Jens Immanuel Baggesen
Jens Immanuel Baggesen (ur. 15 lutego 1764 roku w Korsør, Seeland; zm. 3 października 1826 roku w Hamburgu) - duńsko-niemiecki pisarz, tłumacz i zwolennik oświecenia oraz Rewolucji Francuskiej. Pisma swoje pisał po duńsku, jak i po niemiecku. Już za życia nadano mu przydomek »duńskiego Wielanda«. (wyznania ewangelickiego)
 |
| Jens Immanuel Baggesen. Źródło: Wikimedia Commons |
Genealogia ↑
Ojciec Bagge Baggesen (1735-1785), ekonom w Korsör; matka Anna Möller; dziadek ze strony ojca Jens Baggesen, nauczyciel wiejski w Boböl koło Horsens; - ożenił się 1) w Könitz koło Berna 5 marca 1790 roku z Sophie von Haller (1787-1797), wnuczką poety Albrechta von Hallera, 2) w Paryżu 28 czerwca (ślub kościelny 11 lipca) 1799 roku z Fanny (1774–1822), córką pastora ewangelicko-reformowanego Salomona Reybaza; z 1) małżeństwa miał syna Augusta Baggesena (1795-1865), który wydał duńskie dzieła ojca i fragmenty jego spuścizny i napisał jego biografię oraz Carla A. R. B. (1793-1873), pastora w katedrze w Bernie, wydawcę filozoficznej spuścizny ojca, który z bratem Augustem wydał dzieła poetyckie w języku niemieckim.
Życiorys ↑
Baggesen pracował jako kopista od 12 roku życia. Dzięki stypendium ukończył szkołę w Slagelse i od 1785 studiował teologię w Kopenhadze. W 1785 opublikował opowiadania komiczne w stylu Christopha Martina Wielanda, które odniosły wielki sukces i umożliwiły mu zrealizowanie życiowego marzenia i po ukończeniu studiów odbycie w 1789 podróży przez Niemcy, Szwajcarię, Francję i Anglię. W pierwszej fazie podróżował z Friederike Brun. Podczas dalszej podróży poznał w Eutin Johanna Heinricha Voßa, z którym połączyła go dożywotnia przyjaźń. W Hamburgu spotkał Friedricha Gottlieba Klopstocka, a w następnym roku Schillera, Wielanda i Carla Leonharda Reinholda.
Baggesen został w 1796 prepozytem, ale po śmierci żony zrezygnował z urzędu i w 1797 wyjechał do Paryża, gdzie w 1799 drugi raz się ożenił. W latach 1811-1813 był profesorem języka duńskiego i literatury duńskiej na uniwersytecie w Kilonii. W 1813 wrócił do Kopenhagi, gdzie artykułem skierowanym przeciw Adamowi Gottlobowi Oehlenschlägerowi wywołał publiczną waśń literacką, która trwała do 1820.
Zmarł w Hamburgu podczas powrotu z kolejnego pobytu w sanatorium. Został pochowany we wspólnym grobie ze swoim długoletnim przyjacielem Carlem Leonhardem Reinholdem na cmentarzu Parkfriedhof Eichhof w Kronshagen k. Kilonii.
Znaczenie ↑
Jego poetyckie rozdwojenie stawia go między Wielandem i Klopstockiem. Podczas, gdy Komischen Erzählungen (Komiczne opowiadania) przyniosły mu uznanie, chwilowe bogactwo i miano »duńskiego Wielanda«, to próba pisania liryki, od i elegii w stylu Klopstocka stała się przyczyną wyjazdu z Kopenhagi, po złym przyjęciu opery Holger Danske Friedricha Ludwiga Aemiliusa Kunzena, do której napisał libretto. W odach też wyrażał swój podziw i uznanie dla Rewolucji Francuskiej. W swojej humorystycznej i polemicznej poetyce posługiwał się komedią, a jedynie raz posłużył się satyrą w Der vollendete Faust oder Romanien in Jauer. Jego najbardziej znanym utworem jest Das Labyrinth, w którym opisuje swoje wrażenia podczas podróży w 1789 z Kopenhagi do Bazylei.
Dzieła (wybór) ↑
- Comiske Fortællinger, 1785.
- Das Labyrinth oder Reise durch Deutschland in die Schweiz, 1789.
- Holger Danske, 1789.
- Ungdomsarbeider, 1791.
- Erik Eiegod , 1798.
- Gedichte, 1803.
- Parthenais oder die Alpenreise, 1807.
- Heideblumen , 1808.
- Adam und Eva oder die Geschichte des Sündenfalls , 1826.
Literatura ↑
Linki ↑
- Portret Jens Immanuel Baggesen w Trierer Porträtdatenbank (Künstler und Dargestellte).
- Adrian Aebi: Jens Immanuel Baggesens "Parthenäis oder Die Alpenreise": eine vergessene Berner-Idylle.
- Der Däne, der auch auf Deutsch schrieb – Der Schriftsteller Jens Baggesen.