Karl Bleibtreu

Karl August Bleibtreu (znany także jako Carl Bleibtreu; ur. 13 stycznia 1859 r. w Berlinie; zm. 30 stycznia 1928 r. w Locarno, w Szwajcarii) – niemiecki pisarz, redaktor, krytyk, wydawca i centralna postać ruchu naturalistycznego. (wyznanie ewangelickie).

Karl Bleibtreu
Karl Bleibtreu.
Źródło: Wikimedia Commons

Genealogia

Ojciec Georg (27.3.1828-16.10.1892), malarz batalista, syn Georga Philippa i Alette Catherine Weinrath; matka Johanna Maria Charlotte Tenhaeff; – ożenił się w 1894 r. z Julią Gambon z Chur (Szwajcaria).

Życiorys

Karl Bleibtreu studiował filozofię na uniwersytecie w Berlinie. W 1884 r. przerwał studia i odbył podróż po Europie. W tym samym roku objął w Berlinie kierownictwo gazety »Kleines Tagblatt«. Od 1885 r. żył w Berlinie-Charlottenburgu jako wolny pisarz i poznał w tym czasie Michaela Georga Conrada, z którym od 1888 do 1890 r. wydawał czasopismo »Die Gesellschaft: realistische Wochenschrift für Literatur, Kunst und Leben«, dzięki któremu uzyskał znaczenie historyczno-literackie jako krytyk. W 1888 r. umożliwił Friedrichowi Lienhardowi publikację jego pierwszego artykułu na łamach czasopisma »Die Gesellschaft«.

Od 1886 r. Bleibtreu wydawał programowe pismo »Revolution der Literatur«, w którym domagał się nowego realizmu i dzięki któremu stał się sławny. Razem z Konradem Alberti i Michaelem Georgiem Conradem założył w 1890 r. stowarzyszenie teatralne Deutsche Bühne (Niemiecka scena), które uważane było za konkurencję do ówczesnego stowarzyszenia teatralnego Freie Bühne (Wolna scena). Projekt ten jednak nie odniósł sukcesu i już 26 kwietnia 1891 r. stowarzyszenie rozwiązano. Od 1908 r. Bleibtreu mieszkał w Szwajcarii.

Karl Bleibtreu uchodzi za ważnego przedstawiciela naturalizmu w niemieckiej literaturze. Przez swoją egocentryczność i przerost ambicji zyskał obok wielu przyjaciół także wielu wrogów. Sam siebie określał jako geniusza poetyckiego i przeciwstawiał się wielkim mężom stanu. Podobnie jak Michael Georg Conrad prowadził przez całe życie walkę z krytyką literacką. Krytyka literatury miała jego zdaniem wielkie znaczenie, ponieważ pozytywna krytyka mogła przyczynić się do rozsławienia nawet nieutalentowanego autora, a negatywna mogłaby zniszczyć egzystencję utalentowanego twórcy. Sam siebie określał jako antysemitę i podejrzewał spisek żydowskiej prasy.

Karl Bleibtreu opublikował ponad 100 epickich, dramatycznych, lirycznych, krytycznych i naukowych pism. Jako poeta i historyk wojenny próbował w licznych książkach o bitwach, począwszy od »Dies irae« (1882) a skończywszy na »Weltbrand« (1912), stworzyć bliski obraz wojny światowej łącząc nordycko-bohaterski patos z historycznym obiektywizmem.

Chociaż uważał się za zdolnego krytyka to przytrafiały się także jemu błędne osądy takie jak przecenienie Theodora Storma i Gottfrieda Kellera, a odrzucenie Henrika Ibsena.

Dzieła (wybór)

  • Gunnlaug Schlangenzunge : Eine Inselmär. 1879.
  • Lord Byron's letzte Liebe : Drama in 5 Acten. 1881.
  • Aus Norwegens Hochlanden : 3 Novellen. 1883.
  • Dies irae : Erinnerungen eines französischen Offiziers an Sedan. 1884.
  • Kraftkuren : Realistische Novellen. 1885.
  • Napoleon bei Leipzig : eine Studie. 1885.
  • Revolution der Literatur. 1886.
  • Das Geheimniß von Wagram und andere Studien. 1887.
  • Geschichte der englischen Litteratur im neunzehnten Jahrhundert. 2 tomy, 1887-1888.
  • Vaterland : 3 Dramen. 1887.
  • Volk und Vaterland. 1887.
  • Schicksal : Schauspiel in fünf Akten. 1888.
  • Der Erbe : Soziales Schauspiel in vier Akten. 1889.
  • Die Propaganda der That : Sozialer Roman. 1890.
  • Kriegstheorie und Praxis. 1892.
  • Der Imperator : Napoleon 1814. 1893.
  • Der Übermensch : Charakterbild in fünf Akten. 1896.
  • Byron der Übermensch : sein Leben und sein Dichten. 1897.
  • Freie Liebe. 1897.
  • Von Robespierre zu Buddha. 1899.
  • Strategische Taktik der Schlachten : mit Berücksichtigung des Burenkrieges. 1900.
  • Der deutsch-französische Krieg in Schlachtenschilderungen. 3 części, 1902.
  • Die Vertreter des Jahrhunderts. 3 tomy, 1904.
  • Die Kommune. 1905.
  • Geist : Geschichte einer Mannheit. 1906.
  • Das neue Shakespeare-Evangelium. 1907.
  • Preussen gegen Europa. 1907.
  • Die Lösung der Shakespeare-Frage. 1909.
  • Bismarck : ein Weltroman in 4 Bänden. 1920.
  • Shakespeares Geheimnis. 1923.

Literatura

  • Gunnar Anger: Bleibtreu, Karl. W: Biographisch-Bibliographisches Kirchenlexikon (BBKL). Tom 25, Bautz, Nordhausen 2005, ISBN 3-88309-332-7, s. 61–69.
  • Diedrich Diederichsen: „Bleibtreu, Carl.” W: Neue Deutsche Biographie (NDB). Tom 2, Duncker & Humblot, Berlin 1955, ISBN 3-428-00183-4, s. 298 (online).
  • Falk Harnack: Die Dramen Carl Bleibtreus. Eine dramaturgische Untersuchung. Kraus Repr., Nendeln 1967. (= Germanische Studien, 199) Nachdruck der Ausgabe Berlin 1938.
  • Helmut Kasten: Die Idee der Dichtung und des Dichters in den literarischen Theorien des sogenannten deutschen Naturalismus: Karl Bleibtreu, Hermann Conradi, Arno Holz. Zur Geschichte der Auseinandersetzung zwischen dem deutschen Idealismus und dem westeuropäischen Positivismus und Naturalismus in deutschen Dichtungstheorien zu Ende des 19. Jahrhunderts. Diss. phil. Universität Königsberg 1935
  • Ottokar Stauf von der March: Carl Bleibtreu. Eine Würdigung. Mit einem Verzeichnis der Werke des Dichters. Krabbe, Stuttgart 1920.

Linki

Licencja Creative Commons
Ten artykuł jest dostępny na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa-Użycie niekomercyjne-Na tych samych warunkach 4.0 Międzynarodowe.