Adolf Henselt

Georg Martin Adolph von Henselt (także Adolf Henselt; inna pisownia nazwiska Hänselt; ur. 9 maja 1814 w Schwabach; zm. 10 października 1889 w Bad Warmbrunn, obecnie Cieplice Śląskie-Zdrój na Dolnym Śląsku) – niemiecki kompozytor, pianista i nauczyciel gry na fortepianie w dobie romantyzmu. (wyznanie luterańskie)

Adolf Henselt ok 1830/40. Źródło: Wikimedia Commons

Genealogia

• Ojciec: Philipp Eduard (1777–1830), producent perkalu;
• Matka: Caroline Geigenmüller (1786–1822);
• Ożenił się: w Salzbrunn (obecnie Szczawno-Zdrój) w 1837 z Rosalie Manger, rozwiedziona z Karlem Vogelem (1798–1864, lekarz osobisty księcia Carla Augusta von Sachsen);
• Dzieci: jeden syn.

Życiorys

Po przeprowadzeniu się rodziny w 1817 r. do Monachium Adolf von Henselt zaczął uczyć się tam w wieku 3 lat gry na skrzypcach. W wieku pięciu lat rozpoczął naukę gry na fortepianie u żony tajnego radcy Josephy von Flad z domu Kanzler, która była uczennicą Georga Josepha Voglera (1749–1814). W 1832 r. otrzymał stypendium od bawarskiego króla Ludwika I i przez sześć miesięcy uczył się w Weimarze u Johanna Nepomuka Hummela (1778–1837). Pierwszy oficjalny występ publiczny Adolfa Henselta miał miejsce 29 listopada 1832 r. w Monachium.

Do 1834 r. kontynuował studia w Wiedniu u kompozytora Simona Sechtera (1788–1867). Z powodu wątłego stanu zdrowia przebywał na leczeniu w Karlowych Warach. W 1836 r. opuścił Wiedeń i udał się do Berlina, gdzie często koncertował w prywatnym kręgu, unikając występów publicznych. Po podróżach do Drezna, Weimaru i Jeny wrócił w 1837 r. do Berlina. W tym samym roku przebywał kilka miesięcy we Wrocławiu i 24 października poślubił w Szczawnie-Zdroju Rosalie Vogel (z domu Manger).

Dzięki rekomendacji znajomych Adolf von Henselt wyjechał w 1838 r. do Sankt Petersburga, gdzie koncertował jako pianista w arystokratycznych kręgach. Błyskotliwość jego techniki budziła wielki podziw, dzięki czemu otrzymał nominację na nadwornego pianistę carycy i tytuł generalnego inspektora muzycznego. Odtąd grał wyłącznie dla kręgu dworskiego i uczył muzyki carskie dzieci. Każdego roku lato spędzał w swoim majątku na Śląsku, a w długiej podróży na Śląsk towarzyszyła mu zawsze bezdźwięczna klawiatura, na której ćwiczył w czasie podróży. Po prawie czterdziestoletnim pobycie w Rosji otrzymał w 1876 r. rosyjski tytuł szlachecki.

Kompozycjami Adolfa von Henselta i jego techniką gry zachwycali się także m.in. Robert Schumann (1810–1856) i Ferenc Liszt (1811–1886), z którym się przyjaźnił. Adolf von Henselt komponował przede wszystkim utwory fortepianowe (etiudy, ballady i romance) oraz kilka pieśni z akompaniamentem fortepianowym. Prawdopodobnie na życzenie wydawcy opracowywał też kompozycje fortepianowe innych mistrzów np. Johanna Nepomuka Hummela (1778–1837), Ferenca Liszta (1811–1886) i Johanna Baptista Cramera (1771–1858).

Dzieła (wybór)

• Variations de Concert sur le motif de l’opéra „L’elisir d’amore“ de Donizetti „Io son ricco e tu sei bella“ op.1, 1837.
• Douze Études de Concert op. 5, 1838.
• Souvenir de Varsovie : valse brillante, 1838.
• Douze Études caractéristiques de Concert op. 2, 1842.
• Impromptu c-moll, op. 7.
• Pensée Fugitive f-moll op. 8.
• Scherzo h-moll op. 9.
• Variations de Concert B-dur op. 11.
• Duet h-moll na fortepian i wiolonczelę op. 14, 1842.
• Koncert fortepianowy f-moll op. 16.
• Trio na fortepian, altówkę i wiolonczelę op. 24.
• L'aurore boréale : valse pour piano op. 30, ok. 1845.

Literatura

• Robert Eitner: „Henselt, Adolf” w Allgemeine Deutsche Biographie (ADB). Tom 50, Duncker & Humblot, Leipzig 1905, s. 206.
• Martin Geck: „Henselt, Georg Martin Adolph” w Neue Deutsche Biographie (NDB). Tom 8, Duncker & Humblot, Berlin 1969, ISBN 3-428-00189-3, s. 563.

Linki

• Prace Adolfa Henselta i o nim w Deutsche Digitale Bibliothek.