Johann Franz Buddeus
Johann Franz Buddeus (także: Budde, Buddaus; ur. 25 czerwca 1667 roku w Anklam; zmarł 19 listopada 1729 roku w Gocie) – niemiecki filozof i teolog ewangelicko-luterański.
 |
| Johann Franz Buddeus. Źródło: Wikimedia Commons |
Genealogia ↑
Ojciec Franz (1634-1705), pastor w Anklam; matka Katharina Balthasar; - ożenił się 1) w 1693 r. z Katharine Susanne Poßner, 2) w 1716 r. z Elenore Magdalene Zopf; z 1) małżeństwa miał czworo dzieci i z 2) małżeństwa dwoje.
Życiorys ↑
Już w rodzinnym domu w Greifswaldzie był nauczany przez prywatnego nauczyciela, a od 1685 roku studiował w Wittenberdze. W 1687 roku Johann Franz Buddeus został magistrem, w 1689 roku adiunktem tamtejszego wydziału filozoficznego. W 1689 roku Buddeus udał się do Jeny, gdzie poświęcił się studiom historycznym.
W 1692 powołano go na profesora języka greckiego i łacińskiego w gimnazjum w Coburgu.
Od 1693 roku podjął pracę na uniwersytecie w Halle jako profesor etyki. W Halle był jednym z najbardziej szanowanych profesorów na wydziale filozofii. W tym samym roku poślubił Katharinę Susanne Poßner. Chociaż w 1695 roku otrzymał licencjat tamtejszego wydziału teologii, nie otrzymał prawa do prowadzenia teologicznych wykładów. Tam też w 1705 roku doktoryzował się z teologii.
W tym samym roku został powołany na stanowisko drugiego profesora teologii na uniwersytecie w Jenie, gdzie po śmierci Foertscha w 1715 roku został pierwszym profesorem.
Johann Franz Buddeusuchodził za umiarkowanego i uniwersalnego teologa swoich czasów. Stał pomiędzy pietyzmem a ortodoksyjnym luteranizmem i jako teolog okresu przejściowej teologii przygotował drogę dla oświecenia teologicznego. Miał kontakty z czołowymi przedstawicielami pietyzmu takimi jak Filip Jakub Spener i Nikolaus Ludwig von Zinzendorf, a jego uczniem był August Gottlieb Spangenberg.
Dzieła (wybór) ↑
- Elementa philosophiae practicae, 3 tomy, 1697.
- Introductio ad historiam philosophiae ebraeorum, 4 tomy, 1702.
- Analecta historiae philosophicae, 5 tomów, 1706.
- Theses theologicae de atheismo et superstitione, 1716.
- Institutiones theologicae dogmaticae, 1723.
- Ecclesia apostolica sive de statu ecclesiae christianae sub apostolibus, 1729.
- Compendium historiae philosophiae ebraicae, 1731.
Literatura ↑
- Kurt Aland: „Buddeus, Johann Franz” w Neue Deutsche Biographie (NDB). Tom 2, Duncker & Humblot, Berlin 1955, ISBN 3-428-00183-4, s. 715 ( online).
- Friedrich Wilhelm Bautz: Johann Franz Buddeus. W: Biographisch-Bibliographisches Kirchenlexikon (BBKL). Tom 1, Bautz, Hamm 1975. 2., s. 796–797.
- Gustav Frank: „Buddeus, Johann Franz” w Allgemeine Deutsche Biographie (ADB). Tom 3, Duncker & Humblot, Leipzig 1876, s. 500 (online).
- E. Schwarz, Johannes Kunze: Buddeus (Budde) Johann Franz. W: Realencyklopädie für protestantische Theologie und Kirche (RE). 3. Auflage. Tom 3, Hinrichs, Leipzig 1897, s. 518-522.
Linki ↑
- Portrety w Tripota – Trierer Porträtdatenbank.