Ernst Robert Curtius

Ernst Robert Curtius (ur. 14 kwietnia 1886 w Thann (Alzacja); zm. 19 kwietnia 1956 w Rzymie) - niemiecki historyk literatury, eseista, romanista oraz wnuk filologa i archeologa Ernsta Curtiusa. Najbardziej znanym dziełem Curtiusa jest książka pt. Literatura europejska i łacińskie średniowiecze wydana w 1948 roku. (wyznania ewangelickiego ?)

Ernst Robert Curtius
Ernst Robert Curtius.
Źródło: medievalists.net

Genealogia

Ojciec Friedrich (1851-1933), doktor prawa i teologii; matka Louise Gräfin von Erlach-Hindelbank (1857-1919); - ożenił się w Mannheim w 1930 r. z Ilse Gsottschneider (ur. 1907, wyznania katolickiego); bezdzietny.

Życiorys

Ernst Robert Curtius uczył się i studiował w Colmar i Strsburgu, gdzie studiował także romanistykę. W 1910 r. promował się w Strasburgu dysertacją Einleitung zu einer neuen Ausgabe der Quatre livre des reis u Gustava Gröbera, który obudził w nim zainteresowanie średniowieczem. Trzy lata później habilitował się w Bonn pracą Ferdinand Brunetière. Podczas pierwszej wojny światowej był oficerem frontowym. Po wojnie został w Bonn w 1918 r. profesorem nadzwyczajnym, a dwa lata później profesorem zwyczajnym na uniwersytecie w Marburgu, w 1924 r. profesorem zwyczajnym na uniwersytecie w Heidelbergu i w 1929 r. ponownie pracował na uniwersytecie w Bonn jako profesor filologii romańskiej, a później także filologii łacińskiej średniowiecza. W Bonn pracował do emerytury, do 1951 r.. Curtius otrzymał także propozycje z innych uniwersytetów, ale je odrzucił (Frankfurt 1927, Hamburg 1930 i 1946, Tybinga 1946). Jako profesor romanistyki stawiał sobie zadanie tworzenia francusko-niemieckiego zrozumienia kulturowego i wspólnego europejskiego klimatu. Swoimi dziełami o kulturze i literaturze francuskiej w latach 1919-1930 zabiegał o zrozumienie duchowe Francji w Niemczech. Ukoronowaniem tego okresu jego pracy jest książka Frankreich (Francja, 1930).

Od 1947 do 1951 asystentem Ernsta Roberta Curtiusa był późniejszy krytyk literatury Walter Boehlich. Curtius cenił wysoko Goethego i utrzymywał kontakt ze współczesnymi autorami takimi jak: André Gide, T. S. Eliot i Ortega y Gasset. Przyczynił się istotnie do spopularyzowania i recepcji  pism André Gide'a w Niemczech.  Był jednym z pierwszych orędowników Marcela Prousta i ostro krytykował pierwsze niemieckie tłumaczenie jego dzieła A la recherche du temps perdu ( W poszukiwaniu straconego czasu) autorstwa Rudolfa Schottlaendera. Następujące od 1929 r. w Niemczech zmiany polityczne i kulturalny upadek nakłonił go do napisania pisma Deutscher Geist in Gefahr (Niemiecki duch w niebezpieczeństwie, 1932), w którym potępił wrogość kulturową i zaprojektował humanistyczny program edukacji. W okresie nacjonalizmu zajmował się niebudzącym podejrzenia tematem łacińskiej liryki średniowiecza. Publikacją Europäische Literatur und lateinisches Mittelalter (Literatura europejska i łacińskie średniowiecze, 1948) zaprezentował się jako jeden z czołowych europejskich literaturoznawców okresu powojennego i główny reprezentant badań toposu.

Po przejściu na emeryturę zamieszkał w Rzymie.

Ernst Robert Curtius był doctorem honoris causa uniwersytetu w Glasgow (1951), Sorbony (1954, jako trzeci Niemiec od 1914 r. i jako pierwszy od 1933), laureatem nagrody Lessing-Preis (Hamburg 1950), członkiem korespondencyjnym Medieval Academy of America, Akademii Nauk w Getyndze, Monachium i Sztokholmie.

Dzieła (wybór)

  • Li quatre livre des Reis, 1911.
  • Ferdinand Brunetière, 1914.
  • Die literarischen Wegbereiter des neuen Frankreich (Pionierzy literaccy nowej Francji), 1919.
  • Balzac, 1923.
  • Französischer Geist im neuen Europa (Duch francuski w nowej Europie), 1925.
  • Marcel Proust, 1928.
  • Die französische Kultur (Kultura francuska), 1930.
  • Europäische Betrachtungen (Rozważania europejskie), 1931.
  • Deutscher Geist in Gefahr (Niemiecki duch w niebezpieczeństwie), 1932.
  • Dichtung und Rhetorik im Mittelalter (Poetyka i retoryka w średniowieczu), 1938.
  • Essai sur la France (Esej o Francji), 1941.
  • Zur Geschichte des Wortes Philosophie im Mittelalter (Historia słowa filozofia w średniowieczu), 1943.
  • Kritische Essays zur europäischen Literatur (Eseje krytyczne na temat literatury europejskiej), 1950.
  • Französischer Geist im zwanzigsten Jahrhundert (Duch francuski w latach dwudziestych), 1952.
  • Europäische Literatur und lateinisches Mittelalter (Literatura europejska i łacińskie średniowiecze), 1954.

Literatura

  • Heinrich Lausberg: „Curtius, Ernst Robert” w Neue Deutsche Biographie (NDB). Tom 3, Duncker & Humblot, Berlin 1957, ISBN 3-428-00184-2, s. 447 (online).

Linki

  • Christian Linder: „Europäischer Aufklärer. Vor 50 Jahren starb Ernst Robert Curtius” w Deutschlandfunk (online).