Die Sprachvergleichung in ihrem Verhältniss zur classischen Philologie, 1845.
  • Die Bildung der Tempora und Modi im Griechischen und Lateinischen, 1846.
  • Über die Bedeutung des Studiums der klassischen Literatur, 1849.
  • Griechische Schulgrammatik, 1852.
  • De quibusdam Antigonae Sophocleae locis 1855.
  • Quaestiones etymologicae, 1856.
  • Über die Geschichte und Aufgabe der Philologie, 1862.
  • Erläuterungen zu meiner griechischen Schulgrammatik, 1863.
  • Grundzüge der griechischen Etymologie, 1866.
  • Bemerkungen über die Tragweite der Lautgesetze, insbesondere im Griechischen und Lateinischen, 1870.
  • Zur Chronologie der indogermanischen Sprachforschung , 1873.
  • Zur Kritik der neuesten Sprachforschung, 1885.

Literatura

  • Richard Meister: „Curtius, Georg” Allgemeine Deutsche Biographie (ADB). Tom 47, Duncker & Humblot, Leipzig 1903, s. 597-602 (online).