Johann Tobias Beck

Johann Tobias Beck (ur. 22 lutego 1804 r. w Balingen (Wirtembergia); zm. 28 grudnia 1878 r. w Tybindze) - niemiecki teolog ewangelicki, pisarz i profesor teologii systematycznej. Wybitny przedstawiciel wywodzącego się od Johanna Albrechta Bengla (1687-1752) tzw. realizmu biblijnego.

Johann Tobias Beck. Źródło: Wikimedia Commons

Genealogia

Ojciec Tobias Beck (1778-1849), mydlarz i rajca miejski w Balingen; matka Anna z domu Roller (1776-1836); - ożenił się 1) w 1827 r. z Luise z domu Fischer (1806-38), mieszkanką Rottweil, 2) w 1839 r. z Mathilde z domu Märklin, mieszkanką Tybingi; miał 4 synów i 4 córki z pierwszego małżeństwa oraz 2 dzieci z drugiego małżeństwa.

Życiorys

Beck ukończył szkołę łacińską w Balingen, później seminarium teologiczne w Urach, do którego również uczęszczał Eduard Mörike (1804-1875), a w 1822 r. rozpoczął studia na uniwersytecie w Tybindze, gdzie jako członek Tübinger Stift studiował do 1826 roku. W latach 1827-1829 był pastorem w Waldthann (obecnie część Kreßbergu) koło Crailsheim i siedem lat (do 1836) pastorem miejskim w Mergentheim. W 1836 r. został powołany jako profesor nadzwyczajny do Bazylei, skąd w 1843 r. wrócił dzięki staraniom Ferdinanda Christiana Baura (1792-1860) do Tybingi, gdzie aż do śmierci był profesorem zwyczajnym teologii systematycznej na tamtejszym uniwersytecie oraz wygłaszał kazania, które w ostatnich dziesięciu latach nie mógł głosić z ambony z powodu zawrotów głowy.

Znaczenie

Beck poza dogmatyką i etyką zajmował się głównie egzegezą Starego Testamentu (prorocy mniejsi) i Nowego Testamentu (Listy do Rzymian i Efezjan, Listy św. Piotra, Listy Pastoralne (dwa do Tymoteusza i jeden do Tytusa) i Objawienie św. Jana). W wykładach praktyczno-dogmatycznych poruszał kwestie nauczania religii. Wychowany w duchu szwabskiego biblicyzmu ukształtowanego przez Johanna Albrechta Bengla i Friedricha Christopha Oetingera (1702-1782) chciał w przeciwieństwie do zorientowanej na wyznanie teologii kościelnej uczynić Pismo Święte jedynym obiektem swoich teologicznych badań i z niego wznieść "organiczny system". W Kościele dążył do rozbudzenia biblijnej pobożności, pomimo że często go atakował, ponieważ "sprzeniewierzył się Słowu Bożemu i duchowi pierwotnego chrześcijaństwa". Do Tybingi przybywali studenci z całych Niemiec oraz z za granicy. W Finlandii i Szwecji cieszył się wielkim poważaniem, które w Finlandii przetrwało do dzisiaj. Do dzisiaj są wydawane jego pisma i przyznawana jest od 1987 r. corocznie nagroda jego imienia Johann-Tobias-Beck-Preis.

Dzieła (wybór)

• Versuch einer pneumatisch-hermeneutischen Entwicklung des neunten Kapitels im Briefe an die Römer. 1833.
• Umriss der biblischen Seelenlehre. 1843.
• Die alte Wahrheit für die neue Zeit. 1848.
• Zur Stärkung des Glaubens. 1865.
• Einleitung in das System der christlichen Lehre. 1870.
• Kirche und Staat und ihr Verhältniß zu einander. 1870.
• Pastorallehren nach Matthäus und der Apostelgeschichte. 1880.
• Vorlesungen über christliche Ethik. 3 tomy, 1882-83.

Literatura

• Ernst Christian Achelis: „Beck, Johann Tobias.” W: Allgemeine Deutsche Biographie (ADB). Tom 46, Duncker & Humblot, Leipzig 1902, s. 297-302 ( online).
• Geert Sentzke: „Beck, Johann Tobias.” W: Neue Deutsche Biographie (NDB). Tom 1, Duncker & Humblot, Berlin 1953, ISBN 3-428-00182-6, s. 703 (online).
• Friedrich Wilhelm Bautz: Beck, Johann Tobias. W: Biographisch-Bibliographisches Kirchenlexikon (BBKL). Tom 1, Bautz, Hamm 1975. 2, s. 445-446.