Charlotte von Kalb

Charlotte Sophie Juliane von Kalb (ur. 25 lipca 1761 w Waltershausen w Grabfeld jako baronówna Marschalk von Ostheim; zm. 12 maja 1843 w Berlinie) - niemiecka pisarka. (wyznanie ewangelickie)

Charlotte von Kalb
Charlotte von Kalb.
Źródło: Wikimedia Commons

Genealogia

Ojciec Friedrich Philipp Freiherr Marschalk von Ostheim (1723–68), pan na Waltershausen, Harles, Trabelsdorf i Dankenfeld; matka Wilhelmine Rosine Freiin von Stein zu Nord- u. Ostheim (1733–69); - poślubiła w Dankenfeld w 1783 Heinricha von Kalba (1752–1806); miała 2 synów i 4 córki (1 wcześnie zmarła)

Życiorys

Po śmierci ojca i matki opiekę nad Charlotte von Kalb sprawował najpierw wuj von Stein zu Nordheim, potem pani von Türk w Meiningen. W 1782 r. jej siostra Eleonora poślubiła byłego weimarskiego przewodniczącego kamery Johanna Augusta von Kalba, a w październiku następnego roku Charlotta wyszła za mąż za jego młodszego brata, Heinricha von Kalba, oficera w służbie francuskiej. Udając się z mężem do garnizonu w Landau spotkała w maju 1784 r. w Mannheim Friedricha Schillera, z którym utrzymywała ścisły kontakt od jesieni tegoż roku do kwietnia 1785 roku. Wprowadziła poetę w wyższe kręgi towarzystwa i poznała z francuskimi tragikami. Rysy Charlotty von Kalb pojawiają się w wielu pismach Schillera. W 1786 r. mieszkała w posiadłości teścia Kalbsrieth w Turyngii, przez krótki czas w Gocie i w 1787 r. osiadła w Weimarze, gdzie ponownie spotkała Schillera. Do jej fascynacji wielkim poetą dołączyła się zadrość o jego narzeczoną Charlotte von Lengefeld. Charlotta rozważała rozwód z mężem i związek z Schillerem.

W latach 1792-94 przebywała w swoim majątku w Waltershausen w Grabfeld. Z polecenia Schillera przyjęła jako nauczyciela domowego Friedricha Hölderlina. W 1796 r. przebywała ponownie w Weimarze, gdzie poznała młodego Jean Paula, którego stała się orędowniczką w wyższych sferach. Paul uwiecznił ją jako Titanide w powieści Titan. W następnych latach przebywała w Meiningen (1800), Offenbach, Wiesbaden, Erlangen, Mannheim (1801) i Homburgu (1802/03). W 1804 r. w wyniku procesów jej męża i szwagra straciła majątek. W 1806 r. zastrzelił się w Monachium jej mąż, później samobójstwo popełnił także jej najstarszy syn. Od 1804 r. prowadziła w Berlinie skromne życie jako handlarka pasmanterią i herbatą, czasem troszczyli się o nią znajomi z wcześniejszych lat tacy jak Johann Gottlieb Fichte i Christoph Wilhelm Hufeland. Od 1820 r. mieszkała w małym pokoiku w berlińskim zamku królewskim, gdzie zupełnie ślepa dyktowała swój pamiętnik.

Zachowały się jedynie dwa listy Friedricha Schillera do Charlotty von Kalb, gdyż resztę sama spaliła. Ponadto oprócz listów do Jean Paula i Johanna Wolfganga von Goethego oraz pamiętnika napisała w dużej mierze autobiograficzną powieść Cornelia. Krytycy wskazują jednak na niewiarygodność historyczno-biograficzną jej pamiętników. Warte uwagi jest, że pomimo jej nieprzyjemnego charakteru świadkowie w Weimarze i Berlinie, przede wszystkim Johann Gottfried Herder, Karl Ludwig von Knebel i Fichte chwalili ją i bronili przed złośliwymi pomówieniami.

Dzieła (wybór)

  • Charlotte : für die Freunde der Verewigten. 1851.
  • Cornelia : Für die Freunde der Verewigten. 1851.
  • Briefe von Charlotte von Kalb an Jean Paul und dessen Gattin : mit zwei Facs. 1882.
  • Briefe von Charlotte von Kalb an Goethe. 1892.
  • Zwei Briefe Schillers an Frau von Kalb. 1899.

Literatura

  • Ernst Köpke: Charlotte von Kalb und ihre Beziehungen zu Schiller und Göthe. 1852.
  • Jakob Minor: Kalb, Charlotte von w Allgemeine Deutsche Biographie (ADB). TOm 15, Duncker & Humblot, Leipzig 1882, s. 11–14 (online).
  • Sabine Schulte: Kalb, Charlotte von, geborene Freiin Marschall von Ostheim> w Neue Deutsche Biographie (NDB). Tom 11, Duncker & Humblot, Berlin 1977, ISBN 3-428-00192-3, s. 45 (online).

Linki