Christoph Ernst Luthardt

Christoph Ernst Luthardt (ur. 22 marca 1823 r. w Maroldsweisach (Dolna Frankonia); zm. 21 września 1902 w Lipsku) - niemiecki teolog luterański.

Christoph Ernst Luthardt
Christoph Ernst Luthardt.
Źródło: Wikimedia Commons

Genealogia

Ojciec Johann Nikolaus (1795-1873), zarządca głównego urzędu ceł w Norymberdze; matka Sophie Dorothea Krackhardt (1797-1869); - ożenił się 1) w Schweinfurcie w 1850 r. z Marią (1829-67, kuzynka), córką kupca Christopha Pregera w Schweinfurcie i Marie Elisabeth Krackhardt, 2) w Lipsku w 1869 r. z Fanny (1841-94), córką hurtownika Amy Wilhelma Felixa (1813-89) i Emilie Friederike Holdefreund; miał 2 synów i 4 córki z pierwszego małżeństwa.

Życiorys

Christoph Ernst Luthardt uczęszczał do gimnazjum w Norymberdze, po czym w latach 1841-45 studiował w Erlangen i Berlinie. Odnośnie nauki o usprawiedliwieniu był uczniem Johanna Christiana Konrada von Hofmanna, jednak nie podzielał m.in. jego pojmowania nowonarodzenia. Na przełomie lat 1846/47 ukończył w Monachium seminarium dla kaznodziei i był jednocześnie nauczycielem religii i historii. W 1851 został repetentem w Erlangen. W latach 1854-56 był w Marburgu profesorem nadzwyczajnym dogmatyki i egzegezy, a od 1856 do 1896 profesorem zwyczajnym teologii systematycznej w Lipsku. W czasie 40-letniej działalności w Lipsku ukształtował razem z Karlem Friedrichem Augustem Kahnisem i Franzem Delitzschem tamtejszy fakultet teologiczny w duchu przebudzenia i doprowadził razem z nimi do nieosiągniętego w XIX w. poziomu nauczania. Poza tym uważany był w całych Niemczech za męża zaufania luteranizmu. Należał do kolegium Leipziger Mission. Od 1875 r. był kanonikiem kapituły Hochstift Meißen.

Jego kazania prowadzone w większości w kościele uniwersyteckim gruntownie wykorzystywały teksty biblijne, ale były ukształtowane dogmatycznie ze względu na słuchaczy. W latach 1855-95 ukazło się kilka ich zbiorów. W szerszych kręgach działał przez wykłady i pisma o treściach apologetycznych i etycznych.

W 1868 r. założył czasopismo Allgemeine Evangelisch-Lutherische Kirchenzeitung. Czasopismo to było organem powstałej w tym samym roku organizacji Allgemeine Evangelisch-Lutherische Konferenz, która powstała m.in. z jego inspiracji, kiedy na prowincji zagrażała szerząca się pruska unia kościelna. Z tej organizacji powstał w 1947 r. Lutherische Weltbund (Światowa Federacja Luterańska). Luthardt połączył dogmatyczne zdecydowanie z humanistyczną rozpiętością i otwartością nauki epoki.

Jednym z jego uczniów był Ernst von Dobschütz (1870-1934).

Dzieła (wybór)

  • De compositione Evangelii Joannei dissertationem, 1852.
  • Zehn Predigten, 1855.
  • Predigten (zumeist) in der Universitätskirche zu Leipzig (u. auf Missionsfesten) gehalten von Christoph Ernst Luthardt, 1861.
  • Über die Darstellung des Schmerzes in der bildenden Kunst, 1864.
  • Apologetische Vorträge über die Grundwahrheiten des Christenthums, 1864.
  • Kompendium der Dogmatik, 1865.
  • Jesus Christus allein das Heil der Menschen, 1871.
  • Die modernen Weltanschauungen und ihre praktischen Konsequenzen, 1880.
  • Melanchthons Arbeiten im Gebiete der Moral, 1884.
  • Geschichte der christlichen Ethik, 2 tomy 1888-1893.
  • Erinnerungen aus vergangenen Tagen, 1889.
  • Die christliche Glaubenslehre, 1898.

Literatura

  • Ingetraut Ludolphy: Luthardt, Ernst. W: Neue Deutsche Biographie (NDB). Tom 15, Duncker & Humblot, Berlin 1987, ISBN 3-428-00196-6, s. 539.
  • Johannes Neukirch: Luthardt, Christoph Ernst. W: Biographisch-Bibliographisches Kirchenlexikon (BBKL). Tom 5, Bautz, Herzberg 1993, ISBN 3-88309-043-3, s. 440-442.

Linki