Adalbert Kuhn

Franz Felix Adalbert Kuhn (ur. 19 listopada 1812 w Chojnie (niem. Königsberg in der Neumark); zm. 5 maja 1881 w Berlinie) - niemiecki indoeuropeista i językoznawca uważany za założyciela lingwistycznej paleontologii i mitologii porównawczej. (wyznanie ewangelickie)

Genealogia ↑

Ożenił się z Albertine Schwartz; miał synów Ernsta (1846-1920) i Maximiliana (1842–94).

Życiorys ↑

Adalbert Kuhn uczył się w latach 1827-33 w gimnazjum Joachimsthalsches Gymnasium w Berlinie, po czym studiował na tamtejszym uniwersytecie w latach 1833-37 sanskryt u Franza Boppa, filologię klasyczną i germanistykę. W 1837 r. uzyskał tytuł doktora filozofii po obronie pracy De conjugatione in μι linguae sanscritae ratione habita. Następnie uczył w Berlinie w gimnazjum Köllnisches Gymnasium, którego dyrektorem był od 1870 r. aż do śmierci. Od 1863 r. był członkiem koresponencyjnym Rosyjskiej Akademii Nauk w Petersburgu, a od 1872 r. członkiem Pruskiej Akademii Nauk.

Adalbert Kuhn swoimi badaniami języka wedyjskiego stworzył podstawy dla językoznawstwa porównawczego, które dotychczas w obszarze indyjskim opierało się przeważnie na sanskrycie. Poza tym wykorzystał językoznawstwo porównawcze do rekonstrukcji społeczeństwa indoeuropejskiego i kultury oraz dzięki pismu Die Herabkunft des Feuers und des Göttertranks (1859, ponowne wydanie w 1968) uchodzi za założyciela mitologii porównawczej. W 1873 r. wydał rozprawę Über Entwicklungsstufen der Mythenbildung. W badaniach mitologicznych ważną rolę przyznał homonimii i polisemii. W jego publikacjach o baśniach, sagach i zwyczajach wyraźny jest wpływ Jacoba Grimma. W 1852 r. założył razem z Theodorem Aufrechtem czasopismo Zeitschrift für vergleichende Sprachforschung auf dem Gebiet des Deutschen, Griechischen und Lateinischen, które później ukazywało się pt. Zeitschrift für vergleichende Sprachforschung auf dem Gebiete der indogermanischen Sprachen, a wydawane było po jego śmierci przez syna Ernsta Kuhna i znane jest także jako Kuhns Zeitschrift. W czasopiśmie tym ukazywały się artykuły na temat języka aryjskiego, celtyckiego i słowiańskiego.

Dzieła (wybór) ↑

  • Zur ältesten Geschichte der indogermanischen Völker, 1845.
  • Märkische Sagen und Märchen, 1843.
  • Norddeutsche Sagen razem z Wilhelmem Schwartzem, 1848.
  • Sagen, Gebräuche und Märchen aus Westfalen, 2 tomy, 1859.
  • Entwicklungsstufen der Mythenbildung, 1874.

Literatura ↑

  • August Leskien: Kuhn, Franz Felix Adalbert w Allgemeine Deutsche Biographie (ADB). Tom 17, Duncker & Humblot, Leipzig 1883, s. 335.
  • Friedrich Wilhelm: Kuhn, Adalbert w Neue Deutsche Biographie (NDB). Tom 13, Duncker & Humblot, Berlin 1982, ISBN 3-428-00194-X, s. 256.

Linki ↑

Autor: Roman Penkała