Adam Tanner
Adam Tanner (łac. Adamus Tannerus; ur. 14 kwietnia 1572 r. w Innsbrucku; zm. 25 maja 1632 r. w Unken koło Salzburga) - austriacki jezuita, katolicki teolog kontrreformacyjny i teoretyk w sprawie czarownic.
Genealogia
Ojciec Christoph Tanner; matka Margarethe z domu Kastl (Castl).
Życiorys
Adam Tanner ukończył gimnazjum w Innsbrucku i studiował filozofię na uniwersytetach w Dillingen i Landsbergu. W 1590 r. wstąpił do zakonu jezuitów w Landsbergu, po czym rozpoczął studia teologiczne u Jakoba Gretsera w Ingolstadt. W 1596 r. został profesorem języka hebrajskiego w Ingolstadt, a później profesorem teologii moralnej w Monachium. W 1601 r. w Regensburgu zastąpił chorego Jakoba Gretsera i razem z Albertem Hungerem reprezentował katolików w rozmowach religijnych z protestantami reprezentowanymi przez Ägidiusa Hunniusa Starszego, Jacoba Heilbronnera, Magnusa Agricolę i Davida Runge . W 1603 r. otrzymał tytuł doktora teologii i został profesorem teologii scholastycznej na uniwersytecie w Ingolstadt. W 1618 r. powołano go na uniwersytet do Wiednia, ale już w 1619 wrócił do Ingolstadt. Cesarz Ferdynand II Habsburg mianował go kanclerzem uniwersytetu w Pradze, ale z powodu choroby wkrótce zrezygnował z tego stanowiska.
W kilku publikacjach zwrócił się Tanner przeciw procesom czarownic i ich prześladowaniu. Potwierdzał istnienie czarownic, ale uważał ich karanie za niemożliwe z powodu braku możliwości jednoznacznego udowodnienia ich winy. Odrzucał również przyznanie się do winy podczas tortur, jako powód do wydania wyroku skazującego. Ta jego postawa przysporzyła mu wielu wrogów.
Dzieła (wybór)
- Theses Theologicae Ex Tota Prima Secundae Divi Thomae, 1595.
- Relatio compendiaria de initio, processu, et fine colloquii Ratisbonensis, quod anno domini MDCI ... institutum fuit Tanner, Adam , 1602.
- Analysis Dialectica Colloquii Ratisbonensis Anno 1601. De Norma Et Iudice omnium controversiarum fidei Christianae habiti, 1603.
- Defensionis Ecclesiasticae Libertatis Libri Dvo, 1607.
- Ketzerisch Luthertumb , 1608.
- Demonstratio Verae In Terris Christi Ecclesiae , 1608.
- Astrologia sacra, 1615.
- Catholischer/ gründtlicher/ außführlicher Bericht/ Von dem heiligen Meßopffer/ und der Communion under einer Gestalt, 1617.
- Universa theologica scholastica, 1627.
Literatura
- Franz Heinrich Reusch: Tanner, Adam. W: Allgemeine Deutsche Biographie (ADB). Tom 37, Duncker & Humblot, Leipzig 1894, s. 380-382.
- Ekkart Sauser: Adam Tanner. W: Biographisch-Bibliographisches Kirchenlexikon (BBKL). Tom 17, Bautz, Herzberg 2000, ISBN 3-88309-080-8, s. 1359-1360.