Jens Immanuel Baggesen


Jens Immanuel Baggesen (ur. 15 lutego 1764 roku w Korsør, Seeland; zm. 3 października 1826 roku w Hamburgu) - duńsko-niemiecki pisarz, tłumacz i zwolennik oświecenia oraz Rewolucji Francuskiej. Pisma swoje pisał po duńsku, jak i po niemiecku. Już za życia nadano mu przydomek »duńskiego Wielanda«. (wyznania ewangelickiego)

Baggesen Jens
Jens Immanuel Baggesen.
Źródło: Wikimedia Commons

Genealogia


Ojciec Bagge Baggesen (1735-1785), ekonom w Korsör; matka Anna Möller; dziadek ze strony ojca Jens Baggesen, nauczyciel wiejski w Boböl koło Horsens; - ożenił się 1) w Könitz koło Berna 5 marca 1790 roku z Sophie von Haller (1787-1797), wnuczką poety Albrechta von Hallera, 2) w Paryżu 28 czerwca (ślub kościelny 11 lipca) 1799 roku z Fanny (1774–1822), córką pastora ewangelicko-reformowanego Salomona Reybaza; z 1) małżeństwa miał syna Augusta Baggesena (1795-1865), który wydał duńskie dzieła ojca i fragmenty jego spuścizny i napisał jego biografię oraz Carla A. R. B. (1793-1873), pastora w katedrze w Bernie, wydawcę filozoficznej spuścizny ojca, który z bratem Augustem wydał dzieła poetyckie w języku niemieckim.

Życiorys


Baggesen pracował jako kopista od 12 roku życia. Dzięki stypendium ukończył szkołę w Slagelse i od 1785 studiował teologię w Kopenhadze. W 1785 opublikował opowiadania komiczne w stylu Christopha Martina Wielanda, które odniosły wielki sukces i umożliwiły mu zrealizowanie życiowego marzenia i po ukończeniu studiów odbycie w 1789 podróży przez Niemcy, Szwajcarię, Francję i Anglię. W pierwszej fazie podróżował z Friederike Brun. Podczas dalszej podróży poznał w Eutin Johanna Heinricha Voßa, z którym połączyła go dożywotnia przyjaźń. W Hamburgu spotkał Friedricha Gottlieba Klopstocka, a w następnym roku Schillera, Wielanda i Carla Leonharda Reinholda.

Baggesen został w 1796 prepozytem, ale po śmierci żony zrezygnował z urzędu i w 1797 wyjechał do Paryża, gdzie w 1799 drugi raz się ożenił. W latach 1811-1813 był profesorem języka duńskiego i literatury duńskiej na uniwersytecie w Kilonii. W 1813 wrócił do Kopenhagi, gdzie artykułem skierowanym przeciw Adamowi Gottlobowi Oehlenschlägerowi wywołał publiczną waśń literacką, która trwała do 1820.

Zmarł w Hamburgu podczas powrotu z kolejnego pobytu w sanatorium. Został pochowany we wspólnym grobie ze swoim długoletnim przyjacielem Carlem Leonhardem Reinholdem na cmentarzu Parkfriedhof Eichhof w Kronshagen k. Kilonii.

Znaczenie


Jego poetyckie rozdwojenie stawia go między Wielandem i Klopstockiem. Podczas, gdy Komischen Erzählungen (Komiczne opowiadania) przyniosły mu uznanie, chwilowe bogactwo i miano »duńskiego Wielanda«, to próba pisania liryki, od i elegii w stylu Klopstocka stała się przyczyną wyjazdu z Kopenhagi, po złym przyjęciu opery Holger Danske Friedricha Ludwiga Aemiliusa Kunzena, do której napisał libretto. W odach też wyrażał swój podziw i uznanie dla Rewolucji Francuskiej. W swojej humorystycznej i polemicznej poetyce posługiwał się komedią, a jedynie raz posłużył się satyrą w Der vollendete Faust oder Romanien in Jauer. Jego najbardziej znanym utworem jest Das Labyrinth, w którym opisuje swoje wrażenia podczas podróży w 1789 z Kopenhagi do Bazylei.

Dzieła (wybór)


  • Comiske Fortællinger, 1785.
  • Das Labyrinth oder Reise durch Deutschland in die Schweiz, 1789.
  • Holger Danske, 1789.
  • Ungdomsarbeider, 1791.
  • Erik Eiegod , 1798.
  • Gedichte, 1803.
  • Parthenais oder die Alpenreise, 1807.
  • Heideblumen , 1808.
  • Adam und Eva oder die Geschichte des Sündenfalls , 1826.

Literatura


  • Rüdiger Zymner: „Baggesen, Jens” w Historisches Lexikon der Schweiz (HLS, online).
  • Elschenbroich, Adalbert: „Baggesen, Jens Immanuel” w Neue Deutsche Biographie (NDB). Tom 1 (1953), s. 538-539 (online).

Linki