Auguste Rodin

Auguste Rodin, właściwie René François Auguste Rodin (ur. 12 listopada 1840 w Paryżu; zm. 17 listopada 1917 w Meudon) – francuski rzeźbiarz, rysownik, ilustrator, malarz, uważany za jednego z ojców nowoczesnej rzeźby. Realistyczna sztuka Rodina jest skrzyżowaniem romantyzmu i impresjonizmu, a rzeźbę modeluje walka między formą a światłem.

Auguste Rodin
Auguste Rodin, 1891.
Źródło: Wikimedia Commons

Genealogia

  • Ojciec: Jean-Baptiste Rodin (1803–1883), pracownik w prefekturze policji;
  • Matka: Marie Cheffer (1807-1871), córka tkacza z Lotaryngii;
  • Rodzeństwo: siostry Maria Louise (1837-1862) i Anna Olympe (1844-1848) oraz przyrodnia siostra Clothilde (ur.1832) z pierwszego małżeństwa ojca z Gabrielle Cateneau (1809-1836);
  • Żona: od 29 stycznia 1917 Rose Beuret (1844–1917), krawcowa i córka rolnika z Górnej Marny (fr. Haute-Marne);
  • Dzieci: syn Auguste Eugène Beuret (1866-1934) i 2 dzieci z Camille Claudel, których Rodin nigdy nie uznał.

Życiorys

Auguste Rodin uczył się między 1848 a 1849 rokiem w szkole Braci Doktryny Chrześcijańskiej (Les frères de la doctrine chrétienne) i od 1851 do 1853 w Beauvais w pensji prowadzonej przez wujka Jean-Hyppolite'a Rodina (1802-1855). Rodzice zauważyli zdolności artystyczne syna i 1854 roku zapisali go do bezpłatnej Szkoły Specjalnej Rysunku i Matematyki (L'École spéciale de dessin et de mathématiques, późniejsza École nationale supérieure des arts décoratifs) w Paryżu, gdzie rysunku uczył Horace Lecoq de Boisbaudran, a malarstwa Jean-Hilaire Belloc. Tam poznał Alphonse'a Legrosa. Od 1855 roku rozpoczął naukę rzeźbiarstwa u Antoine'a-Louisa Barye'a, potem Alberta-Ernesta Carrier-Belleuse'a. Po ukończeniu Szkoły Specjalnej Rysunku i Matematyki w 1857 starał się bezskutecznie o przyjęcie do Szkoły Sztuk Pięknych (L'École des beaux-arts). W wyniku tego niepowodzenia pracował zatem jako praktykant w warsztatach różnych rzeźbiarzy i dekoratorów, m.in. u Michela-Victora Crucheta. W tym czasie zaprzyjaźnił się z Jules'em Dalou.

8 grudnia 1862 roku zmarła młodsza siostra Rodina, Maria. Głęboko dotknięty jej śmiercią odbył nowicjat w Congrégation du Très-Saint-Sacrement. Jednak ojciec Eymard stwierdził, że brat Augustin nie nadaje się do klasztornego życia i przekonał go, aby kontynuował życie artystyczne. W maju 1863 roku Rodin opuścił zakon.

W 1864 roku spotkał dwudziestoletnią krawcową Rose Beuret, która stała się jego modelką i towarzyszką życia. W 1866 roku Rose Beuret urodziła syna Auguste Eugène Beuret (1866-1934), którego Rodin nigdy nie uznał.

Wykonane marmurowe popiersie Mężczyzna ze złamanym nosem (fr. Homme au nez cassé) nie zostało przyjęte do Salonu Paryskiego (fr. Salon de Paris) w 1865 roku, ale wersję zrealizowaną w zimie 1874–1875 eksponowano w Salonie Paryskim w 1875 roku. W latach 1865–70 rozpoczął współpracę ze znanym wówczas rzeźbiarzem Albertem-Ernestem Carrier de Belleuse'em, którego atelier produkowało liczne ornamenty do dekoracji architektonicznych paryskich budowli (Opéra Garnier, Hôtel de la Païva na Polach Elizejskich, Théâtre des Gobelins).

W towarzystwie belgijskiego rzeźbiarza Antoine-Josepha van Rasbourgha wyjechał w 1870 roku do Brukseli, aby uczestniczyć w ozdabianiu budynku giełdy brukselskiej (Bourse de Bruxelles). Po wybuchu wojny francusko–pruskiej w 1870 został zmobilizowany, ale wkrótce zwolniony z powodu krótkowzroczności. W marcu 1871 wrócił do Belgii z Albertem-Ernestem Carrier de Belleuse'em, z którym pracował do 1872 roku. W tym czasie zrealizował monumentalne rzeźby Azja i Afryka oraz kariatydy. W Brukseli uczestniczył także w dekorowaniu Palais des Académies (Pałac Akademii). W tym czasie wykoncypował przedstawianie tej samej rzeźby w trzech różnych technikach: terakota, gips, marmur.

W 1875 roku Auguste Rodin podróżował do Włoch (Turyn, Genua, Piza, Wenecja, Florencja, Rzym, Neapol), gdzie studiował dzieła Michała Anioła i Donatello. Po powrocie do Francji studiował rzeźby w francuskich katedrach. W 1876 roku pokazano pierwszy raz rzeźby Rodina w Stanach Zjednoczonych Ameryki. Pokazana w styczniu 1877 roku w Cercle Artistique et Littéraire de Bruxelles gipsowa statua Epoka brązu (fr. L'Âge d'airain), przedstawiająca młodego mężczyznę, do tego stopnia dawała wrażenie żywej, że czasopismo „L'Etoile belge” oskarżyło artystę o odlanie jej z natury. Ten spektakularny sukces z domieszką skandalu zapoczątkował jego fortunę i czterdziestoletnią karierę. Mnożyły się oficjalne zamówienia, a Rodin stał się portrecistą wyższych sfer. W 1878 roku stworzył nienaturalnej wielkości Świętego Jana Chrzciciela (fr. Saint Jean Baptiste), aby dowieść, że nie odlewa z natury.

Do 1882 roku pracował w manufakturze porcelany w Sèvres. W 1880 roku państwo kupiło jego rzeźbę Epoka brązu i przyznało mu pracownię na składowanie marmuru przy rue de l'Université 182, w 7 dzielnicy Paryża (miejsce pracy, które zachował do końca życia). W następnym roku państwo kupiło jego rzeźbę Święty Jan Chrzciciel. Po podróży do Anglii zrealizował w 1882 roku rzeźby figuralne Adam, Ewa i Myśliciel (fr. Le Penseur). W tym samym roku zastąpił swojego przyjaciela Alfreda Bouchera jako profesor grupy młodych adeptów rzeźbiarstwa. Do grupy tej należała dziewiętnastoletnia rzeźbiarka Camille Claudel, z którą połączył go burzliwy i namiętny związek, trwający do 1892 roku, ale widywali się regularnie jeszcze do 1898 roku. Camille Claudel praktykowała u Rodina od 1884 roku, pozowała mu do kilku rzeźb, m.in. Tors kobiety (fr. Torse de femme, 1884) i Aurora (1885). Uczestniczyła też przy powstawaniu grupy Mieszczanie z Calais (fr. Bourgeois de Calais) zamówionej w 1885 roku przez władze miasta Calais dla uczczenia pamięci Eustachego de Saint Pierre'a. Prawdopodobnie Camille była również inspiracją do rzeźb Wieczna wiosna (fr. L'Éternel Printemps, 1884) i Pożegnanie (fr. L'Adieu, 1892).

W 1887 roku Auguste Rodin został Kawalerem Orderu Legii Honorowej i zilustrował Kwiaty zła Baudelaire'a. Na wystawę światową w Paryżu w 1889 roku wykonał marmurową rzeźbę Pocałunek (fr. Le Baiser). W 1889 roku był jednym z założycieli Société nationale des beaux-arts (Narodowe Stowarzyszenie Sztuk Pięknych) i otrzymał zamówienie na pomnik Victora Hugo dla paryskiego Panteonu (fr. Panthéon). Dwa lata później wykonał pomnik Honoré de Balzaca. W 1892 roku został Oficerem Orderu Legii Honorowej oraz prezydentem sekcji rzeźby i wiceprezydentem w Société nationale des beaux-arts.

W 1895 roku kupił dom w (Villa des Brillants, obecnie mieści się tam Muzeum Rodina) w Meudon, gdzie stworzył warsztat dla swoich asystentów, pracowników i praktykantów. Tam też zgromadził kolekcję rzeźb antycznych i obrazów. W latach 1898-1905 miał romans z młodą polską arystokratką Zofią Postolską (1868-1942), jedną ze swoich uczennic. W 1899 roku otrzymał zamówienie na pomnik Puvisa de Chavannes'a. Tego samego roku odbyły się indywidualne wystawy prac Rodina w Brukseli, Amsterdamie, Rotterdamie i La Haye.

W wieku 60 lat Auguste Rodin został Kawalerem Orderu Leopolda (belgijski order) i poznał Helene von Beneckendorff und von Hindenburg, bratanicę Paula von Hindenburga, z którą podróżował do Włoch. Sporządzone przez rzeźbiarza marmurowe popiersie Helene von Beneckendorff und von Hindenburg (Helene von Nostitz) znajduje się w Monachium. Poznany w 1902 roku młody austriacki poeta, Rainer Maria Rilke, napisał esej Sur Rodin i był jego sekretarzem w latach 1905–06. W 1903 roku Rodin został Komandorem Orderu Legii Honorowej. Od 1903 do 1906 roku asystowała mu fińska rzeźbiarka i malarka Hilda Flodin, która jak liczne studentki i praktykantki Rodina została jego modelką i kochanką. Od 1904 roku kochanką Rodina była także malarka i pisarka brytyjska Gwendolen Mary John, która pozowała artyście do rzeźb Muza Whistler naga, z odciętymi ramionami (Muse Whistler nue, bras coupés) i Iris. Kolejną kochanką i modelką artysty, z którą związany był do 1912 roku, była hrabina Claire de Choiseul.

Od 1907 roku asystentem Rodina był Charles Despiau, któremu powierzył pracę nad rzeźbą w marmurze Génie du repos éternel (Geniusz wiecznego odpoczynku), przeznaczoną na pomnik malarza Puvisa de Chavannesa. W 1908 roku Auguste Rodin zamieszkał w Hôtel Biron, gdzie spotkał m.in. Henriego Matisse'a. Podróżował z Rilke i swoim przyjacielem, baskijskim malarzem Ignacio Zuloaga do Hiszpanii. Od 1909 roku jego praktykantką i kochanką była Jeanne Bardey. W 1910 roku został Wielkim Oficerem Orderu Legii Honorowej. Wciąż rosnąca sława Rodina spowodowała, że Metropolitan Museum of Art w Nowym Jorku zainaugurowało w 1912 roku salę poświęconą artyście. Tego samego roku ekspozycja prac Rodina miała miejsce w Tokio. W 1914 roku podróżował z Rose Beuret do Anglii. Rok później rozpoczął popiersie papieża Benedykta XV, które jednak nie dokończył, gdyż papież nie miał czasu na pozowanie.

W lipcu 1916 roku Rodin miał wylew krwi do mózgu. We wrześniu dokonał darowizn na rzecz państwa, m.in. swoich kolekcji i domu z atelier w celu utworzenia Muzeum Rodina, które powstało w Hôtel Biron. 29 stycznia 1917 roku, w wieku 77 lat, poślubił w Meudon, po 53 latach wspólnego życia, Rose Beuret, która zmarła już 14 lutego 1917 roku. Auguste Rodin zmarł 24 listopada tego samego roku i został pochowany obok żony w Meudon.

Dzieła (wybór)

  • 1864: Mężczyzna ze złamanym nosem (Homme au nez cassé), marmur, 44,8 x 41,5 x 23,9 cm, Musée Rodin, Paryż, online
  • 1877: Epoka brązu (L'Age d'airain), statua z brązu, 178 x 59 x 61,5 cm, Musée d'Orsay, Paryż, online
  • 1878: Święty Jan Chrzciciel (Saint Jean Baptiste), statua z brązu, 204,0 x 63,0 x 113,0 cm, Musée d'Orsay, Paryż
  • 1879: Obrona (La Défense) lub Wezwanie do broni (L'Appel aux armes), odlew z brązu, Portland Art Museum
  • Brama piekieł (La Porte de l'enfer), dzieło zamówione w 1880. Chociaż artysta pracował nad nim całe życie nigdy go nie ukończył. online
  • 1882: Myśliciel (Le Penseur), brąz, Musée Rodin, Paryż
  • 1882: Adam
  • 1882: Ewa
  • 1882: Ugolin i jego dzieci (Ugolin et ses enfants), gips, 41,5 x 40,3 x 58,7 cm, online
  • 1884: Wieczna wiosna (L'Éternel Printemps), brąz i marmur, 64,5 x 58 x 44,5 cm, Musée Rodin, Paryż, online
  • 1888–1898: Pocałunek (Le Baiser), marmur, Musée Rodin, online
  • 1889: Mieszczanie z Calais (Les Bourgeois de Calais), gips, 219,5 × 266 × 211,5 cm, Musée Rodin, Paryż, online
  • 1895–1897: Aurora (L'Aurore), marmur, 56 × 58 × 50 cm, Musée Rodin, Paryż, online
  • 1896: Medytacja (La Méditation) lub Wewnętrzny głos (La Voix intérieure), patynowany gips, 147 × 76 × 55 cm, Musée Rodin, Paryż, online
  • 1908: Katedra (La Cathédrale), kamień, 64 × 29,5 × 31,8 cm, pierwotny tytuł Arka Przymierza (L'Arche d’alliance), Musée Rodin, Paryż, online
  • 1908: Muza Whistler naga, z odciętymi ramionami (Muse Whistler nue, bras coupés),brąz, 223,5 × 90 × 109,5 cm, Paris, Musée Rodin, Paryż, online

Literatura

  • Gustave Coquiot: „Rodin à l'hôtel de Biron et à Meudon”, Paris, Ollendorff, 1917, online.
  • Maryline Desbiolles: „Avec Rodin”, Fayard, 2017.

Linki