Dirck Volckertszoon Coornhert

Dirck Volckertszoon Coornhert (także Koornhert; ur. 1522 w Amsterdamie; zm. 29 października 1590 w Goudzie) - niderlandzki grawer, poeta, uczony, polityk i teolog, orędownik wolności obywatelskiej i religijnej. (wyznania ewangelickiego)

Dirck Volckertszoon Coornhert. Źródło: Wikimedia Commons

Genealogia ↑

Ojciec Dirck Volkertszoon Coornhert, kupiec.

Życiorys ↑

Duży wpływ na rozwój myśli Dircka Volckertszoona Coornherta wywarła podróż do Hiszpanii i Portugalii, gdzie zetknął się z szalejącą inkwizycją, która zrodziła w nim wielką niechęć. Po powrocie do kraju poślubił siostrę metresy hrabiego Reinouda von Brederode (1492-1556), co spowodowało, że został wydziedziczony przez rodziców. Aby się utrzymać zamieszkał w 1542 r. w Haarlemie, gdzie otworzył warsztat grawerski i współpracował z Maartenem van Heemskerckiem (1498-1574). Jego uczniem był Hendrik Goltzius (1558-1616). Zyskał duże uznanie w mieście dzięki czemu został w 1561 r. notariuszem i w 1564 r. sekretarzem miasta.

W 1568 r. został aresztowany jako zwolennik Reformacji i osadzony w więzieniu w Hadze. W więzieniu napisał kilka pism: »Van lief en leedt, van hoope en vreeze«, »Van een christelyk gelaten hart«, »De lof der gevangeni« i »Het compas der ruste«. Po zwolnieniu zbiegł do Kleve, a później do Xanten. W 1572 r. wstąpił na służbę Wilhelma I Orańskiego (1533-1584) jako sekretarz Stanów Generalnych. W latach 1577-1587 żył ponownie w Haarlemie jako notariusz. Po powrocie do Haarlemu popadł w ostry spór z kalwinistyczną ortodoksją i żądał wolności religijnej także dla katolików. W 1587 r. opuścił Haarlem, w 1588 r. został wypędzony z Delft i zmarł 29 października 1590 r. w Goudzie.

  Dirck Volckertszoon Coornhert wypowiadał się przeciw kilku kościelnym naukom, m.in. przeciw predestynacji, co skłoniło go do własnego studiowania Ojców Kościoła. W tym celu nauczył się najpierw języka łacińskiego, a jego tłumaczenia »Cicero, de officiis« (1561), »Seneca, de beneficiis« (1562) i »Boëthius, de consolatione« przyniosły mu uznanie w świecie uczonych. Jego pisma są przeważnie polemiczne, walczą o wolność wiary. Wzorcowym wyrazem jego humanizmu jest pismo »Zedekunst dat is Wellevenskunste« (1586). Napisał także dramaty »Comedie van de Rycke Man« (1567), »Abrahams Uytgangh«, »Comedie van de Blinde voor Jericho« (1582), w których zawarł alegoryczne przedstawienie przeważnie własnych przeżyć. Coornhert uważany jest za prekursora klasycznej literatury niderlandzkiej.

W 1590 r. portret Dircka Volckertszoona Coornherta wykonał Cornelis van Haarlem (1562-1638).

Dzieła (wybór) ↑

Literatura ↑

Linki ↑