Eduard von Bauernfeld

Eduard von Bauernfeld (pseudonimy: Rusticocampius, Feld; ur. 13 stycznia 1802 w Wiedniu; zm. 9 sierpnia 1890 w Wiedniu) – austriacki komediopisarz. Od 1848 roku był członkiem korespondencyjnym Austriackiej Akademii Nauk. (wyznanie katolickie)

Portret Eduarda von Bauernfelda autorstwa Franza Dobiaschofskyego, 1850. Źródło: Wikimedia Commons

Genealogia

• Ojciec: Laurenz (Lorenz) Cajetan Novag (Nowak, 1774–1849), lekarz w St. Marxer Bürgerspital w Wiedniu oraz profesor wychowania fizycznego na uniwersytecie;
• Matka: Elisabeth (1770–1831), wdowa po adwokacie sądu dworskiego Josephie Feichtinger (zm. 1791), córka Johanna Antona Hofbauera (Hoffpaur), od 1763 von Bauernfeld i Anny Barbary (von) Teibler (1742–75).

Życiorys i twórczość

Eduard von Bauernfeld był nieślubnym dzieckiem Elisabeth von Bauernfeld i Lorenza Novaga. Ukończył wiedeńskie Schottengymnasium (1813–18), studiował na uniwersytecie w Wiedniu filozofię i filologię (1818–21) oraz prawo (1821–25). Po studiach był od września 1826 praktykantem-koncypistą w rządzie Dolnej Austrii, od 1827 był koncypistą w urzędzie okręgowym w Viertel unter dem Wienerwald (Industrieviertel), od 1830 praktykantem w kamerze dworskiej, od 1843 urzędnikiem w dyrekcji loterii. W związku z sytuacją polityczną zwolniono go w 1848 roku ze służby państwowej i od tego czasu poświęcił się wyłącznie pisarstwu.

Eduard von Bauernfeld obracał się w kręgu znanych postaci kultury biedermeierowskiej, do którego należeli Moritz von Schwind, Franz Schubert, Franz Grillparzer, Ferdinand Raimund, Ernst von Feuchtersieben, Nikolaus Lenau, Anastasius Grün i inni. Jego wiersze ukazywały się w gazetach i wcześnie stał się znany. Stworzył w tradycji wiedeńskiej komedii i wzorowane na szkole francuskiej zabarwione lokalnym kolorytem wiedeńskim komedie towarzyskie Magnetyzer (1823), Die Bekenntnisse (1834), Bürgerlich und romantisch (1835), Großjährig (1846), Krisen (1852), Aus der Gesellschaft (1867). Uczestniczył w tłumaczeniu wiedeńskiego wydania dzieł Wiliama Shakespeare'a. Do 1849 roku ukazały się 43 jego sztuki i odbyło się ponad 1000 ich wystawień, z czego duża część w Burgtheater.

Od lat 40-tych walczył o reformę cenzury, o konstytucję i rozwiązanie kwestii niemieckich. Po ciężkiej chorobie w 1848 roku pozostał tylko obserwatorem wydarzeń politycznych. Jako poeta i pisarz odzwierciedlił zachodzące zmiany w Austrii. Przejście od absolutyzmu do państwa konstytucyjnego opisał w szkicach, esejach i wspomnieniach Ze starego i nowego Wiednia (Aus Alt- und Neu-Wien, 1872).

Dzieła (wybór)

• Der Magnetiseur (Magnetyzer, komedia), 1823.
• Leichtsinn aus Liebe (Lekkomyślność z miłości, komedia), 1831.
• Das letzte Abenteuer (Ostatnia przygoda, komedia), 1834.
• Bürgerlich und romantisch (Mieszczański i romantyczny), 1835.
• Zwei Familien (Dwie rodziny, dramat), 1840.
• Die Geschwister von Nürnberg (Rodzeństwo z Norymbergii, komedia), 1840.
• Großjährig (Pełnoletni, komedia), 1846.
• Ein deutscher Krieger (Niemiecki wojownik, widowisko w 3 odsłonach), 1847.
• Die Republik der Thiere (Republika zwierząt, dramat fantastyczny), 1848.
• Gedichte (Wiersze), 1852.
• Ein Buch von uns Wienern: in lustig-gemüthlichen Reimlein (Książka o nas Wiedeńczykach: w wesołych i miłych rymach), 1858.
• Aus der Gesellschaft (Z towarzystwa), 1867.
• Aus Alt- und Neu-Wien (Ze starego i nowego Wiednia), 1872.

Literatura

• Horner, Emil, "Bauernfeld, Eduard von" w: Allgemeine Deutsche Biographie 46 (1902), s. 243-247 [Online-Version]; URL: https://www.deutsche-biographie.de/pnd118507400.html#adbcontent
• Bietak, Wilhelm, "Bauernfeld, Eduard von" w: Neue Deutsche Biographie 1 (1953), s. 648-649 [Online-Version]; URL: https://www.deutsche-biographie.de/pnd118507400.html#ndbcontent