Carl Schuch

Carl Schuch, właścieie Carl (Charles) Eduard Schuch (ur. 30 września 1846 w Wiedniu; zm. 13 września 1903 tamże) – austriacki malarz i rysownik, należący do wiedeńskiej moderny. Jego prace porównywane są z twórczością Paula Cézanne'a. Jest jednym z najważniejszych austriackich malarzy okresu realizmu, którego dzieła ewoluują w kierunku modernizmu. Malował przede wszystkim pejzaże i martwą naturę, rzadziej portrety.

Portret Carla Schucha wykonany przez Wilhelma Leibla, 1876. Źródło: Wikimedia Commons

Genealogia

• Ojciec: Carl (1799–1851), właściciel gospody w „Zum Goldenen Pfau“ w Wiedniu, syn właściciela gospody Christopha Adama (1759–1806), który z Neustadt/Waldnaab (Górny Palatynat) przywędrował do Wiednia i Magdaleny Linckmaier (ur. 1770) z Herzogenburga (Dolna Austria), kucharka w Wiedniu;
• Matka: Theresia (1820–48), córka Karla Gutmayera (Gutmair) (1784–1840), właściciela gospody w Wullersdorf i Theresia Ö(h)ler (ur. 1794) z Enzersdorf (Dolna Austria);
• Żona: od 1894 Louise Eugénie Lami (1864–1941) z Paryża; bezdzietny.

Życiorys i twórczość

Atelier artysty (1877). Źródło: Wikimedia Commons

Carl Schuch urodził się 30 września 1846 w Wiedniu jako syn właściciela gospody „Zum Goldenen Pfau“ Carla Schucha i jego żony Teresy z domu Gutmayer. Po wczesnej śmierci rodziców wychowywany był przez najstarszą siostrę Susanne; odziedziczony majątek zapewnił mu dożywotnio niezależność materialną. Po ukończeniu gimnazjum realnego studiował w latach 1865–1867 w Akademii Sztuk Pięknych w Wiedniu u Karla Wurzingera i Karla Mayera. W 1867 roku przerwał studia i kontynuował naukę prywatnie u malarza pejzażysty Ludwiga Halauskaa (1827–82), z którym podróżował w okolicach Wiednia i Salzkammergut.

W 1869 roku Carl Schuch opuścił Wiedeń i przez 25 lat wędrował przez pół Europy. Z poznanym w Wenecji w 1869 roku studentem Akademii Sztuk Pięknych w Karlsruhe Albertem Langiem (1847–1933) przez rok podróżował po Włoszech (Rzym, Neapol, Sycylia, Olevano, Florencja). Oprócz tego miejscem życia i źródłem inspiracji dla Carla Schucha i jego przyjaciół malarzy, z którymi często dzielił atelier, był region Monachium, gdzie mieszkał od 1871 roku. Tam poznał Wilhelma Trübnera (1851–1917) i Wilhelma Leibla (1844–1900). Wokół Leibla zebrał się krąg artystów, do którego oprócz Schucha i Trübnera należeli m.in. Rudolf Hirth du Frênes (1846–1916), Theodor Alt (1846–1937) i Karl Haider (1846–1912). Wczesnym latem 1872 roku Schuch malował w Purkersdorf koło Wiednia, jesienią z Trübnerem przebywał w Wenecji i w miesiącach zimowych 1872/73 dzielił z nim atelier w Rzymie. Wiosną 1873 przebywał ponownie w Olevano, w lecie koło Berchtesgaden nad jeziorem Hintersee, gdzie poznał Karla Hagemeistera (1848–1933), późniejszego swojego biografa. Z Hagemeisterem podróżował jesienią na wystawę światową do Wiednia, stąd do Drezna i Brukseli, gdzie w 1873/74 pracowali we wspólnym atelier. Z Brukseli Carl Schuch udał się do Paryża i Holandii. W lecie 1874 roku wyruszył razem z Trübnerem na Rugię, do Harzu, Lasu Bawarskiego i nad jezioro Chiemsee. Miesiące zimowe 1874/75 i 1875/76 spędził w Monachium, a lato 1875 ponownie w Olevano.

W lecie 1876 Carl Schuch razem z Trübnerem malował podobne motywy w Górnej Bawarii (Weßling i Bernried) i za jego namową zainteresował się martwą naturą. Od listopada 1876 roku mieszkał przez sześć lat w Wenecji, gdzie stworzył wiele martwych natur. Lato w 1878, 1880 i 1881 spędził u Hagemeistera w Marchii Brandenburskiej (Kähnsdorf, Ferch), skąd wyjeżdżał do Berlina i Drezna, aby odwiedzić tamtejsze galerie. Wiosną 1882 roku odwiedził muzea w Turynie, Genui, Nicei, Marsylii i Wiedniu, latem malował nad jeziorem Hintersee, jesienią tego samego roku opuścił Wenecję i wyjechał do Paryża.

Grób Carla Schucha na Cmentarzu Centralnym w Wiedniu. Źródło: Wikimedia Commons

Do 1894 roku Carl Schuch zimę spędzał w Paryżu, a lato w 1883 z Hagemeisterem nad jeziorem Hintersee, w 1884 i 1885 sam w Holandii, a od 1886 malował we francuskiej Jurze (Saut de Doubs). W okresie paryskim nastąpił szczytowy okres w jego malowaniu martwej natury. Intensywnie studiował prace Jeana-Baptiste Chardina (1699–1779), Jeana-Baptiste-Camille Corota (1796–1875), Jeana Désiré Gustave'a Courbeta (1819–1877), a szczególnie Édouarda Maneta (1832–1883). Charakterystyczne dla jego malarstwa są swobodne i szerokie pociągnięcia pędzla, pełna niuansów kolorystyka z silnym kontrastem jasno-ciemnym i ograniczony dobór przedmiotów. Dobitnymi tego przykładami są trzy wariacje na temat "Jabłka na biało" (dziś Hanower, Düsseldorf i Frankfurt), powstałe w latach 1885/86, lub martwe natury z butelką Maraschino w latach 1885/88 (w zbiorach prywatnych i w Muzeum w Wiesbaden).

W 1891 roku Carl Schuch zachorował i udał się do kurortów w Karlowych Warach i Bad Aussee. W 1894 roku wrócił do Wiednia, zakończył działalność malarską i od 1898 przebywał na leczeniu w sanatorium psychiatrycznym w Wiedniu, gdzie ostatecznie zmarł 13 września 1903 roku. Powodem śmierci była choroba weneryczna, a w akcie zgonu jako przyczynę podano „paralityczny kretynizm”. Pochowany został na Cmentarzu Centralnym (Zentralfriedhof) w Wiedniu (Gruppe 41 F, Reihe G1, Nr. 11).

Niezależność finansowa spowodowała, że nigdy nie pokazywał swoich prac na wystawach i nie oferował ich do sprzedaży. Pierwszych zakupów dokonali dopiero w 1904 roku, po śmierci artysty, Hugo von Tschudi (1851–1911) dla muzeum w Berlinie i Alfred Lichtwark (1852–1914) dla Kunsthalle w Hamburgu. W 1906 roku zaprezentowano sześć obrazów Carla Schucha na wystawie w Berlinie.

Dzieła (wybór)

	Pejzaż z ruinami mostu. Niedersächsisches Landesmuseum Hannover (1870) Źródło: Wikimedia Commons
	Domy w Ferch nad jeziorem Schwielowsee. Stara Galeria Narodowa, Berlin (ok. 1878–1881) Źródło: Wikimedia Commons
	Martwa natura z dynią, brzoskwiniami i winogronami. Belvedere, Wiedeń (1884). Źródło: Wikimedia Commons
	Martwa natura z jabłkami. Niedersächsisches Landesmuseum Hannover (1887). Źródło: Wikimedia Commons
	Martwa natura z porami, serem i jabłkami. Muzeum Narodowe, Warszawa (1888). Źródło: Wikimedia Commons
	Młyn koło Saut du Doubs. Pommersches Landesmuseum, Greifswald (1886). Źródło: Wikimedia Commons

Literatura

• Burger, Angelika, "Schuch, Carl" w: Neue Deutsche Biographie 23 (2007), s. 621-622; URL: https://www.deutsche-biographie.de/pnd118843974.html#ndbcontent
• M. Haja: Carl Schuch w Österreichisches Biographisches Lexikon 1815-1950 (online).

Linki

• Obrazy i rysunki Schucha w zeno.org