Christian August Clodius
Christian August Clodius (także: Klöde; ur. 5 stycznia 1737 r. w Annabergu (Rudawy, niem. Erzgebirge); zm. 30 listopada 1784 r. w Lipsku) - niemiecki poeta i filozof. (wyznania luterańskiego)
 |
| Christian August Clodius, obraz autorstwa Benjamina Calau według Antona Graffa, 1770, Gleimhaus Halberstadt. Źródło: Wikimedia Commons |
Genealogia ↑
Ojciec Christian (1694-1778), rektor szkoły łacińskiej w Annabergu, potem w gimnazjum w Zwickau; matka Eleonora Sophia z domu Scheuereck (1713-58) z Wittenbergi; - ożenił się w 1771 r. z Julie Stölzel (1755-1805) z Altenburgu, tłumaczką i pisarką; syn Christian August Heinrich (1772-1836), profesor filozofii w Lipsku.
Życiorys ↑
Christian August Clodius studiował literaturę, filozofię i archeologię klasyczną w latach 1756-59 w Lipsku. Dzięki protekcji Christiana Fürchtegotta Gellerta (1715-1769) rozpoczął karierę uniwersytecką. W 1760 r. został profesorem nadzwyczajnym, w 1764 profesorem zwyczajnym filozofii, w 1778 r. profesorem logiki, w 1782 r. rektorem uniwersytetu i profesorem poezji.
Podczas pobytu w 1758 r. w Zwickau poznał Ewalda Christiana von Kleista (1715-1759). Podziw dla niego skłonił go do zajęcia się literaturą i umocnił go w jego próbach poetyckich. Kleist poddał surowej, ale korzystnej krytyce jego pierwszy dramat »Conradin«. W następnym okresie tematycznie jedynie pozostał związany z Kleistem, podczas gdy swój styl wzorował na odach Karla Wilhelma Ramlera (1725-1798). W 1766 r. w jego zajęciach udział brał Johann Wolfgang von Goethe (1749-1832). Gdy Clodius ostro ocenił jego wiersz z okazji wesela, Goethe napisał czołobitny wiersz »An den Kuchenbäcker Händel«, w którym trawestował patos Clodiusa. Po pierwszym wystawieniu sztuki Clodiusa »Medon, oder die Rache des Weisen« (1768) Goethe napisał w kręgu przyjacielskim arlekinadę jako prolog do jego komedii, który zachęcił jego przyjaciel Johanna Adama Horna (1749-1806) do rozpowszechnienia wiersza »An den Kuchenbäcker Händel«. Wiersz ten został znany w wersji Horna i wywołał zgorszenie. Clodius nie miał za to długo żalu do Goethego.
Obecnie Christian August Clodius jest prawie zapomniany, w jego rodzinnym Annabergu jego nazwisko jest prawie nieznane, a stulecia przetrwało jedynie Goethego sarkastyczne oczernienie w jego »Dichtung und Wahrheit« (tom 7). Obraz przekazany przez Goethego jest zresztą jednostronny i niesprawiedliwy, gdyż między innymi współczesny jemu filozof Elschenbroich przedstawia Clodiusa jako " mężczyznę o obszernej edukacji, dalekowzrocznego, o wysokim zrozumieniu sztuki i o szlachetnym charakterze". Daremnie starał się też syn Clodiusa o zmianę stanowiska i o sprawiedliwą ocenę Goethego w sprawie jego ojca, który zmarł 30 listopada 1784 r. w Lipsku.
Dzieła (wybór) ↑
- In reditu felici Frider. Christiani et Maria e Antoniae Princip. Saxon. patriae gratulatur. 1762.
- Kantate auf die Ankunft der hohen Landesherrschaft in Leipzig. 1765.
- Prolog bey Eröffnung des neuen Theaters in Leipzig. 1766.
- Medon, oder die Rache des Weisen. 1768.
- Gedichte auf die Huldigung. 1769.
- Wahrheit und Religion. Eine Ode. 1778.
Literatura ↑
- Ernst Kelchner: „Clodius, Christian August” w Allgemeine Deutsche Biographie (ADB). Tom 4, Duncker & Humblot, Leipzig 1876, s. 334 (online).
- Adalbert Elschenbroich: „Clodius, Christian August” w Neue Deutsche Biographie (NDB). Tom 3, Duncker & Humblot, Berlin 1957, ISBN 3-428-00184-2, s. 292 (online).
Linki ↑
- Biogram, w: Professorenkatalog der Universität Leipzig.
- Pisma Clodiusa i o nim, w: Deutsche Digitale Bibliothek.