Heinrich Abeken

Heinrich Johann Wilhelm Rudolf Abeken (ur. 19 sierpnia 1809 roku w Osnabrücku, zm. 8 sierpnia 1872 roku w Berlinie) - niemiecki teolog ewangelicki i pruski dyplomata.

Genealogia

Ojciec Christian Wilhelm Abeken, kupiec i senator w Osnabrücku; matka Benedicta, córka sydykusa (doradcy prawnego), Johanna Heinricha Meyera; wujek Bernhard Rudolf Abeken; - ożenił się 1) z Mary Hutchings Thompson, córką angielskiego oficera, 2) w 1866 roku w Berlinie z Hedwig, cóką dyrektora naczelnego królewskich muzeów Ignaza von Olfersa.

Życiorys

Heinrich Abeken wyrósł w rodzinie o żywych protestancko-humanistycznych tradycjach. W latach 1827-1831 studiował teologię, filozofię i filologię na uniwersytecie w Berlinie. W tym czasie poznał Augusta Neandera i Friedricha Schleiermachera, Augusta Meineke, Christiana Karla Josiasa von Bunsena, Augusta Boeckha, Alexandra von Humboldta.
W latach 1831-1838 pracował w Rzymie jako guwerner w rodzinie Bunsena, jako asystent w filii Niemieckiego Instytutu Archeologicznego i jako bibliotekarz w Bibliotece Niemców oraz od 1834 roku był kaznodzieją tamtejszego niemieckiego przedstawicielstwa dyplomatycznego. W 1841 roku przebywał w Londynie, aby pracować tam nad pomysłem ewangelickiego niemiecko-angielskiego biskupstwa w Jerozolimie. Za zasługi dla Prus wziął udział w latach 1842–1845 w wyprawie do Egiptu kierowanej przez egiptologa Richarda Lepsiusa. Podczas tej wyprawy sporo czasu spędził w Palestnie. W 1846 roku przybył do Rzymu jako członek pruskiego przedstawicielstwa dyplomatycznego. Przez kolejne lata służył w ministerstwie spraw zagranicznych bedąc „niezastąpionym faktotum” Otto von Bismarcka.

Znaczenie

Heinrich Abeken brał udział w liturgicznych badaniach Bunsena i przy opracowaniu wydanego w 1833 roku powszechnego kancjonału ewangelickiego i modlitewnika. Religijność Abekena rezygnuje z rozważania zewnętrznej kościelnej formy na rzecz duchowości. Pozostaje ona w ogólnych ewangelickich ramach i nosi wyraźne rysy teologii Schleiermachera. Z biegiem lat zrezygnował z pomysłu związenego z katolicko-protestancką wspólnotą w niemieckim narodowym kościele chrześcijańskim. Abeken był także publicystą i przez tę działalność udzielał się w życiu kościelnym oraz poświęcał swoją pomoc ewangelickej społeczności niemieckiej na obczyźnie.

Dzieła (wybór)

  • Babylon und Jerusalem. 1851.
  • Der Gottesdienst der alten Kirche. 1853.
  • Das religiöse Leben im Islam. 1854
  • Briefe. 1898.

Literatura

  • Heinz Gollwitzer: „Abeken, Heinrich Johann Wilhelm Rudolf”. W: Neue Deutsche Biographie (NDB). Tom1, Duncker & Humblot, Berlin 1953, s. 8 (online).
  • Ludwig Wiese: „Heinrich Abeken”. W: Allgemeine Deutsche Biographie (ADB). Tom 1, Duncker & Humblot, Leipzig 1875, s. 9–11 (online).