Hans Aßmann Freiherr von Abschatz

Hans Aßmann von Abschatz (właściwie Johann Erasmus von Abschatz; ur. 4 lutego 1646 roku we Wrocławiu (niem. Breslau), zm. 22 kwietnia 1699 roku w Legnicy (niem. Liegnitz)) - śląski poeta w okresie baroku piszący w języku niemieckim. (wyznania luterańskiego)

Genealogia

Ojciec Johann Eraßmus von Abschatz pan na Kosiskach (niem. Koiskau), na Postolicach (niem. Poselwitz) i Sobolowie (niem. Zobel), poseł szlachecki księstwa legnickiego ; matka Margarete von Kanitz; - ożenił się 3.12.1609 roku z Anną Freifrau von Hund (zmarła 1699 roku); miał 4 synów i 2 córki.

Życiorys

Po wczesnej śmierci rodziców otrzymał staranne wychowanie w domu wuja Georga Friedricha von Abschatz. W latach 1658 -1664 uczęszczał do gimnazjum w Legnicy. Od 1664 roku studiował prawo na uniwersytecie w Strasburgu, a od 1666 roku w Lejdzie po czym odbył, jak to zwykle wówczas bywało, podróż edukacyjną przez Holandię, Francję i Włochy. Po powrocie w 1669 roku rozpoczął gospodarowanie w odziedziczonych dobrach w Wierzbicach (niem. Wirrwitz), Sobolewie (niem. Zobel), Pieszkowie (niem. Petschkendorf), Goliszowie (niem. Nieder-Göllschau) i innych.
W 1675 roku po bezpotomnej śmierci księcia legnickiego Jerzego Wilhelma księstwo stało się częścią domeny cesarskiej i Abschatz od 1679 roku był posłem szlacheckim dziedzicznego księstwa legnickiego i deputowanym stanów legnickich do śląskich sejmów książęcych we Wrocławiu. Jako delegat szlachty legnickiej udawał się także na dwór cesarski do Wiednia. Opowiadał się za wolnością wyznania dla śląskich protestantów i zyskał duże poważanie, co było jego marzeniem wyrażonym w jednym z jego wierszy „Najlepszą sławą jest, przeczytać na epitafium: ten człowiek był uczciwym w ojczyźnie” .
Za swoje zasługi został 26.08.1695 roku podniesiony przez cesarza Leopolda I do rangi Freiherr (baron).
Zmarł 22 kwietnia 1699 roku w Legnicy podczas podróży. Jego grób znajduje się w kościele Piotra Pawła w Legnicy.

Znaczenie

Jako poetę znało go tylko wąskie grono przyjaciół między innymi Martin Hanke, Christian Hofmann von Hofmannswaldau, Christian Knorr von Rosenroth, Friedrich von Logau, Daniel Casper von Lohenstein i Hans Christoph von Schweinitz.
Jego poetycka sława opierała się na tłumaczeniu Il pastor fido (1590) Giovanniego Battisty Guarini pt. Teutsch redender treuer Schäffer (1672). Prawdziwą wrażliwość pokazują jego młodzieńcze wiersze miłosne (1664-1668) Anemons und Adonis Blumen. Skromna pobożność wypełnia jego duchowne wiersze. Lekko melancholijna postawa uchroniła go przed błahostkami późno barokowej galanterii (pomijając tłumaczenie sonetów Alexandra Adimari). Należał do drugiej generacji późnego baroku podobnie jak książę Anton Ulrich von Braunschweig-Wolfenbüttel i jak Daniela Caspa von Lohenstein). Zaliczany jest do „drugiej śląskiej szkoły poetyckiej”, chociaż pierwsze wydanie jego utworów ” Poetischen Übersetzungen und Gedichte” ukazało się dopiero w 1704 roku w wydaniu Christiana Gryphiusa .
Jego poemat Betrachtung funffzig-jährigen Lebens-Lauffs może uchodzić z powodu treści za autobiografię.

Dzieła (wybór)

  • Das anmutthige Grab der... Frauen Helena Elisabetha vermaehlter von Hund, gebohrner von Kalkreut... bey abgestattetem letzten Ehren und Freundschaffts-Dienste, den 22. Maymonats im Jahr 1680. mittleidig beleuchtet und wolmeinend vorgestellet. Bresslau, in der Baumannischen Erben Druckerey, druckts Gottfried Gruender, 1680.
  • Zeitgenössische Sammlung: Christian Gryphius (Hrsg.): Poetische Ubersetzungen und Gedichte. 4 Bände. Bauch, Leipzig und Breslau, 1704
  • Abschatz, Hans Assmann von: Poetische Ubersetzungen und Gedichte. Leipzig, 1704.

Literatura

  • Rochus von Liliencron: „Abschatz, Hans Aßmann Freiherr von”. W: Allgemeine Deutsche Biographie (ADB). tom 1, Duncker & Humblot, Leipzig 1875, s. 22–24 (online).
  • Flemming, Willi: „Abschatz, Hans Aßmann Freiherr von”. W: Neue Deutsche Biographie 1 (1953), s. 24-25 (online).

Linki

Nowości

Popularne artykuły