Paula Banholzer

Paula Banholzer-Gross (ur. 6 sierpnia 1901 w Markt Wald; zm. 25 lutego 1989 w Augsburgu) – niemiecka wychowawczyni i młodzieńcza miłość Bertolta Brechta (1898–1956).

Paula Banholzer
Paula Banholzer.

Genealogia

  • Ojciec: Carl Banholzer (1866–1922) pochodził z szwabskiego Thannhausen, lekarz najpierw w Thannhausen, a potem w Markt Wald i od 1912 w Augsburgu;
  • Matka: Maria (1870–1946) pochodziła z szwabskiego Thannhausen;
  • Poślubiła: w 1924 kupca Hermanna Großa;
  • Dzieci: nieślubny syn z Bertoltem Brechtem Frank Banholzer (1919–1943).

Życiorys

Paula Banholzer uczęszczała do szkoły dla dziewcząt Maria-Theresia-Schule w Augsburgu (obecnie Maria-Theresia-Gymnasium). Wiosną 1916 poznała w Augsburgu Bertolta Brechta. Końcem 1918 była z nim w ciąży. Bertolt Brecht prosił jej ojca o zgodę na ślub, ale ten odmówił i wysłał córkę na wieś, do Kimratshofen. Tam Paula urodziła 30 lipca 1919 syna Franka Banholzera. Prawną opiekunką dziecka stała się matka Pauli Maria. W tym charakterze wniosła w 1926 pozew do sądu przeciw Brechtowi i domagała się od niego alimentów, które zostały przez sąd przyznane. Frank Banholzer poległ w 1943 na froncie wschodnim.

Bertolt Brecht nazywał Paulę Banholzer „Bi” (bittersweet lub „Bittersüß”), czerpiąc to z dramatu Zmiana francuskiego poety i dramaturga Paula Claudela (1868–1955). Po urodzeniu syna Franka Paula Banholzer utrzymywała nadal związek miłosny z Brechtem, który w tym czasie mieszkał w Monachium. W 1920 była z nim ponownie w ciąży, ale w listopadzie 1920 poroniła, do czego - zdaniem Brechta - prawdopodobnie sama doprowadziła.

W lipcu 1921 Paula Banholzer rozpoczęła pracę wychowawczyni w Norymberdze i zrobiła pierwszy krok, aby zakończyć związek z Brechtem. Po śmierci ojca wróciła w 1922 do Augsburga i była pracownicą biurową w firmie M.A.N.. W tym samym roku odbyła z Brechtem krótką podróż przez Hamburg na wyspę Helgoland i do Berlina. Kiedy Bertolt Brecht, żonaty w tym czasie z Marianne Josephine Zoff (1893–1984), dowiedział się w lutym 1924, że ma zamiar wyjść za mąż, za augsburskiego kupca Hermanna Großa, posłał Helene Weigel (1900–1971), aby sprowadziła „Bi” do Berlina. Paula jednak nie przybyła. Odtąd ich korespondencja dotyczyła wyłącznie kosztów utrzymania ich syna. Helene Weigel miała powiedzieć: „Brecht wprawdzie posiadał wiele kobiet, ale kochał jedynie „Bi”.” Reminiscencje tej miłości znalazły wyraz w wielu wierszach Bertolta Brechta m.in. w So halb im Schlaf (1919) oraz Gleichklang (1953).

W 1981 Paula Banholzer napisała swoje pamiętniki, które opublikowała jako książkę. 29 listów Bertolta Brechta do Pauli Banholzer znajdowało się w spuściźnie jego brata Waltera Brechta. W 1992 ukazały się one w formie książki.

Literatura

  • Jürgen Hillesheim: Paula Banholzer w Augsburger Brecht-Lexikon. Personen – Institutionen – Schauplätze, Königshausen & Neumann, Würzburg 2000, s. 38–40.
  • Jürgen Hillesheim: Bertolt Brecht – Erste Liebe und Krieg. Augsburg 2008.

Linki