Ignatz Bubis


Ignatz Bubis (ur. 12 stycznia 1927 we Wrocławiu; zm. 13 sierpnia 1999 we Frankfurcie nad Menem) - niemiecki kupiec, polityk FDP, przewodniczący Centralnej Rady Żydów w Niemczech.

IgnatzBubis1997
Ignatz Bubis (1997).
Źródło: Wikimedia Commons

Genealogia


Ojciec Jehoshua Josef Bubis (zm. 1942); matka Hanna z domu Bronspiegel (zm. 1940); - ożenił się w 1953 r. z Idą Rosenman; miał jedną córkę.

Życiorys


Bubis był najmłodszym z siedmiu dzieci w rodzinie żydowskiej przybyłej do Wrocławia z Rosji. Po dojściu nazistów do władzy, w obawie przed antysemickimi atakami, rodzina przeprowadziła się w 1935 r. do Dęblina. W 1940 r. zmarła jego matka na raka, a w 1941 r. musieli zamieszkać w getcie w Dęblinie. W 1942 r. ojca deportowano do obozu zagłady w Treblince, gdzie został zamordowany. Naziści wymordowali również jego braci i siostry. Ignatz Bubis trafił końcem 1944 r. do obozu pracy w Częstochowie, gdzie został robotnikiem przymusowym w fabryce amunicji. 16 stycznia 1945 r. obóz został wyzwolony przez Armię Czerwoną.

Jak wielu innych przedstawicieli narodu żydowskiego, którzy przeżyli obozy zagłady i pracy przymusowej, wrócił po wojnie do Niemiec i brał aktywny udział w odbudowie kraju. Najpierw przebywał w radzieckiej strefie okupacyjnej, ale z powodu dochodzenia przez radziecką tajną policję w sprawie szmuglu dużej ilości kawy uciekł w 1949 r. na Zachód. W Pforzheim i Stuttgarcie zajmował się handlem biżuterią i złotem, a od 1956 r. budował swoją przyszłość razem z żoną Idą we Frankfurcie nad Menem. W Moguncji inwestował w handel nieruchomościami, przez co w okresie protestów studenckich i ruchu właścicieli domów we frankfurckiej dzielnicy Westend stał się od 1960 r. osobą kontrowersyjną w mieście.

Bubis w 1969 r. wstąpił do FDP (pol. Wolna Partia Demokratyczna). W 1976 r. objął przewodnictwo w radzie rozgłośni Hessischer Rundfunk. Od 1980 r. angażował się w działalność organizacji żydowskich. W latach 1983-1998 był przewodniczącym Gminy Żydowskiej we Frankfurcie. W tej roli zwrócił na siebie uwagę z okazji konfliktu związanego z wystawieniem sztuki teatralnej Rainera Wernera Fassbindera Der Müll, die Stadt und der Tod (Śmieci, miasto i śmierć), gdy współdziałał w okupacji frankfurckiej sceny, aby uniemożliwić wystawienie antysemickiej sztuki.

W 1989 r. został zastępcą przewodniczącego Centralnej Rady Żydów w Niemczech, centralnej organizacji Gmin Żydowskich, a w 1992 r. przewodniczącym, po śmierci Heinza Galinskiego. W związku z nieugiętą publiczną postawą przeciw od dawna przezwyciężanym uprzedzeniom rasizmu i antysemityzmu sam stał się celem radykalnych ataków. W ostatnich latach działalności angażował się w debacie o berlińskim «pomniku dla zamordowanych Żydów Europy» i opowiadał się za odszkodowaniami dla byłych robotników przymusowych nacjonalistycznego reżimu. W 1998 r. ściągnął na siebie uwagę krytyczną wypowiedzią przeciw pisarzowi Martinowi Walserowi, który w sposób dwuznaczny wypowiedział się w sprawie o instrumentalnym obchodzeniu się z niemiecką historią i holokaustem w Niemczech.

W lecie 1999 r. Bubis na koniec swojej pracy przewodniczącego Centralnej Rady Żydów w Niemczech dokonał pewnego podsumowania stosunków między społeczeństwem żydowskim i nieżydowskim. Jego sceptycyzm znalazł wyraz w jego ostatnim życzeniu, które zostało zrealizowane po jego śmierci 13 sierpnia 1999 roku. Pochówek Ignatza Bubisa odbył się w Tel Awiwie, ponieważ obawiał się zbezczeszczenia swojego grobu przy pogrzebie w Niemczech. Niestety miał rację, co potwierdzają liczne ataki na grób Heinza Galinskiego.

Od 2001 roku miasto Frankfurt przyznaje co trzy lata nagrodę Ignatz-Bubis-Preis.

Dzieła (wybór)


  • Ich bin ein deutscher Staatsbürger jüdischen Glaubens, 1993.

Literatura


  • Fritz Backhaus, Raphael Gross, Michael Lenarz (Hrsg.): Ignatz Bubis. Ein jüdisches Leben in Deutschland. Jüdischer Verlag im Suhrkamp-Verlag, Frankfurt am Main 2007,
  • Musioł, Anna: Erinnern und Vergessen - Wiesbaden : VS-Verl., 2012

Linki