Hans Blüher

Hans Blüher (pseudonim Artur Zelvenkamp (1922); ur. 17 lutego 1888 r. w Świebodzicach (wówczas niem. Freiburg in Schlesien); zm. 4 lutego 1955 r. w Berlinie) - niemiecki pisarz, psychoterapeuta i filozof. Znany jako jeden z pierwszych niemieckich obrońców homoseksualizmu przed I wojną światową. Opublikował książkę »Die Rolle der Erotik in der männlichen Gesellschaft« 2 tomy, 1917 i 1919, pol. Rola erotyki w męskim społeczeństwie). (wyznania ewangelickiego)

Hans Blüher. Źródło: Wikimedia Commons

Genealogia ↑

Ojciec Hermann Blüher (1859-1926), aptekarz; matka Helene z domu Aschenborn (1859-1934); - ożenił się w 1924 roku; miał 2 dzieci.

Życiorys ↑

W 1896 r. ojciec Hansa Blühera wraz z rodziną przeniósł się ze Świebodzic do Halle, a w 1898 r. do Steglitz (obecnie dzielnica Berlina), gdzie Hans Blüher uczęszczał do miejscowego gimnazjum. W 1902 został członkiem ruchu młodzieżowego Wandervogel (pol. Wędrowny ptak) i przyłączył się do grupy Oberbachant Karla Fischera (1881-1941). W latach 1904/05 doszło do rozłamu w ruchu i Blüher stał się członkiem nowej grupy założonej przez Fischera tzw. Altwandervogel. W 1905 r. Blüher przyłączył się do 40-letniego właściciela dóbr ziemskich Wilhelma Jansena, który aktywnie działał w Komitecie naukowo-humanitarnym (niem. Wissenschaftlich-humanitäres Komitee, WHK) Magnusa Hirschfelda (1868-1935), który przeciwstawiał się karaniu homoseksualistów. W 1906 r. Blüher objął kierownictwo w Eltern- und Freundesrat (Eutrat), ale gdy na jaw wyszły jego skłonności homoseksualne został w 1908 r. zwolniony z pełnionej funkcji. W 1907 r. zdał maturę, po czym studiował filologię klasyczną w Bazylei oraz filozofię i psychologię w Berlinie.

30 kwietnia 1912 r. Hans Blüher poznał osobiście Magnusa Hirschfelda i powierzył mu edycję pisma »Die drei Grundformen der Homosexualität« (1912), w którym przedstawił trzecią drogę teorii inwersji Sigmunda Freuda (1856-1939) i teorii stanu pośredniego Hirschfelda. Sam nawiązał korespondencję z Freudem, która trwała od maja 1912 do sierpnia 1913. W latach 20-tych narastał jego antysemityzm. Nie opowiadał się za radykalną zagładą Żydów, lecz za dobrowolnym ich wymarszem do jakiegoś nowego, wyimaginowanego kraju, albo za przymusowym wypędzeniem z chrześcijańskiego społeczeństwa. Jego ksenofobia była skierowana nie tylko przeciw Żydom, ale także przeciw Francuzom i Amerykanom. Z częściowym powodzeniem zabiegał o przyjęcie do niemieckich kręgów narodowych i arystokratycznych. W latach 1928-1933 regularnie publikował artykuły w czasopiśmie Der Ring. Politische Wochenschrift. W 1928 r. został kilka razy zaproszony przez cesarza Wilhelma II (1859-1941) do Doorn koło Utrechtu.

W czasach nazistowskich pomimo, że nie należał do żadnej organizacji partyjnej i nie mógł wykazać się ukończeniem jakichkolwiek studiów fachowych wstąpił do Deutsche Allgemeine Ärztliche Gesellschaft für Psychotherapie (pol. Niemieckie Powszechne Towarzystwo Lekarskie Psychoterapii) i prywatnie przyjmował pacjentów w swoim mieszkaniu w Berlin-Hermsdorf. W tym czasie napisał też główne dzieło »Die Achse der Natur. System der Philosophie als Lehre von den reinen Ergebnissen der Natur« (opublikowane w 1949), które tylko przez kilku szwajcarskich i francuskich naukowców zostało pozytywnie ocenione.

Po wojnie Hans Blüher został oskarżony o mizoginizm i neoplatonizm. Od wydania w 1912 r. trzytomowego dzieła »Wandervogel« (pol. Wędrowny ptak) uważany jest za duchowego twórcą ruchu młodzieżowego w Niemczech. Po ukazaniu się tego pisma rzekomą podstawową siłą ruchu Wędrowny ptak stała się męska miłość w sensie antycznym. Naszkicował teorie dotyczące prawdziwej męskości, prowadzącą do przekonania, że homoseksualizm powinien być ceniony jako najwyższy stan człowieczeństwa. To doprowadziło go do konfliktu z Zygmuntem Freudem, który jednakże nie dystansował się od tego, żeby homoseksualizm traktować jako chorobę.

Blüher żądał zaprzestania stosowania kar wobec homoseksualistów, gdyż w przeciwieństwie do Freuda oceniał homoseksualizm jako męską skłonność, a przez to zawsze powracającą antropologiczną stałą. Natomiast męsko-żeński związek służy założeniu rodziny.

Hans Blüher był szczególnie znany w swoim czasie, a także obecnie dzięki teoretycznemu połączeniu społecznych form związku mężczyzn i wówczas jeszcze młodego ruchu młodzieżowego. Sztandarowe dzieło Armina Mohlera (1920-2003) »Die Konservative Revolution in Deutschland 1918–1932« (1949) wskazuje, że może być mowa tylko o pewnej warunkowej recepcji Blühera. Wynika to z faktu, że ocena pracy Blühera jest ograniczona utratą wielu tekstów. Tak więc nie jest jasne, gdzie znajduje się obszerna korespondencja autora, jak również rejestr Hans-Blüher-Archivs założony przez Wolfa-​Heriberta Flemminga. Jedynie istniejące pisma Blüher świadczą o tym, że jego oddziaływanie było wówczas i jest także obecnie widoczne w literaturze, poezji i badaniach w Niemczech.

Bardzo kontrowersyjna w teologicznym świecie katolickim i protestanckim stała się wydana w 1921 r. książka »Aristie des Jesus von Nazareth«, w której przedstawił nowe, zupełnie odbiegające od dotychczasowego, pojmowanie postaci Chrystusa. Jego dokonania zostały docenione tylko przez nielicznych znawców. Wśród nich znaleźli się pisarze Thomas Mann (1875-1955), Klaus Mann (1906-1949), Franz Werfel (1890-1945) i Franz Kafka (1883-1924). Kontakt z Blüherem utrzymywali także poeci Gottfried Benn (1886-1956) i Rainer Maria Rilke (1875-1926).

"Konserwatywny rewolucjonista", jak nazywał siebie Hans Blüher, zmarł na marskość wątroby 4 lutego 1955 r. w Berlinie.

Dzieła (wybór) ↑

Literatura ↑

Linki ↑

Ten artykuł jest dostępny na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa-Użycie niekomercyjne-Na tych samych warunkach 4.0 Międzynarodowe.