Christian Friedrich Börner


Christian Friedrich Börner (także Boerner; ur. 6 listopada 1683 r. w Dreźnie; zm. 19 listopada 1753 r. w Lipsku) - niemiecki teolog luterański.

Christian Friedrich Börner by Rosbach
Christian Friedrich Börner.
Źródło: Wikimedia Commons

Genealogia


Ojciec Johann Georg Boerner (1646-1713), radca dworu i nadkonsystorza; matka Katherina Elisabeth, wnuczka Benedikta Carpzova (1595-1666); - ożenił się 1) z Dorotheą Sybillą z domu Gräve, 2) z Rahelą Christiną Schreiter (1704-1750); miał 17 dzieci.

Życiorys


Christian Friedrich Börner studiował od 1701 r. filozofię, filologię i teologię na uniwersytecie w Lipsku, gdzie w 1703 r. uzyskał tytuł magistra filozofii. W latach 1704-1707 studiował teologię w Wittenberdze. Od 1705 do 1706 r. podróżował w towarzystwie profesora wittenberskiego Johanna Wilhelma von Bergera (1672-1751) do Holandii i Anglii. W Amsterdamie kupił bibliotekę Petera Franza (zm. 1704), razem ze znajdującym się w niej rękopisem Listów Pawła, które później wydał i obecnie są znane jako Codex Boernerianus. Nazwa kodeksu wywodzi się od jego nazwiska Boerner.

Po powrocie do Lipska Börner został w 1707 profesorem etyki, w 1708 r. profesorem języka greckiego i łacińskiego oraz jednocześnie licencjatem i doktorem teologii. W 1710 r. mianowano go profesorem nadzwyczajnym, w 1713 r. został czwartym, a w 1723 r. pierwszym profesorem zwyczajnym teologii. W latach 1711-36 pełnił funkcję dyrektora biblioteki uniwersyteckiej, w latach 1715-21 był kanonikiem w Zeitz i eforem elektorskich stypendystów, od 1721 r. kanonikiem w Miśni, a od 1731 r. asesorem konsystorza. Był także kilka razy dziekanem i rektorem uniwersytetu.

  Christian Friedrich Börner  reprezentował ortodoksję luterańską i zajmował się egzegezą Starego i Nowego Testamentu. Jego szczególną zasługą było ustanowienie w 1710 r. akademickich nabożeństw w kościele św. Pawła, w których głosił kazania razem z Gottfriedem Oleariusem (1672-1715) i Cyprianem Abichtem. W latach 1728-34 wydawał pisma Marcina Lutra (1483-1546).

Dzieła (wybór)


  • Enth. außerdem: Das Merckwürdige Jahr und Tag des Todes Der Hoch-Edlen ... Christina Elisabeth Geierin/ gebohrner Carpzovin/ Des großen Theologi ... Martini Geieri ... Frau Wittwen ... Wolte bey dem angestellten Trauer-Actu war der XVI. Tag des Monats Septembris, A. M. DCC.III. Zu einiger Beruhigung ... in Abwesenheit erwegen Dero betrübtester Enckel Christian Friedrich Börner. 1708.
  • Dissertatio Altera De Exvlibvs Graeciae Iisdemqve Literarvm In Italia Instavratoribvs. 1705.
  • Davidische Glaubens-volle Gelassenheit bey grosser Hertzens-Angst : Welche der Geist des Herrn in der weiland Hoch-Edlen Frauen/ Frauen Johan[n]en Christinen/ gebohrnen Geierin/ Tit. Herrn Johann Ægidii Alemanns auff Schmiedeberg ... Ehe-Gemahlin/ zu allen Zeiten gewürcket/ und biß zu Dero/ im 47ten Jahre Jhres Alters ... war der 28. Aprilis itzt-lauffenden 1709ten Jahres ... in Dresden ... genommenen freudigen und seel. Ende/ recht gnädiglich erhalten/ Aus Deren erwehlten Leichen-Sprüchen/ Psal. 68, 21. 22. Johann. 16, 33. Psal. 25, 17. Am Tage Jhrer angestellten letzten Ehren- und Gedächtniß-Predigt/ war Dom. Exaudi, den 12. Maji besagten Jahres ... erwogen und vorgestellet. 1709.
  • De Colloqvio Avgvstano Lvtheri Cvm Caietano R. P. Legato. 1722.
  • Ad panegyrin acad. solenni quatuor theologiae licentiatorum renuntiationi sacram ... invitat. 1723.
  • Die mit Christo gekreuzigten gläubigen Christen. 1743
  • De tenaci orthodoxae doctrinae studio, necessario ecclesiae doctorum requisito e Tit. 1749.
  • De doctis hominibus Graecis litterarum Graecarum in Italia instauratoribus liber. 1750.
  • Auserlesene Bedenken der Theologischen Facultät zu Leipzig : In drey Theile verfasset. 1751.

Literatura


  • Heinrich Döring: Die Gelehrten Theologen Deutschlands im achtzehnten und neunzehnten Jahrhunderts. Johann Karl Gottfried Wagner, Neustadt an der Orla 1831, T. 1, s. 134.
  • Clemens Brockhaus: „Boerner, Christian Friedrich w Allgemeine Deutsche Biographie (ADB). Tom 3, Duncker & Humblot, Leipzig 1876, s. 33 (online).

Linki


  • Biogram, w: Professorenkatalog der Universität Leipzig.
  • Portrety, w: Trierer Porträtdatenbank.
  • Pisma, w: Katalog der Bayerischen Staatsbibliothek München (BSB).